فلسفهء آزادی در آخرین آثار داستایفسکی

مقالهء حاضر بررسی رویکرد فلسفی داستایفسکی نسبت به مسئله آزادی، دریافت او از وضعیت بشر و بعد مذهبی، تمثیلی و تحول عظیم فکری وی در بازپسین نوشته هایش- از خاطرات زیر زمینی تا «افسانهء مفتش بزرگ»، بخش فلسفی برادرا ن کاراما زوف- است. فلسفه روسی آرمان طلب و نمادگرا، از سال های پسین قرن نوزدهم، این رمان نویس را به عنوان پدر فکری خود برگزید. چگونه می توان شیفتگی فلاسفه و ادبا را در برابر یک داستان نویس توجیه کرد؟ آیا انگاره های اصلی فلسفهء داستایفسکی از هنر داستانی او جدا است؟ این بررسی بر تحلیل های روشنگرانهء فیلسوفانی همچون لئون شستوف، نیکولا بردائوف و نظریات نرین میخاییل باختین در بارهء اهمیت آوا، گفتار و ابداع چندآوایی داستانی توسط داستایفسکی استوار است. افزون بر توجه به سویه های فلسفی آثار در قبال آزادی، که موضوع بخشی از مقاله است، بررسی تاثیر داستایفسکی بر برخی ادبای فرانسوی، از جمله آندره ژید و ناتالی ساروت نیز در اینجا مدنظر است.