بررسی کارایی دو حشره کش نئونیکوتینوئید جذبی از ریشه در کنترل ناقلین بیماری های ویروسی در مزارع سیب زمینی بذری

در این تحقیق تاثیر استفاده از دو حشره کش سیستمیک جذبی از ریشه شامل تیامتوکسام و ایمیداکلوپراید در کنترل جمعیت حشرات ناقل و نیز بیماری های ویروسی قابل انتقال با این ناقلین مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و به صورت کرت های خرد شده با استفاده از سه حشره کش تیامتوکسام، ایمیداکلوپراید و تیودیکارب به همراه شاهد (آب) و دو رقم سیب زمینی اگریا و مارفونا انجام گردید. آزمون در چهار تکرار و در دو استان تهران و همدان در دو سال زراعی 1380 و 1381 انجام شد.
سه حشره کش تیامتوکسام (فرمولاسیون Cruiser 350FS)، ایمیداکلوپراید (فرمولاسیون Gaucho 70WS) و تیودیکارب (فرمولاسیون Larvin DF80) به ترتیب به میزان 20 میلی لیتر، 5/28 و 5/37 گرم به ازای 100 کیلوگرم بذر به صورت تیمار غده های بذری و متعاقب اضافه کردن این سه حشره کش به ترتیب از فرمولاسیون های Actara 25WG، Confidor 350SC و Larvin DF80 در موقع خاک دهی پای بوته های سیب زمینی به ترتیب به مقدار 03/0 گرم، 14/0 میلی لیتر و 05/0 گرم در هر متر از ردیف کشت استفاده شد. تعداد حشرات ناقل در کرتچه های آزمایشی، در سه گروه شته، زنجرک و تریپس شمارش شدند. همچنین میزان آلودگی به ویروس اس سیب زمینی (PVS)، ویروس ام سیب زمینی (PVM)، ویروس برگ قاشقی سیب زمینی (PLRV)، ویروس موزاییک یونجه (AlMV) و ویروس وای سیب زمینی (PVY) با استفاده از آزمون الایزا و در مورد ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی (TSWV) به کمک روش RT-PCR در کرتچه های آزمایشی مورد سنجش قرار گرفت. داده های حاصله در دو مقطع زمانی اوایل فصل (اواسط خرداد) و در اواخر فصل (اواسط شهریور) مورد تجزیه واریانس و مقایسه میانگین قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که هر دو حشره کش تیامتوکسام و ایمیداکلوپراید (بدون اختلاف معنی دار با یکدیگر در سطح 1%) تعداد شته ها و زنجرک ها را در مقایسه با شاهد، هم در اوایل و هم در اواخر فصل تا حدود 3 برابر و تعداد تریپس ها را در اوایل فصل زراعی تا حدود دو برابر و در اواخر فصل تا 3 برابر کاهش دادند. همچنین میزان آلودگی به ویروس های AlMV، PVM، PVS و PVY در اوایل فصل به نصف و در اواخر فصل به حدود یک سوم کرتچه های شاهد کاهش یافت. میزان بوته های آلوده به PLRV و TSWV در اوایل و هم اواخر فصل زراعی در کرتچه های تیمار شده با دو حشره کش تیامتوکسام و ایمیداکلوپراید به ترتیب حدود 4 و 3 برابر نسبت به شاهد کاهش داشت. حشره کش تیودیکارب کارایی مناسبی در کاهش تراکم ناقلین و نیز میزان بیماری های ویروسی نداشت.