معرفی رویشگاه های جدید برای لاله واژگون با استفاده از GIS

منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ ایلام، یکی از رویشگاه های طبیعی گونه گیاهی با ارزش لاله واژگون با نام علمی Fritillaria imperialis (Crown imperial) از خانواده Liliaceae است. لاله واژگون در چند موقعیت در این منطقه با پراکنش لکه ای وجود دارد. این پژوهش رویشگاه های جدیدی برای دوباره زیستگاه گزینی (Rehabitation) لاله واژگون پیشنهاد می کند. داشتن رویشگاه های ذخیره و جایگزین کمک می کند تا در صورت وقوع آتش سوزی، آفات و امراض یا عوامل تخریبی دیگر، گونه از لیست گیاهان منطقه حذف نگردد. برای انجام این تحقیق، محیط زیست منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ از نظر توپوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع)، پوشش گیاهی همراه، خاک، اقلیم (دما و باران)، زمین شناسی و کاربری، مطالعه و طبقه بندی شده و به صورت نقشه در آمد و به صورت لایه های اطلاعاتی در محیط GIS روی هم گذاری شدند. شرایط مناسب رویش لاله واژگون از جمله عناصر غذایی خاک (پتاسیم، فسفر، ازت، کربن، منیزیم، کلسیم، سدیم و مواد آلی)، بافت، اسیدیته (pH) و هدایت الکتریکی (EC)، بعد از نمونه گیری از سطح و عمق (شامل 30 نمونه در هر مرحله) و آنالیز نمونه ها در آزمایشگاه تعیین شد. تحلیل های آماری تی غیر جفتی نشان داد که بین داخل و خارج رویشگاه، در کربن خاک عمقی، مواد آلی عمقی و بافت سطحی تفاوت معنی دار وجود دارد. نتایج آزمون تی جفتی نشان داد که در داخل محدوده رویشگاه لاله واژگون، بین فسفر سطحی و عمقی و بین کلسیم سطحی و عمقی تفاوت معنی دار است. در بخشی از این مطالعه، از جدول Ellenberg نیز برای بررسی شرایط رویشگاه لاله واژگون استفاده شد. نتایج کار با GIS نشان داد که در مناطق اطراف رویشگاه لاله واژگون در محدوده منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ 7 موقعیت به مساحت کلی 590 هکتار (97/1% از مساحت کل منطقه) برای دوباره زیستگاه گزینی لاله واژگون مناسب است.