توبه: جایگاه و فرایند تحقق آن

توبه به معنای بازگشت و ترک گناه است؛ بنده ای که به وسیله گناه و جسارت در حق مولی از خدا دور شده، اینک قصد بازگشت و تقرب به معبود خویش دارد. انسان برای انجام توبه، نیازمند داشتن انگیزه است. توجه به ضررهای گناه و نقشی که توبه در صیانت انسان دارد، انگیزه خوبی برای توبه است. گناه، علاوه بر ضررهای جسمی، ضررهای بی شمار روحی و روانی برای انسان در پی دارد. متاسفانه برخی افراد به آفات و ضررهای جسمانی بیماری توجه دارند و درصدد رفع آنند، اما کمترین توجهی به آفات روحی گناهان ندارند، آفاتی که به مراتب از بیماری های جسمی سهمگین تراست.
از جمله آفات و پیامدهای گناه، حرمان انسانی از هدایت الهی است. گناهان علاوه بر آفات فردی، آفات و ضررهای اجتماعی نیز برای انسان دارد؛ کسی در اجتماع به فرد دروغگو اعتماد نمی کند، همچنین عذاب های شدید اخروی برای گناهکاران مهیاست. توجه به ضررها و زیان های دنیوی، اخروی، جسمی، روحی، فردی و اجتماعی گناه، انگیزه خوبی برای بازگشت عبد به سوی معبود خویش است.