مسمومیت جیوه در کودکان و گزارش 3 مورد در یک خانواده ایرانی

جیوه یک فلز با وزن ملکولی بالا است که به طور طبیعی در سطح زمین وجود داشته، مسمومیت با آن از نظر شیوع دومین مسمومیت با فلزات سنگین است. این فلز به سه شکل Elemental، ملح جیوه (Mercuric salt) و متیله Methyl Mercury وجود دارد که هر سه شکل، به خصوص شکل ارگانیک آن به شدت توکسیک هستند. مسمومیت مزمن با جیوه آکرودینی و بیماری صورتی (Pink disease) نامیده می شوند.
مسمومیت با جیوه می تواند با آسیب گلومرولی به صورت سندرم نفروتیک (مامبرانو) تظاهر کرده، موجب فشار خون شود. سایر علائم بالینی شامل ترمور، تشنج، فوتوفوبی، پنومونی، برونشیت نکروزان، ضعف عضلانی، زخم دهانی، علائم اکسترا پیرا میدال، اختلالات روانی، آریتمی، کاردیومیوپاتی و هیپرگاماگلبولینمی است.
در این مقاله کودکی 10 ساله با تشنج و آنسفالوپاتی هیپرتانسیو و اختلالات رفتاری معرفی می شود که به علت تشنج و رفتارهایی مانند جیغ زدن، بیخوابی، هذیان گویی، پرخاشگری و بی قراری از شهرستان به بخش روان پزشکی ارجاع داده شده بود. در آن بخش، فشار خون بیمار کنترل شده که 120/160 میلی متر جیوه بوده و به آن علت به بخش نفرولوژی اطفال ارجاع داده می شود. در بخش، تغییر رنگ صورتی انگشتان و هیپوتونی جلب توجه کرده، بلافاصله جیوه خون و ادرار اندازه گیری گردیده و با توجه به سطح سرمی و ادراری بالای جیوه، تشخیص مسمومیت با جیوه داده می شود. در جستجوی علت مسمومیت مشخص شد که مقداری جیوه از آزمایشگاه به دست کودکان این خانواده رسیده و هفته ها با آن بازی می کرده اند.
بیمار تحت درمان با D-Penicillamin به میزان mg/kg/d 50 منقسم در 4 دوز قرار گرفت. دی مرکاپرول نیز با دوز حدود mg/kg/d 4 شروع شد و یک دوره ادامه یافت و مجددا" پنی سیلامین شروع شد. مقدار جیوه خون در ابتدا ug/dl 5 /2 بود که دو هفته بعد بهug/dl1/1 رسید.
در بررسی دو فرزند دیگر خانواده، سطح جیوه خون دو نفر دیگر نیز بالا بود که قبل از بروز علائم بالینی تحت درمان قرار گرفتند. در پیگیری بیماران، حال عمومی هر سه خوب است.