اندازه گیری پتانسیل تجاری طرحهای تحقیقاتی با استفاده از منطق فازی

اعتلای صنعتی و اقتصادی هر جامعه ای مرهون تحقیقات علمی و سازمان یافته آن جامعه است. تشخیص نیاز بازار مصرف، اجرای تحقیقات و مطالعات برای توسعه فناوری و در نهایت تجاری سازی آن از مراحل اجتناب ناپذیر ایجاد یک فناوری جدید است. سازمان های تحقیقاتی از طریق تجاری سازی فناوری ها، هزینه های توسعه فناوری های خود را جبران کرده و امکان سرمایه گذاری در فناوری های بهتر و پیشرفته تر را برای خود به وجود می آورند. یکی از راهکارهایی که برای برطرف کردن مشکل تجاری سازی طرحهای تحقیقاتی ارائه شده ارزیابی مقدماتی پتانسیل تجاری شدن آنها قبل از اجرای طرح است، اما آنچه که از اهمیت ویژه ای برخوردار است چگونگی برآورد پتانسیل تجاری دستاوردهای تحقیقاتی می باشد. پتانسیل تجاری عبارت است از احتمال تجاری شدن یک فناوری جدید. هر فناوری جدید برای تجاری شدن و رسیدن به بازار نیازمند حرکت و پیشرفت در یک مسیر پر پیچ وخم، متغیر و غیرقابل پیش بینی است. بنابراین تعیین پتانسیل تجاری یک فناوری جدید پیش شرط لازم برای تعریف موفق راهبرد تجاری شدن آن می باشد. تمرکز این مقاله بر توسعه یک سیستم فازی برای اندازه گیری پتانسیل تجاری فناوری های برگزیده برای توسعه در مراحل اولیه و قبل از صرف زمان و منابع، بر مبنای مدل ارزیابی راهبرد فناوری 1 (STEP) می باشد. بر مبنای مدل STEP، هر فناوری جدید برای تجاری شدن نیازمند برخی ویژگی های خاص است. این ویژگی ها به ابعاد مختلف تقسیم شده و هر یک از ابعاد نیز دارای تعدادی شاخص می باشند.
در این مقاله ضمن پرداختن به طراحی یک سیستم فازی به منظور اندازه گیری پتانسیل تجاری طرحهای تحقیقاتی برمبنای مدل STEP، مقدار کمی پتانسیل تجاری یکی از مهمترین طرحهای تحقیقاتی در پژوهشگاه صنعت نفت اندازه گیری می شود.