تجویز مورفین خوراکی سبب تاخیر در تکوین قشر بویایی در موش بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار در دوران جنینی می گردد: یک مطالعه مورفومتریک

مطالعات قبلی نشان داده است که مصرف مورفین در طی بارداری می تواند منجر به تاخیر در نمو جنین و یا عملکرد غیر طبیعی دستگاه عصبی شود. این پژوهش به بررسی اثر مصرف مورفین توسط مادر بر تکوین قشر بویایی در موش های بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار پرداخته است.

در این تحقیق مداخله ای- تجربی از 12 سر موش بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار با محدوده وزنی 250-300 گرم استفاده شد. گروه آزمایش پس از بارداری، 05/0 میلی گرم بر کیلوگرم مورفین در آب آشامیدنی و گروه کنترل فقط آب آشامیدنی دریافت کردند. در روز 19 بارداری موش ها با کلروفرم کشته شده و جنین ها طی عمل جراحی از بدن حیوان خارج و به منظور فیکس شدن به مدت دو هفته در محلول فرم آلدیید 10% قرار گرفتند. سپس جنین ها با استفاده از ترازوی دیجیتال توزین شده و طول سری- دمی، محور پشتی- شکمی، فرونتال- اکسی پیتال، عرض شکم و طول محور دوطرفی آهیانه آنها اندازه گیری شد. جنین ها مراحل پردازش بافتی را طی کرده و پس از برش گیری و رنگ آمیزی با روش هماتوکسیلین- ائوزین و نیترات نقره از نظر تکوین قشر بویایی مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفتند.

کاهش طول محور پشتی - شکمی و فرونتال- اکسی پیتال (به ترتیب 05/0 p< و 01/0 p<) و عدم تغییر طول محور سری - دمی، عرض شکم و طول محور دو طرفی آهیانه و نیز کاهش وزن جنین ها در گروه آزمایش مشاهده شد. از نظر بافت شناسی نیز تاخیر رشد در سه لایه قشر بویایی و هم چنین کاهش تراکم سلول ها و زوائد نورون ها در گروه آزمایش وجود داشت (05/0 p<).

این پژوهش نشان داد که مصرف خوراکی مورفین در دوران بارداری باعث بروز نقص در تکوین قشر بویایی جنین و تاخیر رشد سلول ها در این ناحیه از مغز و هم چنین موجب کاهش وزن و طول جنین می گردد. این آسیب ها ممکن است منشاء تغییرات رفتاری دیده شده در حیواناتی باشد که از مادران باردار معتاد به دنیا آمده اند.