بررسی اثر تاریخ کاشت بر روند و شاخص های فیزیولوژیکی رشد ارقام نخود دیم (Cicer arietinum L) در کرمانشاه

برای بررسی روند رشد در سه رقم نخود دیم، آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کاملا تصادفی، در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ماهیدشت کرمانشاه انجام شد. در این آزمایش از دو عامل رقم و تاریخ کاشت استفاده شد که عامل رقم در سه سطح شامل ارقام و ژنوتیپ های ILC482 ، هاشم(FLIP 84-48 C) و آرمان به ‎عنوان عامل اصلی و عامل تاریخ کاشت نیز در سه سطح شامل20 آبان ،20 آذر و20 اسفند که به عنوان تیمار فرعی در نظرگرفته شدند. نتایج تحقیق نشان داد با تاخیر در کاشت (بهاره) وزن خشک اندام های هوایی کاهش یافت . از نظر ماده ی خشک برگ، ژنوتیپ ILC 482 درتاریخ کاشت 20 آذر نسبت به سایر ارقام برتری نشان داد. همچنین بیش تر ماده خشک ساقه با 8/4 گرم متعلق به ژنوتیپ FLIP 84-48 C و تاریخ کاشت 20 آبان بود. به طورکلی بیش ترین وزن خشک کل بوته با 6/12 گرم مربوط به تاریخ کاشت 20 آبان و رقم آرمان بود. بررسی شاخص سطح برگ در ارقام مختلف نشان داد، بیش ترین شاخص سطح برگ با 1/3 متعلق به ژنوتیپ FLIP 84-48 C بود . هم چنین با تاخیر در کاشت شاخص سطح برگ نیز کاهش یافت به طوری که بیش ترین مقدار آن در تاریخ کاشت 20 اسفند معادل 4/2 بود. بیش ترین سرعت رشد گیاه (CGR) در تاریخ کاشت 20 آبان مربوط به رقم آرمان و معادل 8/21 گرم در متر مربع در روز بود. بیش ترین مقدار سرعت رشد نسبی (RGR) گیاه متعلق به ژنوتیپ FLIP 84-48 C و کم ترین آن مربوط به رقم آرمان بود. از نظر سرعت رشد نسبی گیاه ، تاریخ کاشت 20 اسفند نسبت به سایر تاریخ های کاشت برتری نشان داد ، در این شرایط بیش ترین مقدار صفت ذکر شده 67% گرم در گرم در روز بود.