مدل سازی پتانسیل معدنی اندیس مس سوناجیل با استفاده از GIS و منطق فازی

حجم عظیم داده های گردآوری شده از بررسی های اکتشافی، تا زمانی که به درستی سازمان دهی نشوند، نتایج مفید و قابل اطمینانی را نشان نمی دهند. تهیه نقشهٔ پتانسیل معدنی با استفاده از روش های سنتی و متداول بسیار دشوار و در بعضی مواقع ناممکن است. فناوری سامانهٔ اطلاعات جغرافیایی ضمن آن که می تواند در سامان دهی اطلاعات مربوط به بررسی های اکتشاف ذخایر معدنی استفاده شود، توانایی آن را دارد که تهیه و تلفیق لایه های اطلاعاتی مختلف را در قالب مدل های گوناگون، با سرعت و دقت بیش تری انجام دهد و به منزلهٔ پشتیبانی برای تصمیم گیری های فضایی استفاده شود. در این مقاله نقشهٔ پتانسیل معدنی اندیس سوناجیل به منظور تعیین نقاط حفاری تهیه شده است. لایه های مورد استفاده شامل لایه های تیپ سنگ شناسی، آلتراسیون، نشانه های کانی-سازی، زون ناهنجاری شارژابیلیته و مقاومت ظاهری و آنومالی عناصر مس، مولیبدن و طلا هستند. بعد از آماده سازی اطلاعات و تهیهٔ نقشه های فاکتور و وزن دهی آن ها، این نقشه ها در قالب شبکهٔ استنتاجی تلفیق شدند. استفاده از عمل گرهای منطق فازی در شبکهٔ استنتاجی ضمن برطرف کردن نقایص موجود در سایر مدل ها، امکان ترکیب انعطاف پذیرتر نقشه های فاکتور را فراهم کرده است. در نقشهٔ پتانسیل معدنی تهیه شده، محتمل ترین منطقه از نظر وجود کانی سازی مس پرفیری به صورت دو کانون احتمالی شمال شرق و جنوب غرب تعیین شد. در نهایت با انطباق گمانه های اکتشافی با نقشه های پتانسیل معدنی، میزان تطابق نتایج بر اساس دو نوع کلاسه بندی نقشهٔ پتانسیل معدنی به ترتیب برابر 91/90 و 33/83 درصد محاسبه و انجام عملیات حفاری جدید در مناطق مستعد مشخص شده بر روی این نقشه ها توصیه شد. ضمنا در صورت انجام این بررسی ها قبل از انجام عملیات حفاری و تنها با فرض حفر نکردن گمانه های اکتشافی در مناطق دارای وضعیت ضعیف یا خیلی ضعیف، با استفاده از نقشه های سه و پنج کلاسه به ترتیب 8/81 و 9/90 درصد از گمانه ها حفاری نشده و در حدود 500 میلیون تومان در هزینه های حفاری صرفه جویی می شد.