ارزیابی روابط بین صفات ارقام برنج در مرحله گیاهچه تحت شرایط شور

به منظور بررسی روابط بین صفات در گیاهچه های برنج ایران تحت تنش شوری ناشی از NaCl، 75 رقم زراعی شامل رقم های بومی و اصلاح شده داخلی و خارجی در آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و با سه سطح شوری کلرور سدیم با هدایت الکتریکی 2/1 (شاهد)، 4 و 8 دسی زیمنس برمتر در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال 1384 مورد بررسی قرار گرفتند. طول ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و ساقه، درصد سدیم و پتاسیم در ساقه و کد ژنوتیپی (براساس دستورالعمل موسسه بین المللی تحقیقات برنج) در مرحله گیاهچه مورد بررسی قرار گرفتند. ارقام متحمل زیست توده (مجموع وزن خشک ریشه و ساقه) بالا و نسبت سدیم به پتاسیم کمتری داشتند. در شوری های 4 و 8 دسی زیمنس بر متر همبستگی بین وزن ساقه، زیست توده و کد ژنوتیپی منفی و معنی دار گردید، درحالیکه همبستگی بین درصد سدیم، نسبت سدیم به پتاسیم و کد ژنوتیپی مثبت و معنی دار بود. در شوری 8 دسی زیمنس برمتر، شاخص های میانگین تولید، تحمل، تحمل به تنش، حساسیت به تنش و میانگین هندسی سدیم و میانگین تولید، تحمل، تحمل به تنش و حساسیت به تنش نسبت سدیم به پتاسیم با کد ژنوتیپی معنی دار و بالاتر از 5/0 بود. طبق نتایج تجزیه علیت، در شوری 4 دسی زیمنس بر متر، اثر مستقیم وزن خشک ساقه بالاتر از سایر آثار است، اگرچه اثر مستقیم زیست توده، مثبت و پایین بود، اما این صفت به طور غیر مستقیم و از طریق وزن خشک ساقه اثر بالایی بر کد ژنوتیپی ارقام داشت. تجزیه به عامل ها اهمیت صفات زیست توده، وزن خشک ساقه و درصد پتاسیم جذب شده را نشان داد.