ارزیابی مدل های رگرسیون غیر خطی برای پیش بینی سرعت به ساقه رفتن گندم(رقم تجن) در پاسخ به دما و طول روز

نخستین گام در کمی سازی فنولوژی، برآورد دقیق پارامترهای تاثیرگذار بر فنولوژی گیاه است که این پارامترها عمدتا در ارتباط با دما و فتوپریود می باشند. برای بررسی نحوه واکنش گندم رقم تجن به دما و طو‎ل روز آزمایشی با 8 تاریخ‎کاشت در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی اجرا شد. به منظور کمی کردن واکنش سرعت ساقه رفتن گندم نسبت به دما و طول روز و برآورد پارامترهای موثر بر آن از 7 تابع دمایی شامل تابع مسطح، تابع لجستیک، تابع دندان مانند، تابع دوتکه ای، تابع منحنی، تابع درجه دو و تابع بتا در ترکیب با 3 تابع طول روز شامل توابع درجه دوم، نمایی منفی و دوتکه ای (21 مدل) برای توصیف تغییرات سرعت ساقه رفتن در مقابل دما و طول روز استفاده شد. برای انتخاب مدل برتر از میان مدل های مختلف از جذر میانگین مربعات خطا (RMSD)، ضریب تبیین(2 R) و ضرایب رگرسیون (a و b) بین تعداد روز از سبز شدن تا ساقه رفتن مشاهده شده در برابر تعداد روز از سبز شدن تا ساقه رفتن پیش‎بینی شده استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بهترین مدل برای توصیف رابطه سرعت ساقه رفتن رقم تجن مدل دوتکه ای-دوتکه ای است. بر اساس این مدل مقدار دمای پایه و مطلوب گندم برای ورود به فاز زایشی به ترتیب 14/4 و 28 درجه سانتی گراد بود. مقدار طول روز بحرانی و ضریب حساسیت به طول روز به ترتیب 14 ساعت و 17/0 برآورد شد. بررسی اثرات دما و طول روز بر مرحله ساقه رفتن(مرحله گذر از فاز رویشی به زایشی) نشان داد که واکنش این رقم به طول روز از نوع روز بلند اختیاری است. همچنین با استفاده از مدل برتر دوتکه ای-دوتکه ای، تعداد روز بیولوژیک مورد نیاز از سبز شدن تا ساقه رفتن و سبز شدن تا رسیدگی فیزیولوژیک به ترتیب 66/7 و 31/50 روز بیولوژیک برآورد شد.