نقش خیال در فرایند آفرینش هنری

خیال مفهومی دو وجهی که وجهی از آن عدمی است؛ این مفهوم بیشتر نزد عامه مردم به کار می رود و در محاورات روزانه از آن مفهوم «پوچی» را استنباط می کنند، اما وجه دیگرخیال وجه «وجودی» آن نزد فیلسوفان و هنرشناسان است. در دیدگاه اخیر «خیال» از جنس هنر وبستر ظهور خلاقیت هنری است. درک بهتر این مفاهیم مستلزم شناخت نظریاتی است که متفکران اسلامی در این باره بیان داشته اند. این مقاله به دنبال تبیین نقش خیال در بروز و ظهور آثار هنری بوده و کوشید تا هنرآفرینی را از این منظر به مثابه فرایندی استعلایی درساختار ذهنی انسان معرفی کند. یافته های این مقاله – که به روش تحلیل اسنادی انجام شده – نشان داد که هنر، نتیجه شهود حقیقت متکی برصورتهای خیالی و عالم هنر، رهین عالم خیال است. هنرمند هراندازه که قوای خیالی خود را به مثابه شانی ارجمند از وجود پالایش کند به توفیق هنری بیشتری دست خواهد یافت.