عوامل تعیین کننده در انتخاب دوز دیگوکسین در بیماران قلبی

دیگوکسین از داروهای مهم دردرمان نارسائی احتقانی قلبی و آریتمی های فوق بطنی به شمار می رود. فاصلة بین حداقل سطح سرمی مورد نیاز این دارو و حداکثر آن بسیار کم است. هدف از این مطالعه این است که آیا فاکتورهائی نظیر فعالیت کلیوی، کلیرانس دارو، سن بیمار و تداخل داروئی هنگام تجویز دیگوکسین لحاظ می شوند یا خیر؟ این مطالعه به صورت آینده نگردر سال 1379 در یزد انجام گرفت. خصوصیات دموگرافیک، نوع بیماری، سابقه بیماری های دیگر، میزان فشار خون، علائم کلینیکی و پارا کلینیکی، آریتمی ها، نتایج الکتروکاردیوگرام، دوز دیگوکسین و طول مصرف آن و همچنین دیگر داروهای مورد مصرف 152 بیمار در پرسشنامه ها منعکس و سطح سرمی دیگوکسین، الکترولیتها، اوره و کراتنین بیمار اندازه گیری میشد. سپس دوز هر شرکت کننده با توجه به فاکتورهای ذکر شده در بالا مورد بررسی قرار می گرفت.
بیماران بر حسب دوز مصرفی به 5 گروه تقسیم شدند: یک قرص در روز (A)، نصف قرص در روز (B)، یک قرص 6 روز در هفته (C)، یک قرص 5 روز در هفته (D)، و نصف قرص پنج روز در هفته (E). میانگین دوز دیگوکسین mcg/day 36/62 ± 56/202 و میانگین سطح سرمی آن ng/ml 47/0 ± 95/0 بود. میانگین سطح سرمی برای دوزهای E, D, C, B, A به ترتیب: ng/ml 40/0 ± 05/1، 41/0 ± 87/0، 37/0 ± 95/0، 51/0 ± 91/0 و 16/0 ± 94/0 بود. میانگین کلیرانس کراتنین ml/min/ 1.73 m 17/23 35/55 تفاوت چشمگیری مابین فعالیت کلیوی 5 گروه دوزینگ دیده نشد (p > 0.05). تداخل داروئی در مورد کینیدین و آمیودارون در نظر گرفته شده بود ولی درباره تریامترین، اسپیرنولاکتون و وراپامیل چنین نبود. سن و اختلالات الکترولیتی از عوامل دیگری بودند که هنگام دوزینگ مورد توجه قرار گرفته بودند. در مقابل به کلیرانس بعنوان نشانگر فعالیت کلیوی توجه ای نشده بود. بطور کلی 32/26 % از بیماران سطح زیر ng/ml 5/0 و 47/14% سطحی بالاتر از ng/ml 5/1 داشتند. 97/1% از بیماران به علت مسمومیت با دیگوگسین در بیمارستان بستری شدند. انتخاب دوز در بیماران بر اساس سن، برآورد کلینیکی و نیاز بالینی و تجربه پزشک بوده است و عواملی نظیر فعالیت کلیوی و تداخلهای دارویی در نظر گرفته نشده اند که این امر سبب شده است بعضی از بیماران دوز ناکافی یا بیش از حد دریافت نمایند.