مواد مخدر در ایران عصر صفوی

گیاه خشخاش و خواص آن برای اولین بار در الواح سومری شناخته شد. مردمان این تمدن جزء اولین انسان هایی بودند که با آن آشنا شدند. این گیاه در بین آن ها به گیاه شادی بخش معروف بود. در میان یونانی ها و رومی ها نیز گیاه خشخاش شناخته شده بود و آنان نیز از ویژگی های آن آگاه بودند. درباره ی زمان ورود تریاک به عنوان اصلی ترین ماده ی استحصالی از گیاه خشخاش به ایران اختلاف نظر وجود دارد اما استفاده از آن برای خواص دارویی در آثار پزشکانی چون ابن سینا و رازی وجود دارد. استفاده از تریاک و معجون هایی که دارای ترکیبات مخدر بودند در ایران دوره ی میانه گزارش شده است اما در دوره ی صفویه که موضوع اصلی این پژوهش است، استفاده از تریاک به صورت گسترده رواج پیدا کرد. در این دوره مصرف تریاک یا ترکیبات حاوی مواد مخدر به صورت خوراکی بود. در مصرف فراوان مواد مخدر در این دوره عواملی چون استفاده از ترکیبات دارای مواد مخدر به صورت دارو، عادت های غلط جامعه و غیره تاثیرگذار بود و اقدامات متعدد شاهان صفویه در ممانعت از استعمال این مواد در جامعه چندان تاثیرگذار نبود. از علل ناکارآمدی فرامین شاهان در کنترل مصرف و تولید مواد مخدر عواملی مانند، مصرف این مواد از سوی درباریان و شاهان یا نبودن احکام اسلامی درباره ی حرام بودن مصرف مواد را می توان نام برد. پژوهش حاضر بر آن است که با رویکردی توصیفی- تحلیلی به علل رواج مواد مخدر در دوره ی صفویه و اقدامات شاهان صفوی برای جلوگیری از شیوع استفاده از این مواد بپردازد.