عطار و شبستری

در این مقاله نخست به اجمال از تاثیر و تاثر شاعران از یکدیگر سخن رفته، و به لزوم بررسی شباهت های صوری و معنوی آثار آن ها اشاره شده است. این تاثیر و تاثر را در شیخ فریدالدین عطار، عارف قرن 6 و 7 ه‍. ق صاحب منطق الطیر و تذکره الاولیا، و شیخ محمود شبستری، عارف قرن 7 و 8 هجری صاحب منظومه عرفانی گلشن راز می توان دید. شبستری از سویی به تتبع از سخنوران گران قدری چون عطار می بالد، و از دیگرسو اخذ مضامین دیگران را هم چون استراق سمع دیو از فرشته می داند و مشابهت معانی و مفاهیم را از نوع توارد قلمداد می کند و با اظهار ارادت به عطار، آثار خود را شمه ای از طبله عطار می خواند. در این تحقیق، تمام مضامین مشابهی که به نظر شارح گلشن راز، شیخ محمد لاهیجی رسیده گردآوری شده، و علاوه بر آن در باب اصطلاحات عرفانی هم چون وحدت وجود، تجلی، عشق و فقر و فنا توضیحاتی آمده است که برای شناخت و رفع ابهام ابیات دو شاعر مفید است.