بررسی اثر دوره آموزش نظامی پایه بر درد زانو و انعطاف پذیری عضلات پیرامون آن

درد زانو یکی از شایع ترین شکایاتی است که باعث مراجعه بیماران به پزشک می شود. کوتاهی عضلات اندام تحتانی (به خصوص عضلات پیرامون زانو) و فقدان انعطاف پذیری مناسب آنها از علل مهم آسیب های اسکلتی عضلانی و درد زانوست. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر دوره آموزش نظامی پایه بر درد زانو و انعطاف پذیری عضلات پیرامون آن بود.
طی یک مطالعه کارآزمایی خودکنترل شونده، 100 نفر از سربازان پادگان 4-0 بیرجند که شکایتی از درد یا سایر مشکلات زانو نداشتند، مورد بررسی قرارگرفتند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود. در این مطالعه مشخصات دموگرافیک و متغیرهایی از قبیل اختلالات ساختمانی مفاصل، یافته های معاینات بالینی زانو و همچنین زوایای دامنه حرکتی پاسیو مفاصل اندامهای تحتانی، جهت سنجش میزان انعطاف پذیری عضلات اندام های تحتانی (به وسیله گونیامتر) در 2 مرحله قبل و بعد از دوره آموزشی سه ماهه مورد اندازه گیری و مقایسه قرارگرفت.
تا پایان دوره آموزشی 20 نفر (20%) دچار درد زانو شدند. در معاینات پایان دوره فراوانی تست شراگ مثبت به 26 نفر (26%) رسید (05/0> P) ولی یافته های سایر تست های بالینی تغییر معنی داری پیدا نکرد. از میان سربازانی که در طی دوره آموزشی دچار درد زانو شده بودند، 11 نفر (55%) ژنوواروم، 5 نفر (25%) کالکانئووالگوم و 4 نفر (20%) صافی کف پا داشتند که در مقایسه با کل افراد مورد مطالعه در مورد فراوانی ژنوواروم و کالکانئووالگوم اختلاف معنی دار (05/0> P) و در مورد صافی کف پا، اختلاف از نظر آماری بی معنی بود. در طی 3 ماه دوره آموزشی، انعطاف پذیری عضله چهار سر رانی 79/0 ± 81/7 درصد، همسترینگ ها 57/0 ± 91/7 درصد، خلف ساق 2 ± 72/25 درصد و ادداکتورهای ران 52/2 ± 66/32 درصد افزایش یافت (05/0> P).
کوتاهی عضلات و فقدان انعطاف پذیری مناسب از شیوع بالایی در میان سربازان برخوردار است. دوره آموزش نظامی پایه، تاثیر بسیار خوبی در افزایش انعطاف پذیری عضلات پیرامون زانو دارد. سندرم پاتلوفمورال یافته اصلی در مبتلایان به درد زانو در طول دوره است، بنابراین بایستی تا حد امکان از انجام تمرین های مستعد کننده کندرومالاسی پاتلا اجتناب شود. در کل توصیه می شود لااقل در سربازانی که سابقه درد زانو داشته اند در ابتدای دوره آموزشی، معاینات غربالگری اسکلتی عضلانی از جمله معاینه مفصل زانو و پیرامون آن انجام شود. ضمنا افزودن انجام تمرینات کششی مناسب در برنامه آموزش نظامی، منطقی و ضروری به نظر می رسد.