طرح اشراقی نظریه صدور و تاثرات ملاصدرا از آن

مورخان فلسفه و نیز اهل کلام و بسیاری از حکما، یکی از اهداف و ارکان نظریه فیض را «تبیینوساطت بین خداوند و خلق او و نیز توضیح نحوه برآمدن کثرت از وحدت» ذکر کرده اند. در میانفلاسفه اسلامی، فارابی و ابن سینا نخستین کسانی بودند که در این باره به نظریه پردازی پرداختند.پس از ایشان، سهروردی با این اعتقاد که نظریه حکمای مشایی وافی به مقصود نیست، ضمن اخذساختار اصلی نظریه صدور ابن سینا، با قرار دادن آن بر مبنایی دیگر و وارد کردن آموزه های جدید،به طرح نوینی از نظریه صدور دست یافت که قرن ها پس از او مورد توجه صدرالمتالهین قرار گرفت.نویسنده در این مقاله سعی می کند نشان دهد که ملاصدرا در تدوین نظریه خویش درباره نظام فیض،حداقل از چهار جهت از مکتب اشراقی تاثیر پذیرفته است: 1) توجه به جهات و حیثیات عینی درپیدایش کثیر از واحد؛ 2) عدم پذیرش انحصار عقول به ده عقل؛ 3) پذیرش عقول عرضی علاوه برعقول طولی؛ 4) استفاده از قاعده امکان اشرف برای تبیین نظام فیض.