عقلانیت و استدلال؛ گفت و گو میان نسل های جدید

این مقاله کوششی نظری برای نقد عام گرایی در مبانی معرفتی علم اجتماعی دوران مدرنیته است؛ به گونه ای که این نقد منجر به بازسازی این مبانی به منظور فهم فرایندهای استدلال، گفت وگو و تولید دانش توسط نسل ها و سایر مجموعه های غیرعام مثل زنان، جوانان و... شود. البته نقد این مبانی در یک مقاله ممکن نیست و به همین دلیل توجه خود را در اینجا بر مفهوم عقلانیت و کاربردهای آن متمرکز می کنیم.
“عقلانیت” مفهومی کلیدی است که از زمان کنت همواره در علم اجتماعی به معنای پوزیتیویستی و عام گرایانه اش به کار گرفته شده است. به اعتقاد ما پیامدهای چنین کاربردی در نظریه پردازی اجتماعی، نادیده انگاشتن خصلت های عقلانی و منحصر به فرد اقلیت های اجتماعی بوده است و همین غفلت، امروزه به بن بست های علم اجتماعی دامن زده است. در این مقاله، ضمن نقد این مفهوم، نشان داده خواهد شد که تغییر معنای پوزیتیویستی آن و جایگزینی اش با مفهومی از عقلانیت که تکثرگرایی را محور قرار می دهد، این امکان را فراهم می کند که تلاش های مکاتب پسا تجددگرایانه در متکثر دانستن فهم نسل های زنان و مردان، تلاشی مشروع قلمداد شود.