بررسی اثرات تنش خشکی بر روند تغییرات عناصر کم مصرف (B،Zn،S) در برگ ژنوتیپ های کلزا

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری بر اساس صفر، 25، 50، 75 درصد ظرفیت مزرعه((F.C بر میزان تغییرات عناصر غذایی کم مصرف(S، ZN، B) در5 رقم و لاین کلزا (Mohican Symbol، PF7045 -01، Syn-1، Hyola-42)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با کمک طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 83-1381 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی ورامین اجرا شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف عناصر در سطوح مختلف آبیاری و اثر متقابل این دو عامل، در سطح 1 درصد معنی دار بود، در بین ارقام. تنها عنصر گوگرد، اختلاف معنی دار داشت. رقم Hyola-42 وMohican به ترتیب با متوسط 194/0 و 103/0 درصد در ماده خشک برگ، اولین و آخرین کلاس آماری را به خود اختصاص دادند. ارقام از نظر مقدار درصد B، Zn در ماده خشک برگ، دارای اختلاف معنی داری نبودند. ولی سطوح مختلف آبیاری، اثرات معنی داری بر مقدار درصد دو عنصر در ماده خشک برگ داشت. با افزایش شدت تنش خشکی از 75 درصد به صفر درصد، ظرفیت مزرعه میزان عناصر کاهش یافتند. گوگرد از متوسط 198/0 به 101/0 درصد در ماده خشک برگ و روی از متوسط 6/29 به 2/15 میلی گرم بر کیلو گرم در ماده خشک برگ رسید. هر چند میزان بور نیز کاهش یافت، اما این کاهش از نظر آماری معنی دار نبود. عملکرد نیز تحت تاثیر ژنوتیپ و سطوح تنش خشکی قرار گرفت. با افزایش شدت تنش از 75 به صفر درصد، ظرفیت مزرعه از متوسط 3340 کیلوگرم در هکتار به 1788 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. در میان ژنوتیپ ها، Hyola-42 و Symbol به ترتیب با متوسط 5/3377 کیلوگرم در هکتار و1947 کیلوگرم در هکتار، بالاترین و کم ترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. درصد روغن دانه، تحت تاثیر ژنوتیپ ها قرار نگرفت، ولی با افزایش شدت تنش خشکی، میزان آن کاهش نشان داد و از متوسط 1/43درصد، در تیمار آبیاری 75 درصد ظرفیت مزرعه، به 2/40 درصد در تیمار آبیاری صفر و25 درصد ظرفیت مزرعه رسید. عملکرد روغن نیز تحت تاثیر اثرات ساده و متقابل ژنوتیپ و سطوح آبیاری قرا ر گرفت و با افزایش تنش خشکی، میزان آن درتیمار 75در صد ظرفیت مزرعه، از متوسط1343 کیلوگرم در هکتار به 753 کیلوگرم در هکتار در تیمار آبیاری صفر درصد ظرفیت مزرعه کاهش یافت.در نهایت، رقم Hyola-42 تیمار آبیاری75در صد ظرفیت مزرعه بهترین تیمار شناخته شد.