اثر عصاره الکلی میوه زرشک (Berberis Vulgaris L) بر التهاب حاد و مزمن در موش صحرایی نر

التهاب از جمله عوارض شایع بسیاری از بیماری هاست که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود. دو نوع اصلی التهاب حاد و مزمن وجود دارد. التهاب موجب ایجاد عفونت و تاخیر در بهبود بیماری می شود. با توجه به عدم درمان قطعی و کامل توسط داروهای شیمیایی و ترکیبات آلکالوئیدی موجود در ریشه گیاه زرشک از جمله بربرین که دارای خاصیت ضدالتهابی قوی می باشد. این مطالعه به منظور بررسی اثر ضد التهابی عصاره الکلی میوه زرشک انجام شد.

در این مطالعه آزمایشگاهی تعداد 86 سرموش صحرائی نر نژاد NMRI در محدوده وزنی 350-300 گرم به صورت تصادفی به پنج گروه کنترل (فقط دریافت ایوانس بلو)، شاهد (ایجاد التهاب بدون درمان)، گروه های التهابی- درمان که بترتیب با دوزهای 75، 150 و 300 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن، عصاره الکلی میوه زرشک را دریافت می کردند، تقسیم شدند. هر یک از گروه ها با سه روش سنجش التهاب حاد (تزریق فرمالین به کف پا، گزیلن در گوش، و اسید استیک در داخل صفاق) و یک روش سنجش التهاب مزمن (کاشت گاز استریل در کشاله ران) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نهایتا در آزمون تکمیلی اثر ضد دردی دوز موثر عصاره میوه زرشک با استفاده از آزمون تزریق فرمالین به کف پای حیوان ارزیابی گردید.

دوزهای موثر 150 و 300mg/kg عصاره توانست جذب نوری مایع پای ملتهب را از میزان 03/0±1/0 در گروه کنترل به میزان 02/0±15/0 و 01/0±16/0 برساند (05/0>p). همچنین دوز 300mg/kg عصاره، جذب نوری مایع صفاقی را از میزان 1/0±43/1 در گروه کنترل به مقدار 09/0±7/0 تغییر داد (05/0>p). التهاب مزمن با مصرف دوزهای 150 و 300mg/kg به ترتیب 27/2±11/20 و 84/2±15/24 گردید که نسبت به گروه کنترل (14/2±4/33) کاهش معنی دار پیدا کرد (01/0>p و 05/0>p). فاز انتهایی درد مزمن توسط عصاره (300mg/kg) از میزان 18/0±79/1 در گروه کنترل به مقدار 1/0±25/1 کاهش معنی دار پیدا کرد (01/0>p).

نتایج مطالعه نشان داد که عصاره الکلی میوه زرشک در دوزهای متوسط و بالا قادر است التهاب حاد تزریق فرمالین و اسید استیک را بترتیب در پا و صفاق به همراه التهاب مزمن کاشت یک جسم خارجی در بدن بصورت معنی داری کاهش دهد. بعلاوه کاهش فاز انتهایی درد مزمن که هم راستای نتایج کاهش التهاب مزمن می باشد را نمی توان از نظر دور داشت.