مطالعه تطبیقی صلاحیت وضع آییننامه با تاکید بر نظامهای حقوقی فرانسه و ایران

نحوه انشاء اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و برداشت کلاسیک از مفهوم تفکیک قوا این تلقی را در نزد برخی صاحب نظران ایجاد نموده که در نظام حقوقی ایران جز تک تک وزراء و هیات وزیران، هیچ مقام دیگری حق تصمیم سازی عام یا آیین نامه گذاری ندارد. در این نوشتار با در نظر گرفتن اقتضائات عملی کارکردهای مدرن قوه مجریه و قرائت جدید از تفکیک قوا و مطالعه تطبیقی نظام حقوقی برخی کشورهای شاخص در این زمینه، نشان داده شده است که برداشت امروزین از تفکیک قوا نافی مطلق حق آیین نامه گذاری نمی باشد بلکه صرفا تحدید کننده آن است. در نظام حقوقی ایران نیز مطالعه رویه مقنن، شورای نگهبان و دیوان عدالت اداری، نشانگر وجود همین رویکرد و در نتیجه، تفسیر محدود از حکم اصل 138 قانون اساسی است. به این معنا که مفاد اصل مذکور صرفا در چارچوب قوه مجریه مفید معنای حصری است و نمی تواند به معنای نفی صلاحیت آیین نامه گذاری سایر مقامات خارج از قوه مذکور باشد. صلاحیت مذکور البته عام نیست و مشروط به ضرورت ناشی از صلاحیت های قانونی مقامات صالح می باشد.