تلفیق توابع تحلیلی GIS در طراحی مکان های بهینه فضای سبز (مطالعه موردی: شهر تبریز)

هدف از انجام این تحقیق بررسی مساله مکان بهینه جهت ایجاد فضای سبز جدید در مناطق شهری با استفاده از توانائی های آنالیز فضائی در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. برای این منظور شناسائی و ارزش گذاری عوامل موثر در تعیین مکان بهینه برای فضای سبز مرحله اساسی می باشد. عوامل در نظر گرفته شده دوری از مراکز تجاری و پر ترافیک و مناطق شلوغ مانند ترمینال های مسافربری و دادن وزن نسبی به هریک با استفاده از نظرات کارشناسان منظور گردیده است. داده های مکانی مورد نیاز در این تحقیق از داده های رقومی سازمان نقشه برداری در فرمت dgn به عنران نقشه کل تبریز کسب شده است. بعد از ساخت توپولوژی بر روی داده های مکانی، سه لایه اطلاعاتی از آن استخراج و توپولوژی آنها انجام گرفت. این سه لایه عبارت از لایه مربوط به موقعیت پارک های موجود در شهر، لایه موقعیت مراکز تجاری موجود در شهر و لایه موقعیت ترمینال های موجود در شهر بودند که بعد از ساخت توپولوژی جهت تجزیه و تحلیل و اتخاذ تصمیم به سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد شدند. از سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت تشکیل پایگاه داده فضائی و از تحلیل های فضائی آن جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده گردید. در این تحقیق از تابع Buffering برای استخراج عوامل فاصله از مراکز تجاری و ترمینال ها جهت تعیین حریم های مربوط به آنها استفاده گردید سپس با انجام عملگر روی هم گذاری لایه ها تابع Overlay انجام و امتیازهای هر پیکسل یا ارزش هر پیکسل مشخص گردید. در این مرحله اگر فضای سبزی از قبل وجود نداشت، مناطقی که بیشترین ارزش را نشان می دهد مکان بهینه برای انتخاب محل جدید فضای سبز می باشد. ولی به دلیل اینکه از قبل چندین فضای سبز در موقعیت های پراکنده در سطح شهر انتخاب گردیده، لذا مناطقی که بیشترین ارزش را نشان می دهد، مکان بهینه برای انتخاب فضای سبز نخواهند بود. در مرحله بعد جهت تعیین مناظق تحت نفوذ هر فضای سبز از پلیگون های Thiessen که از توابع همسایگی می باشد، استفاده گردید و با تلفیق دو لایه Thiessen & Overlay بار هر فضای سبز مشخص گردید که ممکن است فضای سبزی دارای منطقه تحت نفوذ بیشتر ولی بار کمتر داشته و بر عکس فضای سبزی ممکن است دارای منطقه تحت نفوذ کمتر ولی بار بیشتر داشته باشد، با تعیین واریانس هر فضای سبز مشاهده می گردد که اختلاف بین کمترین و بیشترین واریانس ها بالا است. لذا مکان بهینه برای فضای سبز محلی خواهد بود که اختلاف بین کمترین و بیشترین واریانس ها را به حداقل برساند.