ارائه انگاره های محیطی موثر بر شکل گیری فضاهای عمومی مشوق سالمندی موفق با تاکید بر ترجیحات سالمندان شهر شیراز

هدف این پژوهش، ارایه انگاره های محیطی است که بر میزان حضور و مشارکت سالمندان در فضاهای عمومی شهری تاثیر داشته، متضمن دستیابی به الگوی سالمندی موفق در فضاهای عمومی شهری است.
این پژوهش، از نوع توصیفی تحلیلی و در بستری پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش، سالمندان بالای 65 سال شهر شیراز بودند که در فضاهای عمومی حضور و مشارکت داشتند و در این فضاها به فعالیت های مختلف می پرداختند. داده های این پژوهش از دو گروه نمونه 50 نفری با مصاحبه عمیق (مطالعه مقدماتی) و 144 نفری با پرسشنامه محقق ساخته، جمع آوری شد. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. همچنین از نرم افزارهای SPSS و LISREL به عنوان ابزار تحلیل و ارزیابی داده ها و از مدل ساختاری تحلیل عاملی تاییدی و روش تحلیل حداقل مربعات غیر وزنی به عنوان روش تحلیل داده ها بهره گرفته شد.
انگاره های زیر در ارزش گذاری فضاهای عمومی شهری از دید سالمندان برای حضور و مشارکت تاثیر گذارند: 1. راه یابی و دسترسی (دسترسی عمومی به فضا T=4/81)؛ 2. ایمنی و امنیت (وقوع کم جرم و جنایت T=14/09)؛ 3. آسایش (مبلمان مناسب و طراحی شده T=5/59)؛ 4. پویایی و جذابیت (وجود کاربری متنوع T=3/94)؛ 5. هم آوایی با طبیعت (پاکیزگی و عدم وجود آلودگی T=5/44)؛ 6. رمز گرایی و ابهام (وجود نقاط قابل کشف T=7/24)؛ 7. هویت (رنگ و مصالح هماهنگ با محیط قرارگیری T=3/37)؛ 8. آزادی (آزادی انجام دادن فعالیت های متنوع T=9/49)؛ 9. رویدادپذیری (بروز رویدادهای فرهنگی T=4/65)؛ 10. بوم گرایی (هماهنگی با محیط پیرامونی T=4/44)؛ 11. وحدت (پراکندگی کم عناصر فضا T=26/72)؛ 12. نظم (نظم در کلیات و جزییات فضا (T=15/79 و 13. خاطره ذهنی (طراحی فضای عمومی مطابق با آداب و رسوم محیط قرارگیری T=7/76).
به نظر می رسد شناخت و درک نیازهای مختلف سالمندان و تلاش در جهت پاسخگویی به این نیازها و احترام به ترجیحات آنها در طراحی و بهسازی فضاهای عمومی شهری، می تواند در زندگی خوب سالمندی و بهبود کیفیت و امید به زندگی آنها و دستیابی به اهداف سالمندی موفق، موثر باشد.