ارتباط تغذیه با شیر مادر و شاخص توده بدنی کودکان دبستانی شهر رشت

امروزه در بسیاری از مناطق جهان، چاقی و اضافه وزن از مشکلات اساسی کودکان به شمار می آید. اضافه وزن در دوران کودکی عاملی مؤثر بر اضافه وزن در سنین بزرگسالی و بروز بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، هیپرلیپیدمی، آسم و دیابت شناخته شده است. با توجه به نقش خطرساز افزایش وزن برای سلامتی کودکان بر آن شدیم مطالعه ای با هدف تعیین «ارتباط تغذیه با شیر مادر و شاخص توده بدنی کودکان دبستانی شهر رشت» انجام دهیم.
پژوهش حاضر مطالعه مورد شاهدی می باشد که پس از اخذ مجوزهای لازم در 8 دبستان سطح شهر رشت انجام گردید. 320 نمونه شامل 80 نفر در گروه مورد (شاخص توده بدنی صدک 85 و بیشتر برای سن و جنس) و 240 نفر در گروه شاهد (صدک 85-5 برای سن و جنس) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه، متر نواری و ترازو بود. در نهایت داده ها با نرم افزار و آزمون های آماری کای دو و من ویتنی تحلیل گردید.
یافته های پژوهش نشان داد میانگین و انحراف معیار کل مدت زمان تغذیه با شیر مادر در گروه مورد 14/9±02/19 و در گروه شاهد 66/8±36/19 بود و اختلاف معناداری بین این میانگین ها مشاهده نشد. از سوی دیگر 5/82% واحدها در گروه مورد و 9/92% در گروه شاهد، تغذیه انحصاری با شیرمادر به مدت 6-4 ماه داشتند و این تفاوت معنادار بود (024/0=p). دو گروه از نظر سن و جنس همگن بودند. میانگین و انحراف معیار تعداد وعده های غذایی، مدت زمان تماشای تلویزیون، مدت خواب روزانه و شبانه و زمان شروع تغذیه تکمیلی در گروه مورد در مقایسه با گروه شاهد اختلاف آماری معناداری نداشتند.
در پژوهش حاضر، میانگین مدت زمان تغذیه با شیر مادر (تا 2 سال و بیشتر) در گروه دارای اضافه وزن و چاق کمتر از میانگین آن در گروه دارای وزن طبیعی بود؛ ولی این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود. از سوی دیگر، درصد کودکان با وزن طبیعی که تغذیه انحصاری با شیر مادر برای مدت 6-4 ماه داشتند نسبت به کودکان دارای اضافه وزن و چاق به طور معنادار بیشتر بود. به عبارت دیگر در این مطالعه به نظر می رسد تغذیه انحصاری با شیر مادر برای مدت 6 ماه پس از تولد با کاهش اضافه وزن و چاقی در کودکان دبستانی همراه است. بر این اساس شاید بتوان با آموزش بیشتر و دقیق تر تغذیه انحصاری با شیر مادر به والدین به ویژه مادران و نیز مراقبان بهداشتی به پیشگیری از اضافه وزن و چاقی کودکان در آینده کمک کرد.