مفهوم کیفیت خدمات آموزشی در بازتوانی قلبی

تامین کیفیت خدمات آموزشی، یکی از مشکلات موجود در نظام سلامت است و پرستاران رسالت مهمی در ایفای آن دارند. با این وجود، کیفیت خدمات آموزشی مفهومی پیچیده است؛ بنابراین شفاف سازی و بررسی ابعاد آن اهمیت دارد. هدف از این مطالعه توصیف کیفی عناصر تشکیل دهنده کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی و معرفی برخی از مشکلات مربوطه است.
نوع این پژوهش کیفی با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی است. جامعه مطالعه شامل اعضای نظام سلامت شاغل در بیمارستان ها و مراکز درمانی تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بیماران قلبی اعم از بستری یا دریافت کنندگان سرپایی خدمات بازتوانی قلبی و مراقبان (اعضای خانواده) آنان بودند. روش جمع آوری داده ها انجام مصاحبه بدون ساختار با نمونه هدفمندی شامل 25 شرکت کننده (3 پزشک، 6 پرستار، 1 کارشناس تغذیه، 13 بیمار و 2 همراه بیمار) بود. زمان آغاز مطالعه سال 1386 و زمان تکمیل تحلیل سال 1388 بود. صحت و استحکام مطالعه نیز از طریق منظور کردن ابعاد پیشنهاد شده توسط گوبا و لینکلن حاصل شد.
مفهوم کیفیت خدمات آموزشی در بازتوانی قلبی تحت چهار مفهوم زیربنایی شامل تناسب، جامعیت، صحت و نظام توصیف شده است که در واقع عناصر متشکله کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی می باشند. یافته ها تاکید می کنند که توجه به نیازها و توانایی های ویژه مخاطبین خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی از عوامل محوری تعیین کننده کیفیت این خدمات است؛ که بدین وسیله مخاطبین می توانند خدمات صحیح و پاسخگو را دریافت دارند. پیشنهاد می شود که در جامعیت بخشیدن به این برنامه در ابتدا جریان آموزش و اطلاع رسانی به مخاطبین را نظام مند ساخت تا بتوان فرصت های طلایی دریافت خدمات را برای آنان حفظ نمود. ناکافی بودن این تناسب، ناهماهنگی و ضعف نظام ارجاع، و متعاقبا بی پاسخ ماندن حیطه ای از نیازهای مخاطبین از چالش های موجود در این زمینه بود.
کیفیت خدمات آموزشی مفهومی وابسته به زمینه است، در حوزه بازتوانی قلبی، مبتنی بودن بر نیازها و توانایی های مخاطبین، توجه به ابعاد مختلف زیستی روانی اجتماعی در سطوح فرد و خانواده، و ارایه آن از طریق کانال های ارتباطی مشخص و هماهنگ مورد تاکید است. پرستاران به عنوان یکی از اعضای کلیدی تیم بازتوانی قلبی لازم است عناصر فوق را در عرصه های مدیریت خدمات آموزشی و ارایه مستقیم خدمات به بیماران قلبی و اعضای خانواده آن ها مدنظر داشته باشند. انجام پژوهش های آتی در مورد مفاهیم معرفی شده پیشنهاد می گردد.