مسؤولیت غاصب در فرض وجود عین مغصوب و فرض معیوب شدن آن

در این مقاله مسؤولیت غاصب در دو فرض مورد بررسی قرار گرفته است.
فرض اول: جائیکه عین مغصوب در دست غاصب موجود است که در صورت امکان رد آن عین، بدون این که خسارتی متوجه غاصب گردد بایستی خود آن عین مسترد گردد ولی اگر بازگرداندن عین به مالک موجب خسارت زیادی به غاصب شود در این حالت هم اکثر فقهاء قائل به وجوب رد شده اند ولی در این مقاله ضمن بیان ادله ی قائلین به رد عین و نقد آنها قولی که در فرض مساله قائل به دادن بدل می باشد ترجیح داده شده است.
فرض دوم: جائی است که مال مغصوب معیوب شده باشد. که برای این فرض نیز دو حالت متصور گردیده حالت استقرار عیب و عدم سرایت آن عیب به همه مال، که حکم این حالت، رد عین همراه با ارش معین گردیده و حالت دیگر، عدم استقرار عیب و سرایت به جاهای دیگر مال مغصوب می باشد که نگارنده در این مقاله قول به تفصیل میان این که عامل سرایت غاصب باشد و این که عامل سرایت غاصب نباشد را اختیار نموده و در صورت اول غاصب را ضامن دانسته و در صورت دوم قائل به عدم ضمان او شده است.