بررسی تعریف سند از دیدگاه های گوناگون

هدف این مقاله، شناسایی تعریف های ارائه شده درباره سند، سنجش کیفی دایره کاربرد هر یک از آن ها، و بررسی امکان ارائه تعریفی جامع و مانع برای سند، جدای از تعریف تخصصی و حوزه کاربرد هر واژه است. بحث درباره تعریف سند از نظر آرشیو، هدف دیگر این بررسی است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، کتابخانه ای است. در این مقاله، منابع مرتبط، شناسایی و تعریف های ذکر شده برای سند، گردآوری و دسته بندی شده و مورد بررسی انتقادی قرار گرفته اند. در این روش، بررسی کیفی تعریف ها و نیز گستره شمول آن ها مدنظر است.
یافته های پژوهش نشان می دهد که واژه سند در سده اخیر، علاوه بر کاربرد عام، با تغییراتی در ادبیات اداری کشورمان و رشته های مختلف دانش به کار رفته و این امر، به کاربردهای گوناگون واژه سند منجر شد که گاه اختلاف هایی را در تفهیم و تفاهم بین کاربران متفاوت پدید آورده است. هنگامی که معانی تخصصی واژه سند مورد توجه قرار می گیرد، این چندگانگی و تفاوت در تعریف، خود را بیشتر می نمایاند.
محدودیت های پژوهش: در تحقیقات قبلی درباره سندشناسی و سندپژوهی، تعریف سند به طور مستقل و همه جانبه مورد بحث و بررسی قرار نگرفته و حتی برخی منابع مورد استناد واقع نشده و ناشناس مانده است. مطالب مورد نیاز این پژوهش، از آثار مربوط به رشته های متعدد از جمله آرشیو، کتابداری، علوم اداری، تجارت، حقوق، علوم سیاسی، تاریخ و مردم شناسی اخذ گردیده است.
ارزش پژوهش: در مقاله حاضر، واژه سند و کاربرد آن در رشته های گوناگون دانش (به زبان فارسی) مورد بحث قرار گرفته و ضمن شناسایی تعریف های مختلف، امکان استفاده بین رشته ای این تعریف ها بررسی شده؛ در حالی که قبلا با این رویکرد و با این وسعت به موضوع پرداخته نشده است. این مقاله، که با حوزه معناشناسی مرتبط است، به پژوهشگران تحقیقات مشابه، برای شناسایی گونه های سند و تعریف انواع مواد و منابع آرشیوی کمک می کند.