تحلیل هزینه منفعت روش های تحقق یک سامانه تجارت الکترونیک (مطالعه موردی: سامانه بلیط الکترونیکی اتوبوسرانی)

روند تحقق سامانه های تجارت الکترونیک معمولا پس از تدوین معماری و طرح توجیهی فنی با چالش بزرگ ارزیابی اقتصادی و تحلیل هزینه/ منفعت پیاده سازی آن از سوی دولت و یا بخش خصوصی، اعم از بانک و یا یک سازمان/ کنسرسیوم اقتصادی، مواجه است. از یک سو این نگرش نیز مطرح است که سامانه های تجاری مبتنی بر فناوری ارتباطات و اطلاعات همچنان نیازمند تخصیص مقادیر قابل توجهی یارانه و یا تسهیلات از سوی دولت برای تحقق یافتن هستند. براساس نگرشی دیگر بخش خصوصی و مشخصا شبکه بانکی می تواند به دنبال یک تحلیل هزینه/ منفعت در برخی طرح های تجارت الکترونیک سرمایه گذاری نموده و اهداف اقتصادی خود را تامین نماید. اما تبیین شاخص های اساسی برای ارزیابی میزان موفقیت در طرح های تجارت الکترونیک به همان سهولت تبیین آنها در فعالیت های اقتصادی عرصه تولید خدمات و صنعت نیست. تحقیق حاضر به بررسی این الزامات پرداخته و به عنوان یک مطالعه موردی با بهره گیری از روش تحقیق پیمایشی واستفاده از نظرات خبرگان و گروه کارشناسی، داده های مورد نیاز برای تحلیل هزینه منفعت با در نظر گرفتن سناریوهای ممکن برای پروژه به کارگیری کارت بلیط الکترونیک در حمل و نقل شهری مشهد جمع آوری شد. برای تحلیل نتایج هزینه منفعت از روش های مرسوم اقتصاد مهندسی و محاسبات رایج با نرم افزار اکسل استفاده شده است. در این تحقیق دو گزینه برای اجرایی شدن طرح با سرمایه گذاری از سوی شهرداری و یا بانک مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته است. این بررسی نشان داد که صورت تخصیص سهم مناسب به سرمایه گذار از هرتراکنش که همان پرداخت هزینه بلیط بر اساس کارت بلیط الکترونیکی است گزینه اجرا توسط سرمایه گذار، منافع هر دو طرف را در نظر گرفته و گامی سازنده در پیشبرد طرح های مدیریت شهری وابسته به سامانه های تجارت الکترونیک است.