تبیین عوامل زمینه ای در ارتباط پرستار- بیمار: یک مطالعه کیفی

ارتباط یکی از جنبه های مهم مراقبت پرستاری محسوب شده و بسیاری از وظایف پرستاران نظیر مراقبت های جسمانی از بیماران، حمایت روحی و تبادل اطلاعات با بیماران بدون ارتباط امکان پذیر نیست. کیفیت مراقبت به واسطه ارتباط پرستار و بیمار ارتقاء می یابد. ارتباط پرستار و بیمار در محیط های مراقبتی تحت تاثیر شرایط زمینه ای مختلفی است که با شناسایی آن ها می توان به ارتقای این وظیفه مهم پرستاری کمک نمود. لذا هدف این مطالعه تبیین عوامل زمینه ای موثر بر ارتباط پرستار – بیمار بود.
مطالعه با رویکرد تحقیق کیفی انجام گردید. مشارکت کنندگان مشتمل بر 17 نفر (هشت پرستار و نه بیمار) مقیم در بخش های داخلی و جراحی بیمارستان امام خمینی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که به صورت نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها شامل مصاحبه ها (بدون ساختار و نیمه ساختارمند) و مشاهده بود. داده های حاصل از مطالعه توسط روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفتند.
فرایند تجزیه و تحلیل داده ها در نهایت به پیدایش سه درون مایه انتزاعی منتهی شد که بر روی ارتباط پرستار– بیمار اثر گذار بودند. این سه درون مایه تحت عناوین عوامل آغازگر، تداوم بخش و بازدارنده ارتباط پرستار و بیمار معرفی شدند. هر کدام از این درون مایه ها خود از طبقات و کدهای اولیه مستخرج گردیده که در متن مقاله به تفصیل شرح داده شده اند.
یافته ها نشان داد که در عرصه تحت مطالعه علی رغم اهمیت قایل شدن پرستاران به نقش ارتباطی خود با بیمار و اهمیت توجه کردن به نیازهای بیمار، در مسیر برقراری ارتباط پرستار و بیمار مشکلات و موانعی وجود دارد که نمی گذارد یک ارتباط صرفا بیمار محور بین پرستار و بیمار ایجاد شود.