بررسی ناهمگنی های تنش با استفاده از ضریب b در زمین لرزه های القایی مخزن در گستره سد مسجد سلیمان (جنوب باختر ایران)

رابطه Gutenberg & Richter (1942) یکی از روابط تجربی شناخته شده در زلزله شناسی است که ارائه دهنده بسامد وقوع زمین لرزه ها به عنوان تابعی از بزرگا است: مقدار ضریب به مدت زمان مشاهده، ابعاد محدوده مورد مطالعه و میزان لرزه خیزی منطقه بستگی دارد، در صورتی که ضریب b با نسبت زمین لرزه های دارای بزرگای کم به زمین لرزه های دارای بزرگای زیاد در ارتباط است. در این تحقیق با به کارگیری ضریب b به بررسی ناهمگنی های تنش پوسته در زیر مخزن سد مسجد سلیمان پرداختیم. قرار گرفتن سد مسجد سلیمان در زون لرزه زمین ساختی زاگرس که یکی از فعال ترین زون های لرزه زمین ساختی ایران است، ضرورت انجام بررسی های گسترده و بویژه بررسی اثر دریاچه سد آن (ارتفاع 177 متر و حجم 261 میلیون متر مکعب) بر تغییرات آهنگ لرزه خیزی منطقه را بیش از پیش آشکار می سازد. در حدود 1924 رویداد تعیین محل شده با دقت مطلوب برای انجام این بررسی ها در فاصله زمانی 15 ماهه از ماه ژوئن 2006 تا اوت 2007 برای انجام محاسبات به کار گرفته شدند. بررسی های انجام شده نشان می دهد که در مناطقی که زمین لرزه های القایی مخزن رخ می دهند شاهد ضریب b بالاتری نسبت به دیگر مناطق هستیم. ضریب b برای منطقه سد در دو حالت سطحی و ژرفی به صورت دو بعدی مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر b بالا در جنوب دریاچه سد مسجد سلیمان، نشان دهنده ناهمگنی های شدید تنش در پوسته زیرین مخزن به علت ایجاد بار وزنی دریاچه و نفوذ آب در این مناطق هستند.