شیوع سندرم متابولیک در نوجوانان 17-15 ساله شهر گرگان (1388)

سندرم متابولیک دربرگیرنده مجموعه عواملی است که به عنوان عوامل خطرساز برای ابتلاء به بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع دوم محسوب می شوند. تعیین شیوع این سندرم و اختلالات منسوب به آن از جمله فشارخون بالا، اختلال متابولیسم گلوکز، دیس لیپیدمی و چاقی مرکزی در سنین کودکی و نوجوانی به پیشگیری و درمان به موقع این اختلالات و کاهش عوارض ناتوان کننده و مرگبار ناشی از آن در آینده کمک می کند. این مطالعه به منظور تعیین شیوع سندرم متابولیک و اجزای تشکیل دهنده آن در نوجوانان شهر گرگان انجام شد.
این مطالعه توصیفی مقطعی روی 450 نوجوان 15 تا 17 ساله (225 دختر و 225 پسر) دبیرستان های شهر گرگان طی سال 1388 با نمونه گیری به روش تصادفی انجام شد. معیار تشخیص سندرم متابولیک وجود سه مورد یا بیشتر از پنج معیار دور کمر مساوی یا بیش از صدک 90 براساس سن و جنس، افزایش فشارخون سیستولیک و دیاستولیک مساوی یا بیشتر از صدک 90 براساس سن، جنس و قد، میزان قندخون مساوی یا بیش از 100 میلی گرم در دسی لیتر، تری گلیسرید مساوی یا بیش از 110 میلی گرم در دسی لیتر، HDL کمتر یا مساوی 40 میلی گرم در دسی لیتر بود. اطلاعات تن سنجی شامل قد، وزن و دورکمر ثبت و اندازه گیری فشارخون از بازوی راست انجام شد. نمونه خون وریدی ناشتا برای آزمایش های بیوشیمیایی جمع آوری گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS-16 و آزمون های توصیفی (شیوع و فاصله اطمینان 95 درصد)، آزمون تحلیلی کای اسکوئر و رگرسیون لجستیک تک متغیره تجزیه و تحلیل شدند.
شیوع کلی سندرم متابولیک 3/3 درصد (4/5-8/1 95%CI:) تعیین شد. علی رغم این که شیوع سندرم در پسران (9/4 درصد) و در دختران (8/1 درصد) بود؛ اما این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار نبود. از بین کل افراد 6/54 درصد (33/59-93/49 95%CI:) مبتلا به 1 یا 2 اختلال متابولیک بودند. شایع ترین اختلال متابولیک در هر دو جنس افزایش تری گلیسرید (6/27 درصد در پسران و 4/52درصد در دختران) بود. همچنین پایین بودن HDL (17.3%) و چاقی شکمی (6/7درصد) به ترتیب در پسران و دختران شیوع بیشتری داشت. کمترین شیوع در پسران مربوط به چاقی شکمی (9/0 درصد) و در دختران افزایش فشارخون (1/3 درصد) بود.
این مطالعه نشان داد که شیوع سندرم متابولیک در نوجوانان 17-15 ساله شهر گرگان کمتر از شیوع آن در سایر نقاط کشور است؛ اما شیوع چاقی بیشتر از دیگر مناطق می باشد. با توجه به ابتلای بیش از نیمی از جمعیت مورد مطالعه به یک یا دو اختلال متابولیک، پیگیری درازمدت این افراد پیشنهاد می گردد.