جایگاه بدیع در دیوان حکیم نزاری قهستانی

تدوین فرهنگ بدیعی شعر فارسی به نحوی که بتوان زمان آغاز به کار رفتن آرایه ها و صنایع بدیعی و سپس میزان کاربرد آن در ادوار بعدی و تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود در تداول هر یک از آرایه ها را به دقت تمام تعیین کرد، امروزه خصوصا با توجه به چاپ های منقح و انتقادی از دواوین و منظومه های شعر فارسی، امری بسیار ضروری و مفید به نظر می رسد، خاصه از آن جهت که جای چنین فرهنگی البته با ویژگی های مذکور در حوزه پژوهش ها و منابع موجود خالی است. بدیهی است اولین قدم در راه تدوین چنین فرهنگی، بررسی یک یک دیوان های شعر فارسی موجود و استخراج نتایج آن به عنوان مواد و عناصر اولیه و اساسی مورد نیاز است. این مقاله، پاسخی است به این نیاز ضروری که در آن دیوان غزلیات حکیم نزاری قهستانی را از جهت به کارگیری صنایع لفظی و معنوی بررسی کرده و زیورها و آرایه ها و ترفندهای بدیعی این شاعر بلاغت گستر را وجهه تحقیق خویش قرار داده است و بسامد آرایه های لفظی و معنوی در غزلیات وی نیز مورد دقت، احصا و طبقه بندی قرار گرفته و نتایج حاصل ارایه شده است.