بررسی باهم آیی واژگانی در آثار منظوم و منثور مولانا

در این مقاله نگارندگان باتوجه به ارتباط نزدیک زبان شناسی و ادبیات ازیک سو و نیز کارآیی دستاوردهای زبان شناختی در زمینه شناخت و فهم بهتر متون ادبی کلاسیک از سوی دیگر، نظیر آثار مولانا، ابتدا با مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه باهم آیی(ترکیب های واژگانی) از رویکرد های مختلف معنایی، ساختواژی و نحوی از سوی زبان شناسان غیر ایرانی و ایرانی، به بررسی دادهای تحقیق می پردازند. شایان ذکر است که محور اصلی در این پژوهش بررسی ترکیب های باهم آیی و ساختار دستوری آن ها در این آثار بزرگ ادب فارسی و سپس بررسی میزان کارآیی و کاربرد آن ها در فارسی امروز و شناخت نوآوری های مولانا در زمینه باهم آیی است. در این راستا، روشی که در این مقاله از آن بهره گرفته شده است توصیفی- تحلیلی است. به این منظور ابتدا، باهم آیی های موجود در شش دفتر مثنوی معنوی و کتاب فیه مافیه مورد تجزیه و تحلیل ساختاری قرار گرفتند و سپس این داده ها با باهم آیی های مورد کاربرد در فارسی امروز مورد مقایسه قرار گرفتند که نتایج تحقیق نشان می دهند در فارسی امروز، باهم آیی های صفتی و سپس باهم آیی های عطفی با بیشترین بسامد وقوع از بیشترین کارآیی برخوردارند. اما، در آثار مولانا الگوی غالب در ساخت باهم آیی ها، ترکیب های مفعولی بوده است که این خود تغییر در الگوی ساختاری این ترکیب های واژگانی را نشان می دهد.