ارزیابی ریسک زیست محیطی حمل جاده ای فرآورده های نفتی در منطقه رودسر

نیاز مبرم به سوختهای فسیلی، امروزه جزء نیاز لاینفک زندگی انسانی شده است. بدین منظور جوامع انسانی ناچارند سوختهای فسیلی را به اقصی نقاط سرزمین حمل کنند و اثرات (خطرات) ناشی از این حمل و نقل بر اساس الگوی زیست محیطی متغیر است. مناطق حساس زیست محیطی به لحاظ کارکردها و عملکردهای ویژه ای که دارند بیشترین میزان خطر متحمل آنها است. ریسک زیست محیطی حمل فرآورده های نفتی، خطراتی هستند که ممکن است بصورت طبیعی یا غیر طبیعی حادث می شوند.
در این تحقیق، محدوده جغرافیایی 7 جایگاه عرضه سوخت و 35 فروشندگی نفت سفید روستایی و مسیر تردد نفتکش های حامل فرآورده های نفتی راه های اصلی و فرعی آسفالته (175 کیلومتر) و راه های روستایی (757 کیلومتر) شهرستان رودسر مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از GIS، لایه های اطلاعاتی شامل راه ها، اقلیم، فرسایش، حوزه آبریز، پوشش گیاهی، توپوگرافی، خاک موقعیت مراکز توزیع سوخت و آبادی های شهرستان تهیه و در نهایت نقشه مناظق حساس زیست محیطی تهیه شد. به منظور بررسی میزان عوامل مختلف تاثیرگذار بر حوادث جاده ای نفتکش ها در کشور، اطلاعات مربوط به سالهای 1382 الی 1387 در رابطه با ویژگی های حوادث با در نظر گرفتن عوامل تغییر فصول، نوع نفتکش، ساعات تردد، نوع تصادفات، دلایل تصادفات و میزان خسارات شناسایی گردید و برای هر یک از آنها احتمال وقوع و شدت عوامل با استفاده از نرم افزار Expert Choice محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان می دهد بیشترین درصد فراوانی تصادفات نفتکشها بعلت بی احتیاطی و از نوع نفتکشهای تریلر و در فصل پاییز و در ساعات 10 و 15 بصورت واژگونی رخ داده است، همچنین از کل مساحت 1340 کیلومتر شهرستان، 576/8 کیلومتر مربع آن دارای ریسک بسیار بالای زیست محیطی (0064/0 درصد) در مسیر راه ارتباطی شهرهای کلاچای به رحیم آباد و همچنین مسیر کوهستانی روستای گرمابدشت به روستای ارکم (جاده فرعی ارتباطی با استان مازندران و استان قزوین) قرار دارد، 364/46 کیلومتر مربع (0346/0 درصد) دارای ریسک بالای زیست محیطی در ابتدای راه ورودی به شهرستان (در محدوده دهستان چینی جان) و همچنین در محدوده تراکم یافته روستاهای بخشهای مرکزی، کلاچای و رحیم آباد است، 83/32کیلومتر مربع دارای ریسک متوسط زیست محیطی (0245/0 درصد) در محدوده کناره های دریای خزر و بعضی از مناطق کوهستانی پراکنده است و 2/1339 کیلومتر مربع با ریسک زیست محیطی پایین (94/99 درصد) می باشد.