بررسی عوامل اثرات فاکتورهای نهادی بر بهره وری در صنعت ایران

رشد بهره وری صنعت هر کشور به نیروی کار، موجودی سرمایه، مقدار صادرات و هزینه های سرمایه گذاری روی تحقیق و توسعه و در نهایت به ساختار نهادی اقتصادیک کشور بستگی دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش عوامل تعیین کننده بهره وری در صنایع ایران در کنار ساختار شاخص های نهادی(مالکیت، فساد، مالکیت و ثبات و شفافیت قانون) به صورت مجزا و کلی در افزایش بهره وری کل عوامل تولید در صنایع مختلف به وسیله شدت تاثیرپذیری از هزینه های تحقیق و توسعه در فعالیت های صنعتی کدهای دو رقمی ISIC می باشد. به این منظور از یک پانل آماری(23 گروه صنعتی طی سال های 1386-1373) و در چارچوب یک مدل اقتصاد سنجی لگاریتمی چند متغیره استفاده شده است.
در کنار متغیر مخارج R&D تاثیر متغیرهایی مانند مربع اندازه بنگاه، موجودی سرمایه، مقدار صاردات، هزینه های سرمایه گذاری روی تحقیق و توسعه بر روی بهره وری کل عوامل تولید بررسی شده است. نتایج حاصل از این مدل رگرسیون حاکی از آن است که در دوره مورد مطالعه موجودی سرمایه، مقدار صادرات و در نهایت هزینه های انباشت دانش و تحقیق و توسعه با یک درجه وقفه تاثیر مثبت بر بهره وری کل عوامل تولید دارد و متغیر مربع اندازه بنگاه های تولیدی در گروه های صنعتی مختلف برروی بهره وری با افزایش اندازه بنگاه های تولیدی(نیروی کار استخدامی در شرایط رقابتی با فرض) تا حد مشخصی بر روی بهره وری تاثیر دارد، بلکه از مقدار معینی به بعد دیگر سبب افزایش بهره وری از آن مقدار به بعد کاهش پیدا خواهد کرد(فرضیه شومپیتر و ریکاردو) و از طرفی ساختار نهادی در هر کشور با توجه به اینکه به صورت کلی یا جزیی وارد معادله شود، میزان تاثیرگذاری آن در صنایع مختلف در حالت کلی بر بهره وری کل تاثیر بیشتری دارد.