طراحی و اعتبارسنجی پرسش نامه سنجش خستگی بینایی کاربران پایانه های تصویری

با رشد سریع تکنولوژی، ابزارهای مرتبط با آن از جمله کامپیوتر، نمایشگرها و پایانه های تصویری (Visual display terminals یا VDT) به سرعت در حال گسترش هستند. بر اساس تحقیقات، بیشترین شکایات کاربران VDT، ناراحتی های چشمی گزارش شده است. هدف از این مطالعه، طراحی ابزاری مناسب جهت سنجش خستگی بینایی کاربران VDT می باشد.
نوع مطالعه مقطعی، بر روی 248 نفر از کاربران VDT در مشاغل مختلف در سال1390 انجام شد. پس از مطالعه کتب، مقالات و پرسش نامه های مشابه، بانک سوالات تهیه و پرسش نامه اولیه تدوین شد. روایی و پایایی پرسش نامه با استفاده از شاخص روایی محتوایی (CVI) و ضریب Cronbach’s alpha تایید گردید. یک الگوی نظری چهار عاملی در زمینه خستگی چشمی، از مطالعات قبلی، اقتباس و با استفاده از نرم افزار Amose16 و به روش تحلیل عاملی تاییدی و محاسبه شاخص های برازش، اعتبار سازه آن بررسی شد. همچنین با استفاده از نرم افزار SPSS18 ضریب همبستگی درونی حیطه ها محاسبه و جهت بررسی اعتبار ملاک و سطح بندی خستگی چشمی، از نتایج اندازه گیری هم زمان خستگی چشمی با دستگاه VFM-90.1 و پرسش نامه استفاده شد و نقاط برش به وسیله منحنی ROC مشخص شدند.
پرسش نامه در 4 حیطه اصلی استرین چشمی (4 سوال)، اختلال دید (5 سوال)، اختلالات سطح چشم (3 سوال) و مشکلات خارج چشمی (3 سوال) به تایید نهایی رسید. پایایی نهایی پرسش نامه برابر 75/0، حداقل شاخص CVI معادل 75/0، شاخص های برازش مدل 36/0 = RMSEA، 96/0 = GFI، 92/0 = AGFI و ضریب همبستگی نتایج پرسش نامه و دستگاه 87/0- به دست آمد و نقاط برش پرسش نامه، معادل 65/0 و 36/2 و 88/3 محاسبه شدند.
پرسش نامه خستگی چشمی دارای 15 سوال تخصصی بوده، از پایایی و روایی بسیار خوبی برخوردار است. این ابزار با توجه به تعداد به نسبت کم سوالات و سادگی جملات، به راحتی می تواند میزان و سطح خستگی چشمی کاربران VDT را ارزیابی کند.