ارتباط بازی های رایانه ای بر کیفیت زندگی در نوجوانان 15-12 ساله شهرستان برخوار

رشد سریع بازی های رایانه ای به شکل های گوناگون باعث اشغال بخش عمده ای از اوقات فراغت گروه های سنی مختلف به ویژه کودکان و نوجوانان شده است. این امر می تواند اثرات مستقیم و غیر مستقیمی بر ابعاد مختلف کیفیت زندگی از جمله وضعیت روانی، جسمانی و روابط اجتماعی آن ها داشته باشد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی ارتباط بازی های رایانه ای با کیفیت زندگی نوجوانان 15-12 ساله شهرستان برخوار انجام گردید.

این تحقیق از نوع مقطعی و نمونه تحقیق شامل 444 دانش آموز دختر و پسر بود. روش نمونه گیری طبقه ای- 2 مرحله ای، خوشه ایو متناسب با حجم نمونه بود که نمونه ها به طور تصادفی از بین دانش آموزان مقطع راهنمایی و اول دبیرستان شهرستان برخوار انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو ابزار الف) فرم کوتاه پرسش نامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (World health organization quality of life - BREF) و ب) پرسش نامه اطلاعات فردی مشتمل بر سوالاتی در مورد نحوه گذران اوقات فراغت، تعداد ساعات، مکان و زمان انجام بازی رایانه ای بود. برای به دست آوردن نمایه توده بدنی (Body Mass Index، BMI) نیز قد و وزن دانش آموزان گروه نمونه اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های همبستگی پیرسون، همبستگی اسپیرمن، کای اسکویر، تحلیل کوواریانس و t-test مستقل استفاده شد.

میانگین کلی کیفیت زندگی در دانش آموزان 34/13 ± 11/67 می باشد. یافته ها نشان داد که بین سن شروع بازی و نمره کلی کیفیت زندگی و 4 حیطه آن رابطه معنی دار وجود داشت (دامنه 18/0- تا 13/0- = r). بین درآمد و وضعیت امکانات با نمره کلی کیفیت زندگی و 4 حیطه آن رابطه معنی دار مستقیم وجود داشت (001/0 P <). میانگین نمره کلی کیفیت زندگی، در کاربران بازی های رایانه ای 03/13 ± 27/68 و در گروهی که بازی های رایانه ای انجام نمی دادند، 69/13 ± 81/64 به دست آمد که این تفاوت معنی دار است (01/0 = P). در حیطه های کیفیت زندگی بین دو گروه در ابعاد سلامت روان و سلامت محیط، نیز تفاوت معنی داری به دست آمد (05/0 > P). بین BMI و نوع بازی رایانه ای و همچنین بین BMI و تعداد ساعات بازی رایانه ای در روز رابطه معنی داری به دست نیامد.

انجام بازی های رایانه ای در مدت زمان کم و کنترل شده تحت نظارت والدین می تواند اثراتی مثبتی بر کیفیت زندگی کاربران نوجوان داشته باشد. در صورت پرداختن به آن در ساعات بیشتری از روز، در دراز مدت می تواند تاثیر معکوس داشته باشد.