تجمع زیستی متیل جیوه خوراکی در فیل ماهیان جوان (Huso huso)

جیوه در اشکال مختلف آلی و معدنی یک ماده سمی محسوب می شود که فاقد فعالیت بیولوژیک طبیعی در بدن موجودات است. تا به حال در اثر در معرض قرار گیری با جیوه صدمات بسیار گسترده ای از لحاظ فیزیولوژیک، تولید مثل و بیوشیمیایی در ماهیان گزارش شده است ولی اطلاعات نسبتا کمیدرباره تجمع زیستی متیل جیوه و چگونگی اثرات آن در مقادیر تحت کشنده در ماهی ها موجود است. هدف از این مطالعه بررسی جذب متیل جیوه و تجمع زیستی آن در دوره طولانی مدت از طریق خوراکی در بچه فیل ماهیان جوان، بهعنوان یکی از بزرگترین و مهمترین گونه های بومی و تجاری و در حال انقراض دریای خزر میباشد. برای این منظور فیل ماهیان جوان (Huso huso) با میانگین وزنی 4±86 گرم با چهار نوع جیره غذایی حاوی غلظت های مختلف متیل جیوه شامل گروه شاهد با 04/0، گروه غلظت پایین با 766/0، گروه غلظت متوسط با 8/7 و گروه غلظت بالا با 22/16 میلی گرم درکیلوگرم متیل جیوه طی 70 روز تحت تیمار قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تجمع متیل جیوه در 70 روز به صورت خطی بوده و در عضله بچه ماهیان در 35 روز اول میزان تجمع در تمامیگروه های تیماری بطور معنی داری بیشتر از 35 روز دوم است (05/0>P). میزان تجمع زیستی متیل جیوه در هر چهار تیمار نشان داد که بین غلظت متیل جیوه موجود در غذای بچه ماهیان و متیل جیوه در عضله رابطه مستقیم با همبستگی بالا وجود دارد (R2=0.97). بررسی میزان درصد جذب طی 35 روز اول و دوم آزمایش هیچگونه اختلاف معنی داری بین تیمارها نشان نداد (05/0<P)، ولی این میزان در 35 روز دوم کمتر از 35 روز اول کلیه گروه های تیماری بود. درصد جذب متیل جیوه در 35 روز اول بین 67-57 درصد و در 35 روز دوم بین 45-42 درصد متغیر بود. نتایج این مطالعه نشان داد که آلودگی جیوه میتواند اثرات زیانباری در زندگی فیل ماهی حتی در مراحل اولیه رشدی به همراه داشته باشد و عدم خروج یا جابجایی آلاینده ها در دریای خزر احتمالا باعث تشدید این روند میشود.