ظهور و سقوط نخستین انجمن کتابداران ایران (1345-1359)

زمینه های پیدایش و زوال نخستین انجمن کتابداران ایران (اکتا) در این مقاله بررسی شده است. نظریه فضای اجتماعی پییر بوردیو به عنوان چارچوب نظری برای تحلیل به کار گرفته شده است.
روش/رویکرد پژوهش: اسناد و مدارک دست اول مربوط به انجمن کتابداران ایران بین سال های 1344 تا 1360 برای به دست آوردن داده های پایه مورد استفاده قرار گرفت. داده های پایه با مصاحبه با فعالان اکتا، که دسترسی به آنها میسر بود، تکمیل شد. روش تدوین تاریخ شفاهی در انجام مصاحبه ها به کار گرفته شد.
اکتا در فضای برخوردار از ثبات سیاسی و رونق نسبی اقتصادی ایران، در دهه 1340/1960م. شکل گرفت و با استفاده از منابع عمومی در اختیار وزارت تازه تاسیس آموزش عالی، فعالیت های آموزشی و انتشاراتی خود را توسعه بخشید. تا یکسال پس از انقلاب اسلامی 1357/1979 اکتا دارای ماهیت علمی و حرفه ای بود. اعضای تازه وارد به انجمن، بعد از انقلاب، فعالیت های انجمن را به سمت فعالیت های صنفی با گرایش خاص سیاسی سوق دادند. این فعالیت های ایدئولوژیک موجب شد که بسیاری از متخصصان کتابداری از ادامه همکاری خود با انجمن دست بکشند، بودجه آن قطع شود و به خاطر از دست دادن وجهه علمی بسیاری به آن بدبین شوند؛ تا جایی که بعد از دومین گروه عضو شورای انجمن، بعد از انقلاب، دیگر کسی داوطلب شرکت در فعالیت های انجمن نشد و انجمن بدون اعلام رسمی منحل شد.