بررسی سرعت رشد نسبی و تخصیص مواد فتوسنتزی در ارقام گندم (Triticum aestivum L) مقاوم و حساس به تنش خشکی

تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد در دیمزارهای ایران به شمار می رود. لذا به منظور بررسی نحوه تخصیص مواد فتوسنتزی در ارقام مقاوم (بک کراس روشن بهاره، 17 - 79- M و 4 -79- M)، نیمه مقاوم (آزادی و کویر) و حساس گندم (مرودشت و کرج 1)در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تهران صورت گرفت. در این بررسی، در ارقام مقاوم بک کراس روشن بهاره، 17-79- M و4 - 79-M و نیمه مقاوم آزادی در شرایط تنش خشکی نسبت به شاهد، وزن خشک تخصیص یافته به برگ ها تغییری نکرد، وزن خشک کمتری به ساقه ها اختصاص یافت و وزن خشک بیشتری به سنبله ها منتقل گردید. در حالی که در ارقام کرج1، مرودشت و کویر، میزان ماده خشک تخصیص یافته به برگ ها بیشتر و به سنبله ها کمتر بود. در ضمن در شرایط تنش خشکی وزن خشک تخصیص یافته به برگ ها و ساقه ها در رقم کرج1 بیشتر و وزن خشک تخصیص یافته ها به سنبله کمتر از سایر ارقام بود. بنابراین می توان گفت ارقام مقاوم (بک کراس روشن بهاره و 4 - 79-M) به دلیل تخصیص کمتر مواد فتوسنتزی به برگ و ساقه ها یا دارا بودن وزن خشک برگ و ساقه کمتر، تعرق کمتری در شرایط تنش خشکی دارند. لذا، قادرند توازن آبی مناسبی را حفظ نموده و بخوبی از خشکی اجتناب کنند. اختصاص بیشتر مواد فتوسنتزی به سنبله ها به اضافه عوامل فوق باعث شد که ارقام بک کراس روشن بهاره و 4-79-M از شاخص برداشت و عملکرد بالاتری در شرایط تنش خشکی برخوردار باشند.