سنگ نگاری و دیاژنز سازند سروک در تاقدیس کبیرکوه

سازند سروک یک واحد سنگ چینه ای کربناتی ضخیم از گروه بنگستان با سن کرتاسه میانی است که در منطقه زاگرس و بخشهای جنوب باختر ایران گسترش وسیعی دارد. برای مطالعه ویژگی های رخساره ای و وضعیت محیط رسوبی این سازند در کبیرکوه، دو برش سطحی چنارباشی (m754 ضخامت کل) و کرحال (m680 ضخامت قابل دسترس) انتخاب و بررسی شدند. در این دو برش، سازند سروک به دو بخش ضخیم لایه در پایین و نازک لایه در بالا قابل تفکیک است. بخش ضخیم لایه از آهک و دولومیت حاوی گرهک ها و نوارهای چرت تشکیل شده است. بخش نازک لایه را آهک ها و شیل های آهکی تشکیل داده اند. از نظر مورفولوژی منطقه، بخش ضخیم لایه (نریتیک) ارتفاعات و بخش نازک لایه (پلاژیک) مناطق کم ارتفاع و پست را شامل می شوند. بررسی ها در بیرون زدگی های برش گرو در 4 کیلومتری شمال باختر برش چنارباشی نشان می دهد که مرز به صورت هم شیب و تدریجی بدون ناپیوستگی فرسایشی و آثار خشکی زایی است. سازند سروک با داشتن قابلیت های مخزنی مناسب و به دلیل قرارگیری بین دو سازند شیلی گرو و سورگاه که به عنوان سنگ منشا عمل کرده اند، بستر مناسبی برای تجمع مواد هیدروکربنی است.
در مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی 9 میکروفاسیس از وکستون تا پکستون و گرینستون شناسایی شدند که در چهار گروه محیطی کولابی، سد، جلو سدی و دریای باز قرار می گیرند. عمیق تر بودن محیط تشکیل برش چنارباشی باعث شده تا بخش پلاژیک در برش چنارباشی توسعه بیشتری داشته باشد و رخساره های کولابی و سدی دورتر از آن در مناطق جنوبی تر مثل برش کرحال تشکیل شوند.
مطالعه تغییرات بافتی و فرایندهای دیاژنزی در رسوبات سازند سروک، تاثیر سه محیط دیاژنزی دریایی، دفنی و جوی را نشان می دهد.
پس از رسم ستون توالی ریزرخساره ها و منحنی تغییرات نسبی عمقی، دو چرخه بزرگ پسرونده (رده سوم و چهارم) و بخشی از یک چرخه سوم که احتمالا در زمان تشکیل سازند سورگاه نیز ادامه داشته است، تشخیص داده شد. محیط رسوبی سازند سروک براساس شواهد موجود، یک سکوی کربناتی از نوع دریای فلات قاره حاشیه دار بوده است.