تعیین پروفایل لیپیدها و آپولیپو پروتئین های سرم در دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهرستان خمینی شهر در مقایسه با مقادیر مرجع و وضعیت تغذیه ای آن ها

تغییر در میزان چربی ها، لیپو پروتئین ها و آپولیپوپروتیئن های سرم می تواند به عنوان یک عامل خطر قوی برای بیماری های قلبی- عروقی محسوب شود (2، 1). مطالعه حاضر به بررسی سطح لیپیدها و آپولیپوپروتئین های سرم در دختران مدارس ابتدایی شهرستان خمینی شهر پرداخت تا عواملی که دانش آموزان در حال حاضر و یا احتمالا در آینده در معرض خطر ابتلا به افزایش چربی خون و ناراحتی های قلبی- عروقی قرار خواهد داد، شناخته شود.
صد نفر از دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهرستان خمینی شهر به طور تصادفی انتخاب شدند. در حالت ناشتا از آن ها نمونه خون گرفته شد. فرم اطلاعات شخصی، فرم موافقت شرکت در تحقیق و پرسش نامه یادآمد 24 ساعته برای سه روز (دو روز کاری و یک روز تعطیل) به والدین دانش آموزان داده شد که تکمیل کنند. سپس پرسش نامه ها تجزیه و تحلیل آماری شدند. مقادیر کلسترول تام، HDLc،TG (Triglyceride) و LDLc به روش آنزیمی و مقادیر 1APOA و 100APOB به روش ایمینوتوربیدومتری اندازه گیری شد. نتایج با مقادیر مرجع و وضعیت تغذیه ای مقایسه گردید.
میانگین کلسترول تام (402/0 = P) و میانگین 1APOA (162/0 = P) با میانگین مرجع تفاوت معنی دار نداشت. میانگین TG (0001/0 = P)، HDLc (001/0 = P) و 100APOB (001/0 = P) به صورت معنی داری بالاتر از مقدار مرجع بود. میانگین LDLc (023/0 = P) به صورت معنی داری پایین تر از مقدار مرجع بود. بین پروتئین دریافتی از طریق غذا و مقدار 100APOB رابطه معنی دار و معکوس وجود داشت (212/0- = r، 034/0 = P). بین کلسترول دریافتی از طریق غذا و مقدار 1APOA رابطه معنی دار و مستقیم وجود داشت (250/0 = r، 012/0 = P). بین کربوهیدرات، فیبر و چربی های دریافتی از طریق غذا با متغیرهای مورد مطالعه رابطه معنی دار وجود نداشت.
مقدار کلسترول تام در این دانش آموزان نرمال بود که با نتایج تحقیقات دیگر که در آمریکا و ژاپن روی بچه ها انجام شده بود، هماهنگی داشت. پس مصرف چربی های جانوری را برای آن ها محدود نمی شود و در حد نیاز باید مصرف کنند. مقدار TG در این دانش آموزان بالاتر از مقدار مرجع بود چرا که 50 درصد انرژی آن ها از کربوهیدرات تامین شده بود. پس مقدار TG آن ها نرمال باشد اما به علت مصرف زیاد کربوهیدرات تری گلیسیرید آن ها بالا بود. بنابراین توصیه می شود غذاهای دریایی و کربوهیدرات های پیچیده، سبزیجات و میوه جات را بیشتر مصرف کنند.
کاهش مقدار LDLC در این بچه ها به علت افزایش فعالیت فیزیکی و افزایش مصرف پروتئین های گیاهی نسبت به پروتئین های جانوری است. TG و HDLC رابطه معکوس با هم دارند. در این تحقیق با بالا بودن مقدار TG انتظار می رفت که مقدار HDLC پایین باشد که نتایج عکس این مطلب را تایید کرد. بالا بودن مقدار HDLC به دلیل فعالیت فیزیکی زیاد در بچه هاست چرا که در یک منطقه نیمه روستایی هستند. بالا بودن مقدار HDLC و نرمال بودن مقدار 1APOA به دلیل افزایش مقدار 2HDL در مقایسه با 3HDL است که در پیشگیری از بیماری های قلبی- عروقی بازدارنده تر هستند. با توجه به کاهش LDLC و افزایش مقدار 100APOB به نظر می رسد که ذرات LDLC از نوع ذرات تیپ B کلسترول باشد؛ یعنی LDLC با سایز کوچک که آتروژن است و نفوذپذیری بیشتری به درون عروق خونی دارد. از طرف دیگر افزایش TG باعث افزایش 100APOB می باشد. هیچ ارتباط معنی داری بین کربوهیدرات، فیبر و چربی های دریافتی از طریق غذا با متغیرهای مورد مطالعه وجود نداشت.