فهرست مطالب

شخصیت و تفاوت های فردی - سال پنجم شماره 12 (تابستان 1395)

فصلنامه شخصیت و تفاوت های فردی
سال پنجم شماره 12 (تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/05/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سمانه اسدی*، عباس ابوالقاسمی صفحات 9-23
    هدف اصلی این پژوهش، تعیین اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر توانمندسازی روان شناختی و اهمال کاری در زنان مضطرب بود. طرح این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان خانه دار شهرستان اردبیل تشکیل می دادند. نمونه پژوهشی نیز شامل 40 آزمودنی بود که از میان زنان خانه دار دارای اضطراب، انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (واقعیت درمانی گروهی) و کنترل گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل پرسش نامه اضطراب (بک، 1988)، مقیاس توانمندسازی روان شناختی (اسپریتزر، 1995) و پرسش نامه اهمال کاری (تاکمن، 2001) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که واقعیت درمانی گروهی در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل در میزان توانمندسازی روان شناختی و اهمال کاری زنان موثر است. بر اساس یافته ها، می توان گفت واقعیت درمانی گروهی عامل تاثیرگذار مهمی بر میزان توانمندسازی روان شناختی و اهمال کاری زنان است.
    کلیدواژگان: واقعیت درمانی گروهی، توانمند سازی روان شناختی، اهمال کاری، اضطراب
  • زهرا محمدی*، محمدرضا عابدی، زهرا یوسفی صفحات 25-42
    هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش خانواده به شیوه پذیرش و تعهد درمانی در کاهش استرس والدگری مادران دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی (با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل) و جامعه آماری آن شامل کلیه مادران دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر خمینی شهر (اصفهان) در سال تحصیلی 93-1392 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 60 نفر از آن ها انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه پذیرش و تعهد درمانی و گواه جایگزین شدند. درحالی که گروه گواه در لیست انتظار قرار داشت، گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش خانواده به شیوه پذیرش و تعهد درمانی قرار گرفتند. ابزار این پژوهش شاخص استرس والدگری (آبیدین، 1990) بود. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که پس از کنترل اثر پیش آزمون، بین گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون تفاوت معناداری در متغیرهای احساس صلاحیت، دلبستگی والدین، محدودیت های نقش، افسردگی، رابطه با همسر، جمع قلمرو والدین، جمع قلمرو کودک و استرس والدین مشاهده گردید (05/0P<)، ولی تفاوت دو گروه در انزوای اجتماعی و سلامت والدین معنادار نبود. یافته ها از تاثیر آموزش خانواده به شیوه پذیرش و تعهد درمانی بر بهبود علائم استرس والدگری مادران حمایت می کند و تلویحات مهمی در توجه به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش استرس والدگری دارد.
    کلیدواژگان: استرس والدگری، پذیرش و تعهد درمانی، مادران
  • لیلا امینی*، سیمین حسینیان، مریم سلیمانی، الناز انسرودی صفحات 43-61
    پژوهش حاضر رابطه بین استفاده مفرط از تلفن همراه با انعطاف پذیری خانواده و تجارب معنوی نوجوانان در پسران و دختران مقطع متوسطه را مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر سال های اول تا سوم مقطع متوسطه منطقه 14 شهر تهران در سال تحصیلی 93-1392 است. تعداد 600 آزمودنی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. از بین آن ها تعداد 409 نفر به پرسش نامه ها پاسخ دادند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس استفاده مفرط از تلفن همراه (جنارو، فلورس، گومز، گونزالز و کابالو، 2007)، انعطاف پذیری خانواده (شاکری، 1382) و تجارب معنوی (اندروود و ترسی، 2002) بود. این پژوهش به روش پیمایشی بوده و از آزمون معنی داری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون گام به گام و آزمون t واریانس های نابرابر برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها نشان دادند که بین استفاده مفرط از تلفن همراه و تفکیک جنسیتی اختلاف معناداری وجود دارد و بین استفاده مفرط از تلفن همراه و انعطاف پذیری خانواده در دانش آموزان دختر ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد اما بین دو متغیر مذکور در دانش آموزان پسر و نیز بین دو متغیر استفاده مفرط از تلفن همراه و تجارب معنوی در هیچ یک از دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: تلفن همراه، انعطاف پذیری خانواده، تجربه معنوی، تفکیک جنسیتی، نوجوان
  • حسین زارع، طاهره وارسته نویدی*، مجید برادران صفحات 63-72
    هدف اصلی این مطالعه، پیش بینی هوش معنوی بر اساس ابعاد سرشت و منش و جهت گیری زندگی می باشد. جامعه آماری مطالعه حاضر را تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در سال تحصیلی 94-1393 تشکیل می دهند که در این راستا 130 نفر (43 مرد و 87 زن) با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه های سرشت و منش (کلونینحر، 1994)، آزمون جهت گیری زندگی (شییر و کارور، 1985) و پرسشنامه هوش معنوی (کینگ، 2008) پاسخ دادند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که دو بعد خودفراروی و خودراهبردی و نیز جهت گیری زندگی، هوش معنوی را در دانشجویان پیش بینی می نمایند. با توجه به نقش ابعاد سرشت و منش و جهت گیری زندگی در پیش بینی هوش معنوی، پیشنهاد می شود که در برنامه های مبتنی بر ارتقای سلامت روان، به این عوامل توجه ویژه شود.
    کلیدواژگان: بعد سرشت و منش، خوش بینی و هوش معنوی
  • سیما مولایی *، آناهیتا تاشک صفحات 73-89
    در قالب یک طرح همبستگی علی- مقایسه ای با هدف بررسی و تبیین پیشایندهای تاب آوری، تیپ های شخصیتی نه گانه و مهارت‏های ارتباطی مورد بررسی قرار گرفته اند. شرکت‏کنندگان در این پژوهش 320 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دو دانشگاه شهید باهنر کرمان (130 نفر) و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان (190 نفر) بودند که به شیوه ی نمونه گیری خوشه‏ای تصادفی انتخاب شدند. از مقیاس تاب آوری بزرگسالان (جوکار، فرایبورگ و هجمدال، 2010)، پرسشنامه تیپ های شخصیتی نه گانه ریسو و هودسون (1392) و پرسشنامه تجدیدنظر شده مهارت‏های ارتباطی جرابک (2004) برای اندازه‏گیری متغیرها استفاده شد. روایی ابزارها با روش تحلیل عامل و پایایی آن ها به کمک ضریب آلفای کرونباخ بررسی و محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از روش رگرسیون خطی ساده استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین تیپ های نه گانه شخصیتی؛ تیپ های اصلاح طلب، امدادگر، موفق، وفادار و مشتاق پیش بینی کننده مثبت تاب آوری و تیپ های شخصیتی فردگرا و صلح طلب پیش بینی کننده منفی تاب آوری هستند؛ اما بر اساس تیپ های شخصیتی پژوهش گر و چالشگر نمی توان تاب آوری را پیش بینی کرد. علاوه بر این ها، از بین مهارت‏های ارتباطی، تنها قاطعیت پیش‏بینی‏کننده مثبت تاب آوری است و دیگر مهارت‏های ارتباطی تاب‏آوری را به صورت منفی پیش‏بینی می کنند. به طورکلی، می توان نتیجه گرفت که برخی ویژگی های شخصیتی مانند بردباری، بخشندگی، سازگاری، سخت‏کوشی، کنجکاوی و قاطع بودن در رابطه می تواند به افراد کمک کند تا سطوح تاب آوری بالاتری را تجربه کنند. در پایان، یافته های این پژوهش ازلحاظ نظری و عملی در پرتو روند پژوهشی موجود موردبحث قرار گرفته اند و پیشنهاد هایی در هر دو حوزه نظری و کاربردی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: تاب آوری، تیپ های شخصیتی نه گانه، مهارت های ارتباطی، دانشجویان
  • مریم آزادگان مهر، سید محمد مهدی مشیریان فراحی، محمد جواد اصغری ابراهیم آبادی* صفحات 91-107
    شخصیت نشان دهنده نظام درونی افراد است که چگونگی افکار، احساسات و رفتار یک فرد را توصیف می کند. ازآنجاکه در روانشناسی تفاوت های فردی هر گروه از افراد دارای صفاتی خاصی می باشند، هدف این پژوهش بررسی تفاوت صفات شخصیتی و طرح واره های ناسازگار در شاعران و افراد غیر شاعر می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه است زیرا در این مفهوم از معلول به علت پی برده می شود. روش نمونه گیری به صورت در دسترس می باشد. حجم نمونه 50 نفر شاعر و 50 نفر غیر شاعر هستند. در این پژوهش از پرسشنامه شخصیتی NEO و پرسشنامه طرح واره های ناسازگار یانگ استفاده شده است که ازلحاظ آماری روا و پایا می باشد. روش تجزیه وتحلیل داده ها بر اساس شاخص های توصیفی و استنباطی (MANOVA) می باشد. یافته های پژوهش نشان دادند در دو گروه ازلحاظ برون گرایی، انعطاف پذیری و سازگاری تفاوت معنادار وجود دارد (P<0.05). همچنین در برخی از مولفه های طرح واره های ناسازگار بین دو گروه شاعر و غیر شاعر تفاوت معنادار وجود درد (P<0.05). با عنایت بر یافته های پژوهش چه در سطح توصیفی و چه در سطح استنباطی، نتایج حاکی از آن است که شاعران گروهی از افراد هستند که انعطاف پذیرتر و برون گرایی کمتر و مسئولیت پذیری کمتری نسبت به غیر شاعران دارند.
    کلیدواژگان: صفات شخصیتی، NEO، طرح واره های ناسازگار، شاعران، هنرمندان
  • رحیم شبانی *، غلامرضا محمودی، باقر غباری بناب، سوزان امامی پور، مژگان سپاه منصور صفحات 109-124
    بهزیستی روان شناختی یکی از مولفه های اصلی سلامت عمومی و رضایت مندی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای خود شفقت ورزی در رابطه بین سبک های دلبستگی و بهزیستی روان شناختی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. مادران شرکت کننده در پژوهش 593 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از مقیاس های دلبستگی بزرگسال (کولینز و رید،1996)، خود شفقت ورزی (نف، 2003) و بهزیستی روان شناختی (ریف، 1980) استفاده شد. داده های گردآوری شده با آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزارهای 20 SPSS و Amos 22 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین دلبستگی ایمن با بهزیستی روان شناختی مادران رابطه معنادار و مستقیم و بین سبک دلبستگی ناایمن (اضطرابی، اجتنابی) با بهزیستی روان شناختی مادران رابطه معنادار و معکوس وجود دارد. با توجه به اینکه مدل اولیه برازش لازم را نداشت با حذف مسیر دلبستگی اجتنابی به بهزیستی روان شناختی مشخص شد که مدل برازش بهتری دارد. متغیرهای پیش بین درمجموع حدود 32 درصد از تغییرات بهزیستی روان شناختی را تبیین می کنند (0001/0>P). بر اساس یافته ها، خود شفقت ورزی در رابطه بین سبک های دلبستگی و بهزیستی روان شناختی نقش واسطه ای دارد. نتایج پژوهش حاضر موید این است که هر چه مادران دارای خود شفقت ورزی و سبک دلبستگی ایمن بالاتر و همچنین سبک دلبستگی اضطرابی پائین تری باشند، احتمال بهزیستی روان شناختی آن ها بالاتر است.
    کلیدواژگان: سبک دلبستگی، خود شفقت ورزی، بهزیستی روان شناختی
|
  • Asadi S.*, Abolghasemi A Pages 9-23
    The present study aims to investigate the impact of group reality therapy on psychological empowerment and procrastination among women who suffer from anxiety. This empirical study made use of a pre-test, a post test and a control group. The study sample consisted of 40 subjects suffering from anxiety who were randomly selected from housewives with anxiety in Ardabil. They were then randomly assigned into an experimental group (for group reality therapy) and a control group. The instruments used in this study included a psychological empowerment inventory (1995), a procrastination scale (2001) and an anxiety inventory (1988). The findings finally revealed that group reality therapy in the treatment group, in comparison with the control group, was more effective in improving psychological empowerment and procrastination. Based on the research findings, group reality therapy is an important factor in psychological empowerment and procrastination in women.
    Keywords: Group reality therapy, Psychological empowerment, Procrastination, Anxiety
  • Mohammadi Z.*, Abedi M. R, Yosefi Z Pages 25-42
    This study considers decreasing the parenting stress of the mothers of female students in elementary schools through acceptance and commitment therapy (ACT) in. It is a semi-experimental study, involving a pretest, a posttest and a control group. The statistical population consisted of all mothers of the female students in elementary schools of Khomeinishahr (Isfahan) in 2016-18. Sixty students were selected by convenience sampling and subdivided into two groups: an acceptance and commitment therapy experimental group and a control group. The experimental group subjects received family related training based on acceptance and commitment therapy (ACT) for ten 90-minute sessions while the control group received no training. The tool of this research was the Parenting Stress Index (PSI) (Abidin, 1990). The results of the analysis of covariance showed that in the sequence of controlling the impression of pretest, there is a meaningful difference between the experimental group and the control group in posttest around some variables such as the sense of competence, parent affection, role limitations, depression, the relation with husband, the total territory of parents, the total territory of child and parenting stress (P
    Keywords: Parenting Stress, Acceptance, Commitment Therapy (ACT), Mothers
  • Amini Javid L. *, Hosseinian S., Soleimani M., Onsroodi E Pages 43-61
    This study investigated the relationship between mobile phone overuse and family flexibility and spiritual experiences in high school adolescent boys and girls. The study population included all girl and boy students from first to third year high school of district 14 in Tehran in the school year 2013-14. 600 students were selected by random cluster sampling. 409 students filled out the questionnaires, namely, a mobile phone overuse scale (Jenaro, Flores, Gomez, Gonzlez and Caballo, 2007), Family Flexibility (Shakeri, 2003) and daily spiritual experiences scales (Underwood and Teresi, 2002). A Pearson correlation coefficient significant test, stepwise regression analysis and an unequal variance t-test were used for data analysis. Results showed that there is a significant difference in mobile phone overuse and gender segregation and there is a significant positive correlation between mobile phone overuse and the flexible family of girl students, but there is no significant difference between the two variables in boys. And there was no significant relationship between the excessive use of mobile phones and spiritual experiences in any of the two groups.
    Keywords: Mobile phones, Family Flexibility, Spiritual experience, Gender segregation, Adolescent
  • Zare H., Varasteh Navidi T. *, Baradaran M Pages 63-72
    The purpose of this research was to study the prediction of spiritual intelligence based on temperament and character and life orientation. 130 students (87 female and 43 male) were selected using the cluster sampling method from Islamic Azad University of Rasht during the 2015-2016 academic year. The subjects completed the Temperament and Character Inventory (Cloninger, 1994), a life orientation test (Scheier & carver, 1985) and a spiritual intelligence scale (King, 2008). The data were analyzed using correlation and regression analysis. The results showed that dimensions of self-directiveness, self–transcendence and life orientation were predictors of spiritual intelligence in the university students. Regarding the role of temperament and character and life orientation in predicting spiritual intelligence, it is recommended that these factors be taken into consideration in programs designed to promote mental health.
    Keywords: Temperament, character, Optimism, spiritual intelligence
  • Sima Molaie *, Anahita Tashk Pages 73-89
    Using a correlational and causal-comparative design, this study aimed to assess and investigate Enneagram (nine personality types) and communication skills as the antecedents of resiliency. Participants were 320 university students from Shahid Bahonar University of Kerman (130 persons) and Islamic Azad University of Kerman (190 persons) who were selected via random cluster sampling procedure. Three instruments including the Resilience Scale for Adults (Jowkar, Friborg, & Hjemdal, 2010), Riso-Hudson Enneagram Type Indicator (Riso-Hudson, 2013), and Communication Skills Scale (Jerabek, 2004) were used to measure the variables. The validity and reliability for scales were assessed and calculated using factor analysis and Cronbach's alpha coefficient. The data were analyzed using simple linear regression. The results showed that among nine personality types, reformer, helper, achiever, loyalist and enthusiast types are positive predictors for resilience while individualistic and peacemaker personality types predict resilience negatively. But, investigator and challenger types cannot predict resilience. Furthermore, among the communication skills, only assertiveness was a positive predictor and other communication skills were negative predictors for resilience. In general, it can be concluded that certain personality traits like passion, forgiveness, adaptability, hard working, curiosity and assertiveness in communication can help people to experience higher levels of resiliency.
    Keywords: Resilience, Enneagram, Communication skills, University students
  • Azadegan Mehr M._Moshiryan Farahi S. M M._Asghari Ebrahimabadi M. J * Pages 91-107
    Personality, as an internal system, describes people’s thoughts, feelings and behavior. Since each group of people has its own set of traits, the aim of this study is to compare the personality traits and maladaptive schema of poets with nonpoets. The research is descriptive and causal-comparative because it seeks to discover effects through the study of causes. 50 poets and 50 non-poets were chosen using convenience sampling. In this study, the NEO Personality Inventory and YSQ-SF were used, which are both valid and reliable. Data analysis was based on descriptive and inferential statistics (MANOVA). The results showed that there is a significant difference (P
    Keywords: Personality traits, NEO, Maladaptive schema, Poets, Artists
  • Shabani R. *, Mahmoodi Gh, Ghobari Bonab B., Emamipour S., Sepah Mansour M Pages 109-124
    Psychological well-being is an essential component of general health and satisfaction. The purpose of the present study was to examine the mediating role of self-compassion in the relation between attachment styles and psychological wellbeing. This research was a descriptive-correlational study. The sample consisted of 593 mothers of elementary school students in Urmia that were selected by multistage random sampling. Data were collected using questionnaires about adult attachment (Collins and Reid, 1996), self-compassion (Neff, 2003), and psychological well-being (Ryff, 1980). Using Pearson's correlation coefficient path analysis and software SPSS 20 and Amos 22, the data were analyzed. The results of the study indicated that psychological well-being had significant positive associations with the secure attachment style and self-compassion. However, it had a significant negative relation with insecure attachment. Early models did not fit, but removing the path of avoidant attachment style to psychological well-being made the model fit. Predictor variables together explained 32% of the changes in psychological wellbeing (P
    Keywords: Attachment style, Self-compassion, Psychological well-being