فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی
سال دوم شماره 2 (تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/05/12
  • تعداد عناوین: 8
|
  • الگوی شناسایی گروه های هدف در راستای هدفمندسازی یارانه های انرژی
    رضا یوسفی زنوز *، نازنین جدیدی صفحات 7-28
    هدف اصلی این مقاله ارائه روشی به منظور شناسایی گروه های هدف در اجرای قانون هدفمندی یارانه ها با استفاده از رویکرد شبکه های عصبی مصنوعی می باشد. مقادیر نمونه ای مربوط به هزینه مصرفی برق، گاز، تلفن و تلفن همراه به عنوان ورودی های شبکه عصبی (و مدل پروبیت به عنوان مدل معیار مقایسه) در نظر گرفته شده است. گروه های مورد بررسی در این مقاله به دو گروه مشمول و غیرمشمول دریافت یارانه تقسیم شده اند. شبکه عصبی به کار گرفته شده در این مقاله از نوع پرسپترون چند لایه است که به روش الگوریتم مارکوات-لورنبرگ آموزش دیده اند. به منظور کنترل میزان توانمندی روش شبکه های عصبی مصنوعی در مقایسه با مدل های رایج اقتصاد سنجی برای طبقه بندی، داده های مورد استفاده در روش شبکه های عصبی مصنوعی در مدل رگرسیونی پروبیت نیز مورد استفاده قرار گرفته و توانمندی روش های مزبور با استفاده از معیار ROC مورد ارزیابی قرار گرفته است. از طرفی، نتایج مدل رگرسیونی از جنبه دیگری نیز مهم هستند؛ معنی داری آماری رابطه میان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته (تعلق به گروه هدف). نتایج بررسی های انجام شده حاکی از معنی داری آماری بین هزینه های مصرفی خانوار از خدمات عمومی منتخب و تعلق آن ها به طبقات درآمدی (گروه های مشمول و غیرمشمول) است. همچنین علایم ضرایب منطبق بر این فرضیه هستند که افزایش هزینه های مصرفی خانوارها از خدمات عمومی احتمال تعلق آن ها به گروه های مشمول هدفمندی را بیشتر می نماید. به عبارتی ساده تر، به طور متوسط خانوارهایی که هزینه های مصرفی بالاتری از خدمات عمومی دارند، از سطح درآمدی بالاتری نیز برخوردار هستند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روش های مورد استفاده در این مقاله (برای طبقه بندی خانوارهای مشمول و غیرمشمول) در مجموع از توانمندی یکسانی در طبقه بندی درست خانوارها (به مشمول و غیرمشمول) برخوردار هستند.
    کلیدواژگان: قانون هدفمندی یارانه ها، گروه های هدف، روش شبکه های عصبی مصنوعی، مدل پروبیت
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • ارتباط قیمت گاز طبیعی و قیمت نفت خام در بازارهای منطقه ای گاز جهان
    داوود بهبودی*، حسین اصغر پور، کامران نیکی اسکویی صفحات 29-59
    ارتباط میان قیمت های گاز طبیعی و نفت خام یکی از مهمترین مباحث در حوزه ی قیمت گذاری گاز می باشد. در روش های متعارف قیمت گذاری گاز طبیعی، قیمت گاز اغلب براساس فرمولی از قیمت نفت خام و یا فرآوردهای نفتی تعیین می شود. در سال های اخیر شکل گیری بازارهای منطقه ای موجب شده است تا قیمت گذاری گاز براساس مکانیسم بازار ترویج یافته و رابطه میان قیمت های نسبی نفت و گاز همواره از یک قاعده ثابت پیروی نکند و سخن از منفک شدن رابطه بین قیمت گاز و قیمت نفت به میان بیاید. تحت این شرایط سوالی که همواره مطرح می شود این است که علی رغم نوسانات کوتاه مدت در قیمت های نسبی نفت و گاز، آیا یک رابطه بلندمدت میان قیمت های گاز طبیعی و قیمت نفت برقرار است؟ در این مقاله پویایی های کوتاه مدت و بلندمدت میان قیمت گاز و قیمت نفت در چهار بازار منطقه ای مهم جهان (آمریکای شمالی، انگلستان، آسیا و اروپا) مطالعه شده است. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد اگرچه رابطه بلندمدت میان قیمت های گاز و نفت در بازار آمریکا منفک شده است، ولی همچنان در بازارهای انگلستان، اروپا و آسیا ارتباط بلندمدت میان قیمت های گاز و قیمت نفت برقرار است و درصد بالایی از نوسانات قیمت گاز توسط تکانه های قیمت نفت توضیح داده می شود.
    کلیدواژگان: گاز طبیعی، نفت، قیمت گذاری، رابطه علیت گرنجر، رابطه هم انباشتگی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • تاثیر مصرف انرژی بر رشد اقتصادی ایران؛ رهیافت بیزی
    محسن مهرآرا*، صادق رضایی برگشادی، سهیلا حامدی صفحات 61-101
    در این مطالعه با استفاده از روش اقتصادسنجی متوسط گیری بیزی به بررسی رابطه بین 16متغیر موثر بر رشد اقتصادی ایران طی سال های (1393-1340) پرداخته ایم. نتایج مبنی بر احتمال شمول متغیرها در الگو حاکی از آن است که نسبت سرمایه گذاری به تولید، نرخ رشد جمعیت (با علامت منفی) ، رشد واردات کالاهای سرمایه ای، رشد نیروی کار و رشد واردات کالاهای واسطه ای به ترتیب رتبه اول تا پنجم را در رشد اقتصادی ایران به خود اختصاص داده اند. از طرف دیگر رابطه با اهمیتی بین مصرف انرژی و رشد تولید غیرنفتی در ایران با توجه به احتمال پایین حضور این متغیر در الگو مشاهده نمی شود. لذا سیاست های صرفه جویی در مصرف انرژی تهدیدی برای رشد اقتصادی به حساب نمی آید
    کلیدواژگان: مصرف انرژی، رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی غیرنفتی، میانگین گیری مدل بیزینی (BMA)
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • امکان سنجی طراحی یک واحد همسایگی صفر انرژی در قزوین
    امیرحسین جان زاده*، مهدی زندیه صفحات 103-132
    گرم شدن کره زمین ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای و تاثیر آن بر تغییرات آب و هوایی همگی وابسته به انرژی است. در ایران رشد بالای مصرف سالانه انواع سوخت های فسیلی سبب بروز مشکلات فزاینده زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی شده است. در این میان بخش ساختمان با مصرف بیش از 40% انرژی کشور، سهم عمده ای در تعیین میزان مصرف انرژی دارد. هدف از این مطالعه کاهش مصرف انرژی ساختمان های مسکونی و جایگزینی انرژی های تجدیدپذیر به جای سوخت های فسیلی جهت تامین انرژی این ساختمان ها در قالب یک واحد همسایگی صفر انرژی در شهر قزوین می باشد. روش پژوهش بر بر پایه ترکیبی از روش توصیفی- تحلیلی، روش پژوهش علی و شبیه سازی می باشد. نتایج نشان می دهد که با بهره گیری از عایق های حرارتی و ظرفیت حرارتی مصالح، سایه بان مناسب و تهویه طبیعی می توان به ترتیب به میزان 33%، 1/2% و 12% در مصرف انرژی صرفه جویی کرد. پس از اعمال راهکارهای غیرفعال، میزان انرژی مصرفی واحد همسایگی موجود (32 واحد مسکونی) جهت دستیابی به تعاریف صفر انرژی، با بهره گیری از 848 ماژول فتوولتاییک 256 واتی و 24 عدد آبگرمکن خورشیدی و همسان سازی آن با شبکه انرژی تامین شده است
    کلیدواژگان: گازهای گلخانه ای، مصرف انرژی، واحد همسایگی صفر انرژی، راهکارهای غیرفعال
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • تاثیر ساختار صنعتی بر شدت مصرف انرژی در صنایع کارخانه ای ایران
    سهراب دل انگیزان*، الهام رضایی، سحر بهاری پور صفحات 133-168
    ارتقاء رشد و بهره وری، شدت مصرف انرژی را کاهش خواهد داد. در ادبیات توسعه صنعتی، تغییرات ساختاری با انتقال عوامل از بخش های با بهره وری پایین به سمت بخش های با بهره وری بالا، می تواند برسرعت رشد بیافزاید. یکی از عوامل اصلی تغییر ساختاری، ساختار صنعتی است. از این رو در این تحقیق سعی شده است عوامل موثر بر ساختار صنعتی (عوامل موثر بر ساختار تقاضا، عوامل موثر بر ساختار عرضه و عوامل موثر بر سازمان) شناسایی شود و تاثیر هر یک از این عوامل بر میزان شدت مصرف انرژی در صنایع کارخانه ای ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاکی از اثر مثبت هزینه تحقیق و توسعه داخلی، قیمت نهاده نیروی کار و قیمت نهاده انرژی و اثر منفی سرمایه انسانی، تعداد نیروی کار، انباشت سرمایه فیزیکی و سهم مالکیت خصوصی بر شدت مصرف انرژی است. همچنین در این تحقیق ضریب تاثیر متغیر درجه باز بودن تجاری بی معنی شده است
    کلیدواژگان: ساختار صنعتی، عوامل موثر بر ساختار صنعتی، شدت انرژی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • عوامل بازدارنده اجتماعی بهره وری مصرف انرژی در ساختمان در ایران
    محمد کاظمی*، حسین نمازی صفحات 169-196
    مصرف انرژی در ساختمان در بخش هایی همچون مسکونی و تجاری، بخش عمده از مصرف کل انرژی را شامل می گردد. هر چند تکنولوژی هایی که بهره وری انرژی را افزایش می دهد در دسترس و براساس میانگین هزینه های طول عمر، از نظر اقتصادی پرمنفعت است؛ اغلب، خانواده ها همچنان به مصرف انرژی بیش از حد مورد نیاز ادامه می دهند. مقاومت در برابر کاهش مصرف انرژی معمولا به موانع انسانی نسبت داده می شود. موانع انسانی مربوط به صرفه جویی انرژی را می توان ناتوانی در تصمیم گیری و تمایلات ناکافی در این زمینه، اطلاعات ناکافی درباره موضوع، مبهم بودن موضوع، فقدان راه حل ها و جنبش ناکافی و باورهای اشتباه در مورد بهره وری انرژی دانست. در این مقاله سعی شده است که با استفاده از مبانی نظری، مصاحبه و مکاتبه با متخصصان و مشاهده شرایط واقعی جامعه، عوامل اجتماعی موثر بر بهره وری مصرف انرژی در ساختمان تبیین گردد. همچنین تلاش شده است تا برای اعتبار و اطمینان سنجی این داده ها، پرسش نامه هایی در این زمینه تهیه و توسط 30 نفر که در این زمینه نقش کلیدی دارند؛ تکمیل شود تا براساس تحلیل عاملی، موانع و دلایل اصلی اجرای اقدامات بهره وری انرژی، ذی نفعان و راهکارها شناسایی گردد
    کلیدواژگان: موانع بهره وری انرژی، تمایلات ناکافی، اطلاعات ناکافی درباره موضوع، فقدان راه حل ها، جنبش ناکافی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • آسیب شناسی قیمت گذاری گاز طبیعی خوراک صنایع پتروشیمی کشور
    مهدی صادقی شاهدانی*، مقصود ایمانی، امیر محمد رحیمی صفحات 197-228
    بعد از خصوصی سازی صنعت پتروشیمی در سال های اخیر در کشور، قیمت گذاری گاز طبیعی جهت استفاده در این صنعت به عنوان ماده اولیه، یکی از تصمیمات اساسی دولت در ارتباط با این ثروت طبیعی می باشد. همزمانی خصوصی سازی در این صنعت با تصویب قانون هدفمندی یارانه ها ضرورت توجه به تعیین قیمت را برای گاز خوراک صنعت پتروشیمی دوچندان کرده است. ارزیابی نتایج و فراهم آوردن بازخورد بعد از تصمیم گیری، به عنوان آخرین مرحله از فرایند تصمیم گیری ذکر می شود. در خصوص روش فعلی قیمت گذاری گاز نیز باید یک ارزیابی کارشناسی صورت پذیرد. این ارزیابی به کمک یک مطالعه ی «تحلیل وضعیت موجود و آسیب شناسی روش فعلی قیمت گذاری» صورت می پذیرد. در این تحقیق به منظور تحلیل وضعیت موجود از روش تحلیل مالی و برای شناسایی آسیب ها نیز از روش تحقیق دلفی استفاده شده است. براساس روش دلفی، پس از گردآوری نظرات نخبگان در چند مرحله و در نهایت استخراج نظرات نهایی پاسخ دهندگان، آسیب های روش قیمت گذاری فعلی براساس آزمون آماری T شناسایی شدند. یافته های تحقیق شناسایی تعداد 13 آسیب به اجماع رسیده را به دنبال دارد. نتایج به تصمیم گیران در شناخت آسیب های موجود در روش فعلی قیمت گذاری و ارزیابی آن و اقدام در جهت اصلاح روش قیمت گذاری و تعیین قیمت بهینه گاز برای مصرف در این صنعت، کمک خواهد کرد
    کلیدواژگان: روش قیمت گذاری، خوراک گاز، صنعت پتروشیمی، تحلیل مالی، آسیب شناسی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • تاثیر مصرف انرژی بادی بر رشد اقتصادی و انتشار CO2
    هادی غفاری*، محمد علی مولایی، سوسن محمد صفحات 229-253
    این مطالعه تاثیر مصرف انرژی بادی را بر رشد GDP و انتشار CO2 در 14 کشور منتخب آسیایی مصرف کننده انرژی بادی بررسی می کند. داده های پانل مورد استفاده برای دوره (2013-2005) می باشد. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از آزمون علیت گرنجر پنلی رابطه کوتاه مدت، میان متغیرها بررسی شده و با استفاده از مدل تصحیح خطا ECM، وجود روابط بلندمدت بررسی گردد و با استفاده از شیوه FMOLS ضرایب متغیرهای مدل برآورد شود. نتایج مطالعه حاکی از آن است که وجود روابط بلندمدت در هر دو مدل تایید می شود. از این رو، انرژی بادی اثر مثبت طولانی مدت بر رشد اقتصادی دارد در حالی که هیچ اثری بر انتشارCO2 ندارد. نتایج آزمون علیت گرنجر پنلی حاکی از آن است که در مدل CO2 رابطه علیت کوتاه مدت دو طرفه بین انتشارCO2 و رشد اقتصادی و همچنین بین انتشار CO2 و جمعیت شهرنشینی وجود دارد. یک ارتباط یک طرفه از GDP به جمعیت شهرنشینی نیز وجود دارد
    کلیدواژگان: انرژی بادی، علیت گرنجر پانلی، مدل تصحیح خطا ECM، مدل FMOLS
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
|
  • 01 A Model to Detect Target Groups For Energy Subsidy Reform in Iran
    Rea Yousefizenoz* Pages 7-28
    The main target of this research is providing a decision making model to identify the target groups for energy subsidy reform using artificial neural network approach.
    Family expenditures on electricity, gas, telephone and cell phone are used as the inputs to the artificial neural network model and the Probit model developed as a benchmark. The sample being studied in this research are divided into two groups: eligible and non-eligible to receive subsidies. The artificial neural network used in the research is the multilayer perceptron which has used the Levenberg-Marquardt method to train the data.Acooring to the results, there exists a statistically meaningful relation between the families’ expenditure on the chosen services and their belonging to different income levels as eligible or non-eligible groups for receiving subsidies. Moreover, families with higher expenditures on selected services have higher incomes.The outcome of this study reveals that the two models used for classifying the target groups have similar results in classifying the families into eligible and non-eligible groups for receiving subsidies
    Keywords: Subsidy Targeting law, Target Groups, Artificial Neural Networks, Probit Model
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • The Relationship Between Natural Gas And Oil Prices in Regional Gas Markets
    Davood Behboudi* Pages 29-59
    The relationship between natural gas and crude oil prices is one of the most important topics for gas pricing. In conventional gas pricing methods, gas prices are often formulated as a crude oil or oil products prices. In recent years establishment of regional hubs lead to prevalence of gas-to-gas pricing mechanism, in which relative prices of oil and gas do not follow the pricing rules. Moreover, in the wake of unconventional gas supplies in North America and widening the differential between oil and gas prices, some debate appeared on the possibility of decoupling gas prices from being oil indexed. Under these circumstances, the question that always arises is that despite short-term fluctuations in relative prices of oil and gas, is there a long-term relationship between natural gas prices and oil price? In this paper, short-term and long-term dynamics between gas prices and oil prices in four major regional markets (North America, the UK, Asia and Europe) have been studied. The findings of the study indicate that although price of natural gas is decoupled from oil in North America, there is a significant co-integration relationship between oil and gas prices in UK and European markets as well as Asian markets
    Keywords: Natural Gas, Oil, Pricing, Co, integration, Decupling
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • The Effect of Energy Consumption on Economic Growth In Iran Bayesian Model Averaging
    Mohsen Mehrara* Pages 61-101
    This paper investigates relationship of 16 variables on economic growth in Iran, using Bayesian Model Averaging (BMA) and annual time series data from 1961 to 2014. “Inclusion probability” indicates that investment ratio, population growth rate (with a negative sign), imported capital good growth, labor force growth, and imported intermediate good growth take the first to fifth rank regarding their effects on economic growth respectively. The relationship between energy consumption and growth in non-oil production due to the low probability of this variable in the model is insignificant. Thus saving energy policies are not a threat to economic growth in Iran
    Keywords: Energy Consumption, Economic Growth, Non, oil GDP, Bayesian Model Averaging (BMA)
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Feasibility Study Of a Zero Energy Neighborhood in Qazvin
    Amirhossein Janzadeh* Pages 103-132
    Building sector with a share of 40 percent in energy consumption plays a major role in energy consumption. The objective of this study is to decrease residential buildings energy consumption and substitute renewable energy for fossil fuel in order to supply energy for the buildings in a framework of zero energy neighborhood units in Qazvin. The method applied in this study is based on analytical descriptive method, causal study method and simulation. Results show that thermal insulation and heat capacity of materials can lead to 32 percent energy savings. In addition, canopy at the rate of 2.5 percent, and natural ventilation at a rate of 17 percent can decrease building annual energy consumption. Reaching zero energy under study will require 848 256-watt photovoltaic units , as well as 24 solar collectors in the 32 residential blocks
    Keywords: Greenhouse Gases, Zero Energy Neighborhood Unit, Passive Strategies, Renewable Energy, Qazvin
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Impact of Industrial Structure on The Energy Intensity of Manufacturing Industries in Iran
    Sohrab Delangizan* Pages 133-168
    The obvious fact is that economic growth and productivity, will reduce energy intensity. In the literature of industrial development, structural industrial energy imrovement can increase the growth rate, through transfer of factors from low productivity sectors to high productivity sectors. In this study, we try to identify the factors affecting the industrial structure and the impact of each of these factors on the intensity of energy in Iranian industries. The results show a positive effect for domestic R&D expenditures labor and energy prices and negative impacts for human capital, labor, physical capital accumulation and share of private ownership on energy intensity. The effect of trade openness index is meaningless
    Keywords: Industrial Structure, Energy Intensity, Manufacturing Industries, R, D Expenditures, Human Capital
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Social Barriers to Residential Buildings Energy Efficiency in Iran
    Mohammad Kazemi* Pages 169-196
    Despite accessibility, affordability and cost effectiveness of new technologies that increase energy productivity in the residential sector, consumers are still reluctant to energy conservation. The resistance against energy efficiency can be attributed to human factors and social barriers. Human barriers related to energy savings includes insufficient information, uncertainty lack of appropriate solutions and wrong beliefs about productivity. In this paper through interviews and questionnaire and using factor analysis, we try to identify main barriers and solutions to residential buildings energy conservation in Iran
    Keywords: Energy Efficiency, Energy Saving, residential buildings, Factor Analysis, Social Barries
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Pathology of Natural Gas Pricing for Petrochemical Industry Feedstock
    Mahdi Shahedani* Pages 197-228
    After the privatization of the petrochemical industry in recent years in the country, pricing of natural gas as a raw material for use in this industry is one of the government key decisions in relation to this natural wealth. Privatization and energy subsidy reform act has increased the necessity of paying more attention to the determination of feedstock prices for petrochemical industry.The paper starts by a Financial analysis to analyze the current situation of a sample petrochemical unit, Zagros co. then we use Delphi method, to identify deficiciencies of ongoing pricing method based on interrious with selected experts.This study identifies Deficiencies of feed stock pricing in Iran’s petrochemical industry
    Keywords: Pricing, Feedstock, Petrochemical Industry, Financial Analysis
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • The Impact of Wind Energy Consumption on GDP Growth and CO2 Emission
    Hadi Ghafari* Pages 229-253
    This study investigates the influence of wind energy consumption on GDP growth and CO2 emission in 14 Asian countries. For the period 2005 to 2013 The results of FMOLS model and ECM model indicate that wind energy consumption has positive long run effect on GDP growth and no long run effect on CO2 emission. The Granger causality reveale that in CO2 model there is bi-directional relationship between GDP growth and CO2 emission, and between CO2 emission and urban population. there is a uni-directional relationship between GDP and urban population, too
    Keywords: Wind Energy, FMOLS, ECM, Granger Causality
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian