فهرست مطالب

مطالعات امنیت اجتماعی - سال هشتم شماره 1 (پیاپی 49، بهار 1396)

فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی
سال هشتم شماره 1 (پیاپی 49، بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/29
  • تعداد عناوین: 9
|
  • علیرضا کریمی*، حسین دانش مهر، مجید رضاییان صفحات 1-26

    امنیت اساسا مقوله یی ذهنی است و در بحث نظم و امنیت اموال عمومی آنچه که مهم است رضایت مردم از این نوع امنیت در جامعه می باشد که از آن به عنوان احساس نظم و امنیت اموال عمومی تعبیر می شود. در جهت تحقق احساس نظم و امنیت اموال عمومی در جامعه دو گفتمان دولت محور و جامعه محور وجود دارد. ناکارآمدی رویکرد دولت محور و روی آوردن به رویکرد جامعه محور سبب استفاده گسترده تر از مفهوم سرمایه اجتماعی پلیس جهت برقراری احساس نظم و امنیت اموال عمومی در جامعه شده است. این موضوع با توجه به ویژگی های خاصی که بر شهر قروه حاکم است از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در جامعه مورد مطالعه احساس نظم و امنیت اموال عمومی در وضعیت مناسبی قرار دارد. بیش از سه چهارم پاسخگویان از وضعیت نظم عمومی موجود در شهر و قریب به سه چهارم نیز از وضعیت امنیت اموال عمومی شهر در سطح متوسط به بالا رضایت دارند. افزایش میزان رضایت از دو بعد امنیت عمومی و حرکت به سمت ارتقای آن که از اهداف پلیس می باشد نیازمند توجه به ارزیابی مردم از سرمایه اجتماعی پلیس است. سرمایه اجتماعی پلیس و ارزیابی شهروندان در این زمینه از جمله مهمترین عوامل موثر بر احساس نظم و امنیت اموال عمومی در رویکرد پلیس جامعه محور است. ارزیابی مردم از سرمایه اجتماعی پلیس و شاخص های آن با احساس نظم و امنیت اموال عمومی در این پژوهش دارای رابطه آماری معنادار بوده و یافته های تحقیق نشان داد که ارزیابی مثبت شهروندان از سرمایه اجتماعی پلیس و شاخص های آن می تواند سبب تقویت احساس نظم و امنیت اموال عمومی در جامعه شود. این امر علاوه بر اینکه هزینه های پلیس را در برقراری امنیت کاهش می دهد بلکه فرایند دسترسی پلیس به وضعیت مطلوب احساس نظم و امنیت اموال عمومی در جامعه را تسهیل و تسریع می نماید.

    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی پلیس، اعتماد به پلیس، احساس نظم و امنیت اموال عمومی، پلیس جامعه محور، شهر قروه
  • محسن شاطریان، قدیر بخشی*، طاها عشایری، اکبر آتش زره صفحات 27-51

    نزاع دسته جمعی به درگیری بین گروهی اطلاق می شود. این پدیده در جوامع سنتی(جوامع روستایی و...) برخواسته از شرایط محیطی، ساختار سنتی، عصبیت و رقابت بر سر منابع کمیاب می-باشد و امروزه به عنوان یکی از مسائل اجتماعی جدی کشور به طور عام و نیز جامعه روستایی به دلیل بافت کم و بیش سنتی حاکم در آن، به طور خاص مطرح بوده و هزینه های زیادی را به جامعه و نهادهای ذیربط حکومتی به خصوص نیروی انتظامی تحمیل می نماید که نیازمند توجه جدی علمی و عملی است. به این ترتیب هدف اصلی پژوهش این است که چه عواملی اجتماعی – فرهنگی در گرایش به نزاع دسته جمعی در جواع روستایی موثر است تا بر اساس علت یابی و تبین دقیق این مساله، راهکارهای مناسبی را بتوان برای این مساله مهم پیش کشید. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع پیمایش بوده و از طریق فرمول کوکران، حجم نمونه 300 نفر تعیین و بر مبنای روش نمونه گیری خوشه ای توزیع شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه بین متغیر خودنمایی گروه (56%)، حس تلافی جویانه (37%)، ضعف انسجام اجتماعی (24%-)، بیگانه هراسی (63%)، نابرابری در قدرت (53%-)، ضعف بازدارندگی بیرونی (39%-) و رقابت بر سر منابع (61%) با نزاع دسته جمعی معنادار و متغیر ضعف بازدارندگی درونی و بی اعتمادی نسبت به هم با نزاع دسته جمعی معنادار نبوده است. نتایج رگرسیون نشان می دهد از بین متغیرهای معنادار در مدل، نابرابری در قدرت با ضریب 0/431 قوی ترین تاثیر و متغیر رقابت بر سر منابع با ضریب0/121 کمترین تاثیر را در مدل داشته اند. ضریب همبستگی چندگانه بین متغیرها برابر با 0/65 و ضریب تعیین 0/39 می باشد.

    کلیدواژگان: نزاع، بیگانه هراسی، خودنمایی، بازدارندگی، رقابت بر سر منابع، نابرابری قدرت
  • حمیدرضا رخشانی نسب*، حسین ابراهیم زاده آسمین، حمیده اسفندیاری مهنی صفحات 53-73

    فقدان امنیت ذهنی در یک فضای عمومی شهری بحثی نسبتا جدید است. همان گونه که وجود امنیت امری لازم است، احساس امنیت هم به اندازه وجود آن لازم، حتمی و ضروری است. نیروی انتظامی متعهد به فراهم سازی شرایط لازم برای افزایش احساس امنیت در بین شهروندان است. بر این اساس، پژوهش حاضر به منظور سنجش تاثیر عملکرد پلیس بر احساس امنیت شهروندان شهر جیرفت انجام گردیده است. جامعه آماری شامل 382 نفر از شهروندان بالای 15 سال شهر جیرفت می باشد که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. اطلاعات به دست آمده از روش پیمایشی و پرسشنامه ای استاندارد و محقق ساخته به دست آمده و مورد آزمون های مختلف قرار گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر میزان احساس امنیت متوسط به بالا بین شهروندان شهر جیرفت می باشد. همچنین نتایج تحقیق بیانگر ارتباط مستقیم و معنادار بین عملکرد پلیس (توانمندی پلیس، فعالیت های اجتماعی پلیس، رفتارحرفه ای پلیس) و احساس امنیت شهروندان می باشد.

    کلیدواژگان: احساس امنیت، توانمندی پلیس، رفتار حرفه ای پلیس، عملکرد پلیس، فعالیت های اجتماعی پلیس، شهر جیرفت
  • ابراهیم داودی *، داود پیرانی صفحات 73-91
    زمینه و هدف

    امنیت اجتماعی به عنوان یکی از حساس ترین و مهم ترین انواع امنیت، از عناصر اساسی حیات انسانهاست. تامین امنیت اجتماعی از وظایف مهم نظامی سیاسی و دولت به حساب می آید. حوزه و گستره امنیت اجتماعی، بستگی به تصویری دارد که نظام سیاسی از دولت و ساختار و هدف خود می دهد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی امنیت اجتماعی از منظر فقه اسلامی و حقوق اساسی است.

    روش تحقیق

    روش تحقیق پژوهش حاضر از نظر داده ها، کیفی از نوع تحلیل محتوا و از نظر اهداف، کاربردی است. منابع داده های پژوهش شامل کلیه کتب مطرح در زمینه قرآن، نهج البلاغه، بحارالانوار، غررالحکم و دررالکلم، صحیفه نور، المنجد فی اللغه، ایدئولوژی رهبری و فرایند انقلاب اسلامی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران و فقه اسلامی است.

    نتایج تحقیق

    نتایج تحقیق حاکی از آن است که امنیت اجتماعی متاثر از فقه اسلامی است و در حوزه های فرهنگی، اجتماعی نظامی و دفاعی براساس حقوق اساسی (قانون اساسی) تبیین می شود. همچنین نتایج نشان داد که بین دیدگاه فقه اسلامی با حقوق اساسی درخصوص امنیت اجتماعی تفاوتی وجود ندارد.

    کلیدواژگان: امنیت اجتماعی، فقه اسلامی، حقوق اساسی، قانون اساسی، قرآن و روایات
  • حسین فرهادی خواه*، سید خلیل علیپور صفحات 93-113

    یکی از مهمترین عوامل موثر بر کیفیت فضاهای شهری، وجود احساس امنیت در این فضاها می باشد. زیرا در صورت عدم وجود احساس امنیت، این فضاها قادر به ارائه کارکردهای اصلی خود نخواهند بود و به مرور زمان مردم از این فضاها، دوری می کنند. این مقوله در پارک های شهری نمود بیشتری دارد. در همین راستا این پژوهش به بررسی تاثیر ساختار کالبدی پارک هرندی بر احساس امنیت شهروندان پرداخته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی بوده است. حجم نمونه با استفاده از روش در دسترس 189 نفر انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان داده است وضعیت شاخص های ساختار کالبدی در پارک هرندی نامطلوب و میزان احساس امنیت نیز پایین می باشد. از دیگر نتایج تحقیق می توان به تاثیر فراوان شاخص نظارت بر احساس امنیت شهروندان، رابطه معنادار بین ساختار کالبدی و احساس امنیت و تفاوت معنادار بین زنان و مردان در میزان احساس امنیت در فضاهای عمومی اشاره کرد.

    کلیدواژگان: امنیت، احساس امنیت، ساختار کالبدی، فضاهای عمومی، پارک هرندی
  • محمدحسن جعفریان، محمدرضا سلیمی سبحان*، جهانگیر حیدری، منیر یاری صفحات 115-142

    در سال های اخیر روند سریع و شتابان شهرنشینی و افزایش نامتقارن جمعیت شهرها نسبت به روستاها در کشورمان، مصائب و معضلاتی را با خود به همراه داشته است. از جمله این معضلات، افزایش جرم است. جرم از هر نوعی، علاوه بر ایجاد حس ناامنی در جامعه باعث ایجاد لطمات سنگین روحی، جسمی و مالی بر دوش شهروندان می شود. در برخورد با پدیده جرم صرف به کارگیری ابزارهای کیفری در جهت مقابله و سرکوب آن، راه به جایی نبرده و به همین دلیل نظام های سیاست جنایی به بهره جستن از ابزارهای پیشگیری غیر کیفری روی آورده اند. در این پژوهش بکارگیری پلیس جامعه محور به عنوان یکی از روش های پیشگیری از جرم در شهر خرم آباد با بهره گیری از تکنیک KANo مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. ابزار پژوهش پرسشنامه است که توسط 330 تن از شهروندان شهر خرم آباد به روش خوشه ای تکمیل گردید. نتایج حاکی از آن است که پلیس جامعه محور در شهر خرم آباد یکی از الزامات در جهت پیشگری از جرم و افزایش امنیت و احساس امنیت شهروندان است و همچنین نظرسنجی از مردم در خصوص عملکرد پلیس بعنوان مهم ترین الزام اساسی با ضریب رضایت0/6363، ایجاد بخش حمایت از خانواده در پلیس با هدف بهبود ارائه خدمات به قربانیان و خشونت های خانوادگی به عنوان مهم ترین الزام عملکردی با ضریب رضایت 0/7484 و ارائه آخرین اخبار اطلاعات انتظامی و اجتماعی مورد نیاز جامعه با راه اندازی سایت بعنوان مهم ترین الزام نگیزشی با ضریب رضایت 0/8424 شناخته شد.

    کلیدواژگان: پلیس، پلیس جامعه محور، خرم آباد، تکنیک KANO
  • علی نورعلی وند*، فرزاد درویشی، ابوذر قاسمی صفحات 143-169

    نزاع جمعی، برخوردهای جمعی ستیزه جویانه و پرخاشگرانه ای است که به علل گوناگون به وجود آمده و موجبات عدم ثبات و توسعه اجتماعی را فراهم می آورد. هدف از تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی نزاع جمعی در استان ایلام می باشد. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از نرم افزارهایspssو lisrelاستفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که عوامل روانی اجتماعی شامل 4 متغیر فرعی محرومیت نسبی، احساس نظارت و کنترل، قوم گرایی و قانون گریزی با ضریب بتای 0.54، عوامل وضعیتی شامل دو متغیر فرعی کیفیت محل سکونت و تجربه عینی نزاع با ضریب بتای 0.41، ازخودبیگانگی شامل 3 متغیر فرعی احساس بی هنجاری، احساس انزوا و احساس بی معنایی با ضریب بتای 0.10، فرایند اجتماعی شدن شامل سه متغیرفرعی ازهم گسیختگی خانواده، تاثیرپذیری از گروه همسالان و پیشینه زندگی با ضریب بتای 0.10 و پایگاه اقتصادی اجتماعی با ضریب بتای 0.07 بیشترین تاثیر مستقیم را درگرایش به نزاع جمعی دارند. 3 متغیر پایگاه اقتصادی اجتماعی، ازخودبیگانگی و فراینداجتماعی شدن علیرغم تاثیر مستقیم کم بر متغیر وابسته تحقیق، به صورت غیرمستقیم واز طریق تاثیرگذاری بر دو متغیر عوامل وضعیتی و عوامل روانی اجتماعی نقش مهمی درگرایش افراد به نزاع جمعی دارند.

    کلیدواژگان: نزاع جمعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی، فرایند اجتماعی شدن، ازخودبیگانگی
  • فاطمه عمرانی نژاد*، مظفرالدین شهبازی، محمد همایون سپهر صفحات 171-195
    این مقاله تلاشی است برای تحلیل و تببین مردم شناختی ناهنجاری های فرهنگی _ اجتماعی موجود در دو قرن هفت و هشت هجری شمسی با تاکید بر منظومه موش و گربه عبیدالله زاکانی. ما تلاش نموده ایم در انجام این تحقیق با برقراری یک رابطه دیالکتیکی بین اثر و فضای تاریخی و ادبی حاضر در این دو قرن ضمن تحلیل منظومه مذکور، ناهنجاری های مورد اشاره عبید در این اثر را مورد تحلیل و و مداقه قرار دهیم. روش مورد استفاده در این تحقیق، تحلیل محتوای کیفی است. یافته های تحقیق حاضر به اختصار این است که ناهنجاری های مورد اشاره عبید در این منظومه؛ ظلم، استبداد، فقر، تزویر، نامسلمانی وبی عدالتی است که ما برای استحکام هر چه بیشتر هر یک از مفاهیم، آنها را در سایر آثار عبید نظیر رساله دلگشا و اخلاق الاشراف مورد تامل قرار داده ایم. همچنین این مقاله نشان می دهد که وجود چنین ناهنجاری هایی در این دو قرن، مرهون دو عامل انحطاط داخلی و خارجی مانند استبداد سیاسی داخلی و حملات مکرر خارجیان است که ما چند وچون پیدایش آنها در ذیل این دو مقوله را در این مقاله مورد بررسی قرار داده ایم.
    کلیدواژگان: آسیب شناسی فرهنگی، طنز، هجو، عبیدزاکانی
  • میثم جلیله وند*، ناصر حمیدی صفحات 197-222

    امنیت در مسافرت ریلی حائز اهمیت بالایی است و هدف از تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر امنیت مسافران ریلی با مدل سه مقعطی فاصله بین ورود مسافر به ایستگاه تا لحظه سوارشدن به قطار، فاصله بین سوارشدن مسافر به قطارتا لحظه خروج از قطار و فاصله بین پیاده شدن مسافر از قطار تا لحظه خروج از ایستگاه مقصد است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اکتشافی- پیمایشی می باشد. عوامل بدست آمده در دو دسته اختصاصی و عمومی قرار گرفتند. عوامل احصاء شده موثر بر امنیت ریلی در مقطع یک 10 عامل، در مقطع دو 25 عامل و در مقطع سه 5 عامل اختصاصی و 13 عامل عمومی می باشد. برای شناسایی عوامل از 30 افسر ارشد مجموعه پلیس راه آهن استفاده گردید. با تکنیک دلفی فازی غربال گری انجام پذیرفته و در نتیجه 9 عامل عمومی و 17 عامل اختصاصی در سه مقطع باقی ماند. نتایج بکارگیری دی متل شبکه ای فازی دلالت بر آن دارد که مهمترین عامل در عوامل عمومی تجهیز ایستگاه ها و سالن های قطار مسافری و همچنین برخی از نقاط خطوط ریلی (مناطق جرم خیز) به سیستم دوربین مداربسته و مهمترین عامل در عوامل اختصاصی در مقطع یک تجهیز ایستگاه به دستگاه های الکترونیکی کنترل مسافرین، در مقطع دوم پیشگیری از حمله سایبری به سیستم های الکترونیکی هدایت قطار و در مقطع سوم ارتقاء ضریب حفاظت ساختمان ایستگاه راه آهن می باشند.

    کلیدواژگان: امنیت ریلی، مسافر، راه آهن، فرآیند تحلیل دیمتل - شبکه ای فازی، مدل سه مقطعی امنیت
|
  • Alireza karimi *, Hossein Danesh Mehr, Majid Rezaeian Pages 1-26

    Basically, security is a subjective issue, and as far as order and public assets security is concerned, individuals satisfaction from this type of security, which is called order feeling and public assets security, is of great importance.

    Keywords: Police societal capital, Trust in police, order feeling, public assets security, community-oriented police, Ghorveh city
  • mohsen shatherian* Pages 27-51

    Quarrel between-group conflict refers to. This phenomenon in traditional communities (rural communities, etc.) arising from environmental conditions, traditional structure, nervousness and competition over scarce resources and is shown as one of the serious social problems the country in general and the rural community becauseThe method used in this research was survey and the sample, the sample size is determined based on a sampling of 300 people distributed cluster. The results show that the relationship between glaring Group (%56), retributive sense (37%), lack of social cohesion (-%24), xenophobia (63%), inequality in power (-%53), weak external deterrence (-%39) and competition for resources (61%) with a significant mass struggle and variable weakness of internal inhibition and mistrust of the collective fight is not significant. The results showed that the significant variables in the model, inequality in power by a factor of 431 / strongest impact variable and competition for resources by a factor of 121/0 had the lowest impact on the model. Multiple correlation coefficients between variables are equal to 65/0 and 39/0 determining factor.

    Keywords: Conflict, xenophobia, self-deterrence, competition over resources, unequal power
  • Hamid-Reza Rakhshaninasab *, Hossein Ebrahimzadeh Asmin Pages 53-73

    The lack of mental security in an urban public environment is a relatively new issue. As the existence of security is necessary, feeling secure is necessary, vital and required to the same extent. Police is responsible to provide the required conditions for increasing feeling secure among citizens of a city. The present study is to investigate the effect of police performance on the degree of feeling secure of citizens of Jiroft. The sample size includes 382 individuals older than 15 years old residing in Jiroft who were selected using cluster sampling. The data were obtained from the survey research and standard and researcher-made questionnaires and different statistical tests. The findings of the present study indicate the moderate to high degree of feeling secure among the citizens of Jiroft. In addition, the results of the study show the direct and significant correlation between police performance (police capabilities, police social activities and police professional behavior) and citizens' feeling secure.

    Keywords: feeling secure, police capabilities, police professional behavior, police social activities, Jiroft City
  • Ebrahim Davoodi* Pages 73-91
    Background and aim

    Social Security as One of the the most sensitive and the main Types of, the basic elements of human life. Social security is one of important task Political system And Government. Social Security as One of the the most sensitive and the main Types of security; from the basic elements of human life. Social security important task Political system And Government to account comes. Scope And Area of Social Security, depends on Image That Political system Gives from Government and Structure and Its purpose. The goal of this research Is Check social security from the perspective Islamic fiqh And Constitutional rights.

    Methodology

    Research Methodology of current study From Type of data, Is Quality and content analysis And from Goals is Practical References. Data Included All books are presented In the field of Quran, Nahj al-balaghe, Bihar al-Anwar, Ghorar al-hikam and Dorar al-hikam, At the end consumer, Upholstered per Allah, Leadership ideology And The Islamic Revolution, Constitution of the Islamic Republic of Iran, Constitutional rights And Political institutions of the Islamic Republic of Iran And political jurisprudence.

    Results

    The results Says: the social security is Affected by Islamic law and designed in Cultural areas, Social Military and Defensive According to Constitutional rights. As well as the results showed that Difference Does not exist between Viewpoint of Islamic fiqh With Constitutional rights regarding to the social security.

    Keywords: social security, Islamic fiqh, Constitutional rights
  • Hossein Farhadi khah *, sayed khahlil alipour Pages 93-113

    One of the most important factors affecting the quality of urban spaces, there is a sense of security in these spaces. Because in the absence of a sense of security, these spaces will not be able to provide their core functions and over time the people of these areas, avoid it. This issue is more aspect in urban parks. In this regard, this research to survey the impact physical structure Harandi Park on the sense of security of the citizen's. This study from to goal, Practical and the method is descriptive analysis. Using the Available method, sample size of 189 persons has been selected. The research results show the physical structure indicators in the park adverse Harandi and the sense of security is low. Other results can be referred A lot of impact of indicators to monitor citizens' sense of security; the relationship between physical structure and a sense of security, significant differences between women and men in the rate sense of security in public spaces.

    Keywords: Security, sense of security, physical structure, public spaces, parks Harandi
  • Mohammad Hossein Jafarian, Mohammadreza Salimi Sobhan*, Jahangir Heidari, Monir Yari Pages 115-142

    Over recent years, rapid and hastily trend of urbanization, and asymmetric increase of cities population compared with that of villages in the country, has brought about some difficulties. Among these ottlenecks is increasing crime rate. Regardless of type of crime, it could not only lead to insecurity feeling, but also to imposing some mental, physical and financial damages on citizens. Pure utilization of penal tools to combat the phenomenon of crime has not been of any use; therefore, systems of criminal policy have shifted toward using non-criminal preventive tools. The present research reviews using community-oriented police as one of crime prevention methods through using KANO technique.

    Keywords: Police, community-oriented police, Khorramabad, KANO technique
  • ali nouralivand *, Ali Nouralivand, Farzad Darvishi, Farzad Darvishi, Abouzar Ghassem Pages 143-169

    Group quarrel is some sort of aggressive behavior emanated from various issues, and leads to lack of stability and hinders social development. The present research aims to sociologically express the reason behind group quarrel in Ilam province. The research is of survey type, and tool for collecting information is uestionnaire. SPSS and Lisrel have been used for analyzing the collected information

    Keywords: Collective Quarrel group quarrel, socioeconomic base, socio-economic status, socialization, socialization process, Alientation, self-strangeness
  • meisam jalilehvand *, naser hamidi Pages 197-222

    Security in rail travel seems very important and it is one of the safest facilities in the world. With respect to cross-sectional model, time between entering passengers to train station until boarding a train, the time between boarding passengers until exit the train station and the time between getting out the train and departure, we will be able to count many effective factors on security from time and location point of view. The aim of this study is to identify and prioritize the effective factors on security of rail passengers through cross-sectional model. Information has been gathered by field research interview and questioner and exploratory features. Obtained Factors were classified in two categories: general and specific. Effective Specific factors on rail security divided into 3 levels, level one includes 10 factors, level two 25 factors and in level three 5 factors and also 13 general factors have been recognized by experts. Identified factors were winnowed by 30 expert officers of railway police via Delphi Fuzzy technique and at the end 9 general factors and 17 specific factors in 3 levels remained. Dimetel fuzzy results imply that the most important in general factor is equipping the train stations and the coaches. As well as some parts of rail way (hot spots) must be equipped by Surveillance System and the most important specific factors in level one is the train station must be equipped by electronic devices to control passengers in level two is prevention of cyber-attack to electronic systems which lead the train in level three is the promotion of security train station building.

    Keywords: railway security, passenger, train station, process of dimatel analysis, fuzzy network, cross-sectional model