فهرست مطالب
نشریه جامعه شناسی سیاسی ایران
پیاپی 1 (بهار 1397)
- تاریخ انتشار: 1397/03/31
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 5-26
دین و فناوری دو واقعیت تاثیرگذار در جهان امروز به شمار می آیند که رابطه این دو در معرض تحولات نوینی قرار گرفته که می توان آن را معرفت جدیدی نسبت به ماهیت هر یک از آن ها دانست. در وضعیت پدیدآمده و پیش رونده، قالب های نظری پیشین شکسته شده و زمینه های اصلاح چارچوب های اندیشه ورزی در این خصوص فراهم آمده است. این بررسی در دایره وسیع تری که همان رابطه علم و دین باشد، قرار دارد و با توجه به ماهیت فناورانه علم جدید، رابطه دین و فناوری متاثر از رابطه مذکور بوده و فهم آن در گرو درک تاریخی و پیگیری زمینه های فراز و فرود روابط آن ها می باشد. از این رو تامل در برآمدن علم و عقلانیت مدرن و روند همزیستی دین با علم و فناوری و چالش های آن، ما را در مسیری راهبردی قرار می دهد که تحولات نوین و پیامدهای آن به صورتی واضح و بدون ابهام در آینده محل اثر خواهد شد. تحولاتی که روشن گردانیده که نه دین آن چنان که پنداشته می شد، محدود، منزوی، بی فایده و ایستا است و نه آن طور که تصور می رفت، علم مطلق است. بلکه لازم است در ساحت اندیشه ورزی و خرد اندوزی این رابطه تبیین منطقی شود و از همسویی این دو، فصلی منطقی و اصولی بین هر یک ایجاد کرد.
کلیدواژگان: دین، فناوری، علم، عقلانیت مدرن، چالش -
صفحات 27-52
ساخت دولت در همه جا روندی طولانی، پیچیده و پرچالش بوده است. انقلاب اسلامی ایران به عنوان توده ای ترین انقلاب قرن بیستم، دگرگونی عمیقی در بنیادهای نظم سیاسی جامعه ایران به همراه آورد و به پایه ریزی نهادهای تازه ای در ساخت قدرت و دولت پس از انقلاب یاری رساند. این نهادها در مهار بحران های شدید داخلی و خارجی- که دولت تازه تاسیس به فاصله اندکی پس از پیروزی انقلاب با آن ها روبرو شد- نقش بسیار مهمی ایفا کردند. مهم ترین ادعای مقاله که در قالب فرضیه مطرح شده این است که جنبش انقلابی مردم ایران در روند دولت سازی پس از انقلاب، توانایی بالایی در زمینه نهادسازی از پایین از خود نشان داد که به واسطه آن خلاء ناشی از فروپاشی ساختارهای قبلی قدرت و نبود سازمان حزبی موثر در جریان انقلاب پر شد و روند ساخت دولت جدید و مدیریت بحران های پیش رو، به شدت از این شیوه نهادسازی متاثر گردید. در این راستا، مقاله روند ساخته شدن شماری از نهادهای رسمی حکومتی، نهادهای انقلابی و نهادهای رویه ای و رفتاری در سال های نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی را بررسی و علل توفیق کارکردی آن ها را در مقابله با بحران ها و استمرار بخشیدن به نظم سیاسی دولت جدید، تحلیل می کند. مقاله در تشریح رویدادهای مرتبط با ساخت نهادهای دولت در سال های اولیه انقلاب اسلامی که از آن با عنوان لحظه سازنده نهادها یاد شده از رویکرد نهادگرایی تاریخی و روش تحلیلی و توصیفی، بهره گرفته است.
کلیدواژگان: دولت سازی، نهادگرایی تاریخی، نهادسازی، نهادهای رسمی حکومتی، نهادهای رویه‌ای و رفتاری -
صفحات 53-80
پژوهش پیش رو به بررسی اعتماد سیاسی و مولفه های آن در جمهوری اسلامی در طول دهه اول انقلاب (1368-1357) پرداخته است. در این پژوهش، اعتماد سیاسی با توجه به مولفه های مشارکت مردم در انتخابات دهه اول انقلاب، نوع نگرش و پایگاه اجتماعی نخبگان سیاسی دهه اول، وضعیت اقتصادی و نحوه تعامل دولت و مردم به لحاظ اقتصادی و برآیند اعتمادی این حوزه و همچنین نوع و میزان مشارکت مردم سنجیده شد. بر اساس روش های «توصیفی – تحلیلی» و همچنین تحلیل ثانویه اطلاعات دهه اول کشور، یافته های پژوهش بیانگر آن است که بر اساس میزان بالای مشارکت مردم در انتخابات مختلف و نوع داوطلبانه بودن مشارکت آن ها، همچنین تلاش دولت در جهت تحقق عدالت اجتماعی در حوزه اقتصاد، وجود نخبگان و شخصیت های سیاسی و مذهبی از طبقات پایین و مورد اعتماد مردم مانند امام خمینی (ره) و دیگران، جنگ تحمیلی و شرایط برخاسته از جنگ، تحمل شرایط نامطلوب اقتصادی و تداوم حمایت های مردم از نظام و نخبگان و...، در دهه اول اعتماد سیاسی بالای مردم به نظام جمهوری اسلامی مشاهده می شود.
کلیدواژگان: جمهوری اسلامی ایران، اعتماد سیاسی، مردم -
صفحات 81-104
احزاب سیاسی از جمله مهم ترین نهادهای سیاسی در نظام های دموکراتیک محسوب می شوند. در واقع، به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران دموکراسی بدون وجود احزاب سیاسی کارآمد و قوی بی معناست. علیرغم اهمیت احزاب سیاسی برای نظام های دموکراتیک متاسفانه در کشور ما احزاب سیاسی قدرتمند شکل نگرفته اند. ضعف احزاب سیاسی در کشور ما می تواند دلایل متعددی داشته باشد که در تحقیقات و پژوهش های مختلف به برخی از این دلایل پرداخته شده است. اما یکی از فاکتورهایی که می تواند تاثیرات عمیقی بر احزاب سیاسی و نظام حزبی در هر کشور بگذارد ولی در تحقیقات صورت گرفته در کشورمان به آن پرداخته نشده است فاکتور نظام انتخاباتی است. این در حالی است که به اعتقاد صاحب نظران مسایل احزاب و دموکراسی، نظام انتخاباتی مورد استفاده در هر کشور از جمله مهمترین عوامل شکل دهنده به نظام حزبی در هر کشور می باشد. در این مقاله تلاش شده تا ضمن معرفی انواع مختلف نظام های انتخاباتی، نوع نظام انتخاباتی به کار رفته در انتخابات مجلس شورای اسلامی مشخص شده و تاثیر این نظام انتخاباتی بر وضعیت احزاب سیاسی در جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گیرد.
کلیدواژگان: احزاب سیاسی، نظام‌های انتخاباتی، نظام انتخاباتی دو مرحله‌ای، انتخابات مجلس شورای اسلامی -
صفحات 105-130
مقاله حاضر تلاشی است تحلیلی- تبیینی جهت بررسی فرهنگ سیاسی در دوره حکومت محمد رضا شاه پهلوی بعد از کودتای 28 مرداد 1332 و چگونگی تاثیر گذاری این فرهنگ سیاسی بر توسعه سیاسی و کنش نخبگان سیاسی که درون حاکمیت سیاسی با این نوع فرهنگ خود را وفق داده بودند. در همین راستا این نوشتار بر محور این پرسش اساسی شکل یافت که «فرهنگ سیاسی دوره پهلوی دوم از بعد از کودتای 28 مرداد سال 32، چه تاثیری بر رفتار نخبگان سیاسی و همچنین توسعه سیاسی این دوره داشته است؟» فرض های مقاله مطرح می سازد که 1- جامعه ایرانی در دوره پهلوی دوم، ساختارهای سیاسی پاتریمونیال و اقتصاد رانتی آن مقطع همراه با عدم وجود سازوکارهای مشارکتی، عامل اصلی تولید فرهنگ سیاسی تبعی بوده است.2- فرهنگ سیاسی تبعی نیز عامل اصلی کنش سیاسی تملق محور، فساد اداری و در نهایت عدم توسعه سیاسی می باشد. نتایج حاصل از تحقیق نیز ضمن تایید فرضیات بالا، نشان می دهد که نظام سیاسی این دوره نظامی پاتریمونیال بود و به تبع آن نخبگان سیاسی درون حاکمیت، این فرهنگ سیاسی را در وجود خود نهادینه کرده و باعث گسترش و تعمیق آن در شیوه مدیریت سیاسی جامعه می شدند.
کلیدواژگان: فرهنگ سیاسی، نخبگان سیاسی، رفتار سیاسی، نظام سیاسی پاتریمونیال -
صفحات 131-158هدف بنیادین نوشتار پیش‌رو، بررسی مولفه‌های فرهنگ سیاسی نمایندگان مجلس اول در چارچوب نظری «فرهنگ سیاسی روزنبام» است. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که فرهنگ سیاسی چیره، عبارت از فرهنگ سیاسی «ناهمبسته» بود که در قالب چهار شاخص «چربش وفاداری سیاسی محلی بر وفاداری ملی، فقدان گسترده روندهای مدنی اجرایی و پذیرفته‌شده برای مدیریت نزاع‌ها، رواج بی‌اعتمادی سیاسی بین گروه‌های اجتماعی، و حکومت ملی بی‌ثبات در شکل و دوام»، قابلیت بازنمایی دارد. در این مقاله با بهره‌گیری همزمان از دو روش تحلیل اسنادی (متن مذاکرات مجلس اول مشروطه)و تحلیل تطبیقی، چهار شاخص فرهنگ سیاسی موجود در نظریه روزنبام، بازنمایی می‌شود.کلیدواژگان: مشروطیت، مجلس اول شورای ملی، فرهنگ سیاسی، چارچوب تحلیلی روزنبام
-
Pages 5-26
Religion and Technology are two effective facts in the modern times that their relationship is in the exposure of modern changes and it could be a result of a new cognition in terms of nature of them. The former theoretical frameworks was broken and the basic modification of thinking on this issue was prepared. This investigation is in a larger circle that is the relation between religion and technology, and with regard to its technological nature of new science, the relationship between religion and technology affected this relationship and its understanding needs the historical understanding and ups and downs of the relationships. Thus, contemplation in rising of science and modern rationality and the process of coexistence with science and technology and its challenge leads us in a way that the new changes and thus, the new results effects clearly. The changes that shows that neither the religion is so limited, secluded and useless nor the science is absolute, as assumed. Therefor it needs to state this relationship logically in thinking and rationality bases and a new logical and principled method to be caused from their alignment.
Keywords: Religion, technology, Science, modern rationality, challenge -
Pages 27-52
State building is a long, complicated and challenging trend everywhere. Iran’s revolution as a most populist revolution in 20thcentury, heavily changed the fundamental aspects of political order in the country and helped to set new institutions in power and state structures after revolution. These institutions were helpful in harnessing extreme domestic and foreign crisis that were emerged soon after the revolution. The article tests this claim as a hypothesis that Iranian revolutionary movement showed its high capabilities in institution building from down and that helpedemerged power vacuum, as a result of collapsed former state and absence of a revolutionary party, was filled easily. Building new state and managing crisis affected heavily from this kind of state building. The article studies making some new governmental institutions and revolutionary organs and emerging new political behavior in first years after revolution and searches the causes of their successful functions in managing crisis and sustaining new emerged political order.
Keywords: State Building, historical institutionalism, institution building, Governmental Institutions, behavioral institutions -
Pages 53-80
In this article, political trust and its components during the first decade of the Islamic Revolution (1979-1989) has been noticed. In this study, the political trust consided by Participation in elections in the first decade of the revolution, social attitudes of political elites in the first decade, Economic situation and how to interact with the government and people of this case. Finally, based on the "descriptive - analytic" methods and secondary analysis of data of the first decade, we came to the conclusion that the high Participation in elections and voluntariness of participation;lly and the government's efforts to achieve social justice in the economic sphere, the political and religious figures of the elite and them lower classes and trusted people like Imam Khomeini and others ,imposed war, Withstand adverse economic conditions and the continued support of the people from the elite, In the first decade of the Islamic Republic we has seen the high rate of political trust for the system.
Keywords: political trust, the Islamic revolution, the first decade, People -
Pages 81-104
Political parties are among the most important political institutions in each democratic country. Many of researchers believe that democracy can exist without strong and efficient political parties. Unfortunately, in Iran political parties are very weak. Weakness of political parties in Iran can has different reasons. But on factor that is very important, but often ignored, is electoral system. In this article we try to explain the impact of parliamentary electoral system on the political parties and party system in Iran.
Keywords: Political party, party system, Electoral System, two round electoral system, parliamentary election -
Pages 105-130
This paper is an analysis - for explanation of political culture during the rule of Mohammad Reza Shah Pahlavi after the coup of 28 Mordad 1332 And how they influence the actions of political elites within the political culture of democracy were adapted to this kind of culture is. In this context, this paper was based on the fundamental question of that "The political culture of the Pahlavi period after coup of 28 August 32, what impact this program has had on the behavior of political elites And political development?" The paper makes the assumption that 1-Iranian Pahlavi era, political structures and economic Patrymvnyal Rentier that point, along with the lack of participatory mechanisms, the main political culture production is incidental. 2-The political culture of sycophancy incidental to the main axis of political action, political corruption and the lack of development is. The research results also confirm the above hypothesis, suggesting that the period of the military regime and consequently Patrymvnyal political elites within the regime, the political culture of the institution and makes his way to broaden and deepen its political management increased.
Keywords: Mohammad Reza Shah, Political Culture, Political elites, Political Behavior, political systems Patrymunyal -
Pages 131-158The main goal of the present paper is the survey of the elements of political culture of the representatives of the first National Assembly of the post Constitutional Revolution of Iran based on the Rosenbaum’s theoretical framework of political culture. The result of the present research (based on the represent of the debates) show the dominant political culture in the constitutional movement era was an incoherent political culture based on the four factors: exceeding of local political loyalty instead of national loyalty, widespread absence of the accepted and Implementation processes for the managing the conflicts, circulation of the political distrust among the social groups, permanent unstable government in formation and continuity. Authors of this paper with according to a bilateral method (documentary analysis and compare with the main text of the Debates) try to representing the four indicators of the Rosenbaum’s theoretical framework of political culture.Keywords: Constitutionalism, First National Assembly of Constitutional Revolution, Political Culture, Rosenbaum’s theoretical framework
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.