فهرست مطالب

مجله علوم سیاسی
پیاپی 36 (پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/08/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سید جواد امام جمعه زاده*، امیرمسعود شهرام نیا، روح الله صفریانی صفحات 7-40

    توسعه به عنوان مفهومی کلیدی بعد از جنگ جهانی دوم و از دهه 1960  به بعد مطرح شد. از آن زمان به بعد برنامه ریزی ها، فرآیندها و روش ها  چه در سطح خرد و چه در کلان در هر کشوری با هدف رسیدن به توسعه تنظیم می شود. در این ارتباط رویکردها و الگوهای متعددی توسط نظریه پردازان علوم اجتماعی مطرح شده اند. از جدیدترین رویکردها به توسعه، استقرار شاخص های الگوی حکمرانی خوب است. شاخص هایی که سازماندهی نظام اجتماعی و سیاسی بر قالب خاصی و با سامانه ویژه ای که تنظیمات خود را بر دو وجه سلبی و ایجابی استوار می کند. بر این پایه سوال های اساسی که مطرح می شود، چنین است: نخست، الگوی حکمرانی خوب بر ساختار نظام اجتماعی چه تاثیری می گذارد؟ و دوم، این الگو با این سازماندهی اجتماعی بر مدیریت توسعه چگونه تاثیر گذار است؟ در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی نشان خواهیم داد که با استقرار شاخص های الگوی حکمرانی خوب و هم افزایی و شراکت بین بازیگران اصلی توسعه یعنی دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی جامعه همکار و دولت کارآمد سازماندهی خواهد شد. از طرفی دیگر بین شاخص های الگوی حکمرانی خوب و توسعه همه جانبه ارتباط وجود دارد.

    کلیدواژگان: حکمرانی خوب، جامعه همکار، دولت کارآمد، توسعه
  • امیر ساجدی* صفحات 41-59
    حقوق بشر و حقوق شهروندی از حقوق ذاتی و طبیعی انسان نشات گرفته و در طول تاریخ بین اندیشمندان مناطق مختلف جهان و همچنین در مکاتب الهی توجه خاصی به آنها شده است. اما متاسفانه تا پایان جنگ جهانی دوم حقوق بشر به صورت گسترده اقبالی کسب ننمود. اگر چه با اعلامیه جهانی حقوق بشر سال 1948 و دیگر  کنوانسیون های مربوطه، حقوق بشر شکل جهان شمولی بخود گرفته ولی هنوز بسیاری از دولت های خاورمیانه حاضر به پذیرش تمامی بندهای آن نمی باشند. آنها با اظهار اینکه برخی از قوانین حقوق بشر جهانی در تضاد با آموزه های قرآنی است، از انجام تعهدات حقوق بشری و حقوق شهروندی شانه خالی می کنند. حقوق شهروندی آن بخش از حقوق انسان ها را شامل می گردد که در قانون اساسی کشورهایشان شکل ملی بخود می گیرد و فقط شامل شهروندان خود آن کشور خاص می شود. تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی با اصول 19، 23، 24، 26، 32، 47 و... که برخی از قوانین حقوق بشری و شهروندی را در خود گنجانید، سبب این امید شد که ملت ایران پس از مدتها دوباره به حقوق بشر و حقوق شهروندی دست یابند. چگونگی پذیرش و انطباق حقوق بشری و شهروندی با قوانین شرعی و نحوه آموزش و انتقال آگاهی به ملت های خاورمیانه برای طلب آنها از مهم ترین وظایف دولت های ناحیه می باشد.
    کلیدواژگان: حقوق بشر، حقوق شهروندی، حقوق بشر اسلامی، اعلامیه حقوق بشر، دولت های خاورمیانه
  • محمدرضا دهشیری*، مهدی طاهری صفحات 61-98

    توجه به ظرفیت دانشگاه ها و ظرفیت های آموزش عالی در دیپلماسی فرهنگی امری حایز اهمیت است. این همان موضوعی است که از آن به دیپلماسی آکادمیک یاد می کنند. می توان گفت برای کشورهایی همچون ایران که ظرفیت قابل توجهی در بخش دانشگاهی و علمی دارند، این مسئله حایز اهمیت بوده و لزوم توجه جدی به آن وجود دارد. توجه به تجارب جهانی در استفاده از ظرفیت آموزش عالی در راستای دیپلماسی فرهنگی و سیاست گذاری در این خصوص می تواند به سریع تر پیمودن مسیر کمک نماید. امروزه با بین المللی شدن آموزش عالی و نیز تسهیل ارتباطات جهانی ناشی از فرایند جهانی شدن، استفاده از ظرفیت های نظام آموزش عالی به مثابه ابزار تاثیرگذار در جهت کسب منافع ملی و افزایش قدرت نرم توسط کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته، روزبه روز بیشتر شده است. کشورهای مختلف جهان به فراخور قدرت اقتصادی و فرهنگی خود، روی برنامه های مبادلات فرهنگی و آموزشی سرمایه گذاری زیادی کرده اند. شاخص ترین و موفق ترین کشورها در این زمینه ایالات متحده آمریکا است. از طریق برنامه های دیپلماسی فرهنگی مانند تبادلات دانشجویی و بورسیه های تحصیلی، پروژه های بین المللی آموزشی برای دیدارکنندگان خارجی، برنامه های سخنرانی، بازدیدهای ترتیب داده شده برای خبرنگاران، توسعه زبان انگلیسی و...، ایالات متحده در حال انتقال ارزش ها و اصول اخلاقی اش است. در این زمینه، ایالات متحده آمریکا، دو مزیت اصلی دارد؛ یکی زبان انگلیسی و دیگری کیفیت نظام آموزش عالی. تازه ترین آمار «سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد» از تعداد دانشجویان خارجی در دانشگاه های دنیا حاکی از آن است که این کشور، مقصد اصلی دانشجویان جهان به شمار می رود. در این راستا شناخت تجربیات و عملکرد کشورهای پیشرو در زمینه به کارگیری نظام آموزش عالی در دیپلماسی فرهنگی خود برای کشوری با ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران حایز اهمیت خواهد بود. در این مقاله در صدد پاسخ به این پرسشیم که ایالات متحده آمریکا چگونه از ظرفیت های آموزش عالی در دیپلماسی فرهنگی خود بویژه در قبال ایران استفاده می نماید؟ فرضیه ما بر این است که این کشور با استفاده از ابزارهای دانشگاهی و جذابیت های علمی خود، توانسته است بیشترین مبادلات آموزشی را در سطح جهان داشته باشد و از این طریق ضمن انتقال ارزش های خود به دانشگاهیان، قدرت نرم خود را افزایش دهد.

    کلیدواژگان: دیپلماسی فرهنگی، آموزش عالی، دیپلماسی آکادمیک، ایالات متحده آمریکا، قدرت نرم
  • جمیل حسن پور*، محمد قنبری صفحات 99-123
    در حالی که در دوره جنگ سرد، نظام سرمایه داری و ایالات متحده به منظور اعمال قدرت و نفوذ خود در سطح جهانی همیشه نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی را به عنوان دشمن ایدیولوژیکی، سیاسی، نظامی و اقتصادی در برابر خود می دیدند، اما با فروپاشی نظام کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی و ضعف این کشور به عنوان یک رقیب دیرینه اما در عین حال هویت ساز، باعث گردید که پس از پایان دوره جنگ سرد، ایالات متحده  به جهت خلاء ایجاد شده به دنبال رقیبی هویت ساز باشد. لذا نظریه پردازان آمریکایی برای ایجاد یک رقیب و دشمن ایدیولوژیک مباحثی همچون جنگ تمدن ها و جنگ های صلیبی را مطرح نمودند. و با توجه به شکل گیری ایدیولوژی انقلاب اسلامی ایران طرح چنین مباحثی را تسریع نمود. اما بنیادگرایی اسلامی چه به عنوان پروسه و یا پروژه، به دلایلی همچون عدم برخورداری از پتانسیل هویت سازی،عدم همگرایی و اتحاد در بین جوامع اسلامی و فقدان توانمندی های لازم سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی نمی تواند به عنوان یک منبع قدرت ایدیولوژیک و هویت ساز همچون ایدیولوژی کمونیسم در برابر ایدیولوژی سرمایه داری و جهان غرب موفق باشد.
    کلیدواژگان: بنیادگرایی اسلامی، ایدئولوژی، پایان تاریخ، نظام دو قطبی، پساجنگ سرد، هویت
  • نصرت الله حیدری*، محسن جمشیدی صفحات 125-152

    اصطلاح سازمان های مردم نهاد به سازمانی اشاره می کند که مستقیما بخشی از ساختار دولت محسوب نمی شود، اما نقش بسیار  مهمی به عنوان واسطه بین فرد و مردم (اتم های اجتماعی) و قوای حاکم را ایفا می کند. در گفتمان توسعه گرایی سیاست محور (دوره خاتمی)، نهادها بحث ترویج و مذاکره را از مسایل کلیدی، در عمومی کردن موضوعات و اشاعه آن در سطح مسوولان و مردم دنبال می کردند. در گفتمان آرمان گرایی اصول محور (دوره احمدی نژاد) به دلیل نگاه محدود دولت، نهادهای مدنی که به تدریج وارد فاز تثبیت می شدند، با چالش های جدیدی روبه رو شده اند. گفتمان خرد گرایی تعامل محور (دوره روحانی) اساس سیاست دولت یازدهم بر این است که در همه امور تا آنجا که می تواند  وظایف را به مردم، تشکل ها و انجمن ها  واگذار کند که مثلث سرمایه گذاری خصوصی، غیردولتی و دولت شکل گیرد. برای اثبات فرضیه خود نگارنده از روش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی استفاده نموده است. هدف از پژوهش فوق تحلیل و بررسی نقش سمن ها در مشارکت سیاسی گفتمان های مطرحه می باشد.

    کلیدواژگان: سازمان های مردم نها، مشارکت سیاسی، توسعه گرایی سیاست محور، آرمان گرایی اصول محور، گفتمان خردگرایی تعامل محور
  • معصومه محمدیاری*، محمد توحیدفام صفحات 153-168
    رانسیر با تاکید بر این جمله که «در کنه سیاست ورزی زیبایی شناسی است» به بررسی وجوه زیبایی شناسانه سیاست و وجوه سیاسی زیبایی شناسی در جایی می پردازد که عملی آن مقولات مربوط به امر محسوس را اصلاح کرده و یا تغییر و دگرگونی در آن بوجود آورده باشد. این طرح با پیش فرض گرفتن «برابری» در اندیشه و دستگاه فکری او به بازاندیشی نسبت میان سیاست و زیبایی شناسی می پردازد. از نظر رانسیر هر دوی این حوزه ها «از راه های موازی، به موضوعات واحدی می پردازند». این دو ساحت که هر یک به شیوه خود توزیع مجدد امر محسوس را موجب می شوند، با ایجاد اشکال مختلف ابداع و نوآوری، گفتار و بیان را از تقلیل به نقش های در نظر گرفته شده رها می سازند. در جایی که این دو حوزه در یک درهم بودگی و همبستگی با برچیده شدن منطق توزیع امرمحسوس و بازتوزیع آن، مرزهای تجربه گری را می گشایند؛ آن هم با پیش فرض گرفتن برابری که امر سیاسی را در راستای رهایی محقق می سازد.
    کلیدواژگان: توزیع امر محسوس، زیبایی شناسی، سیاست، پلیس، برابری
  • افشین زرگر، سینا صیاد* صفحات 169-196
    مقاله حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال می باشد که چرا منطقه اوراسیای مرکزی در رقابت ژیوپلتیکی میان قدرت های بزرگ، حایز اهمیت است؟ با فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، بسیاری بر این عقیده بودند که دوران نظریات ژیوپلتیک و رقابت قدرت های بزرگ در اوراسیا، به پایان رسیده است. اما در دهه 1990 و هنگامی که روسیه تضعیف شده، روابط مسالمت آمیز خود را با غرب بهبود می بخشید، غرب نیز در قالب ناتو، مرزهای خود را به سمت شرق و اوراسیای مرکزی گسترش می داد. آغاز سال2000 و حوادث 11 سپتامبر موجب شد که غرب به بهانه مبارزه با تروریسم، نفوذ خود در آسیای مرکزی را بیش از پیش گسترش دهد. روسیه نیز که در حال بازیابی قدرت پیشین بود، این مساله را یک تهدید تلقی می نمود و این آغازی برای تقابل دوباره رقبای دیرینه در اوراسیای مرکزی بود. از طرفی دیگر، خلاء قدرتی که پس از فروپاشی شوروی در اوراسیای مرکزی به وجود آمده بود، توجه بسیاری از قدرت ها به این منطقه ژیوپلتیک و ژیواستراتژیک را جلب نمود. این مقاله به بیان رقابت میان قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای با هدف کسب برتری های ژیوپلتیک در اوراسیای مرکزی می پردازد.
    کلیدواژگان: ژئوپلتیک، اوراسیای مرکزی، بحران سیاسی، توسعه طلبی، ساختار نظام بین الملل
|
  • Seyed Javad Emam Jomee Zade *, AmirMasuod Shahramnia, Roohallah Safariyan Garmekhani Pages 7-40

    Development as a key concept after World War II and from 1960 onwards was raised. From then on planning, processes and procedures both at the micro level and at the macro development in each country in order to achieve the set. In this connection, the approaches and multiple patterns have been proposed by theorists of social sciences. The newest approach to development is the establishment of indices of good governance. Indicators that organized social and political system on a particular format and with special system settings based on both the negative and the positive. Based on the fundamental question that arises:1- What will affect the pattern of good governance and the structure of thesocial system?2- This pattern of the social organization how affects development management? In this study, we show analytical method The indices of good governance and the establishment of synergies and partnerships between The main actors of development .The government, civil society and the private sector will be organized Accessorysociety and efficient government.

    Keywords: Good governance, Accessory Society, Efficient Government, development, society, State
  • Amir Sajedi * Pages 41-59
    Human rights and Citizen Rights are both derived from natural and inherent rights of all people and historically have been uniquely addressed among the various world thinkers and by the various schools of religious thought.  It is unfortunately true however that until the end of the Second World War the idea of human rights did not find a place in a wider arena of thought.  Although with the declaration of human rights in 1948 and owing to other related conventions, human rights became a world-wide phenomena and many governments in the Middle-East still have not accepted all its clauses. These governments having stated that some aspects of the world human right laws are at odds with the Koranic teachings balk at carrying out their duties with respect to human and citizen rights.  Citizen’s rights are those class of people’s rights which are given as national rights according to the constitution of relevant countries and as such cover only the citizens of the relevant nations. The passage of the constitution of the I.R.I encompassing sections 19, 23, 24, 26, 32, 47, ... which had contained the equal rights and citizen’s rights had generated great hope that the people of Iran will again after much time regain their human rights and citizen’s rights.  The manner that these rights are accepted and are made to coexist with the Sharia and the way the populace of the nations in the Middle East are taught and informed on their quest for human rights and citizen’s rights are among the most noteworthy guides of their governments in carrying out its relevant duties.
    Keywords: Human Rights, Citizen Rights, Human Rights Declaration, Middle Eastern States
  • MohammadReza Dehshiri *, Mahdi Taheri Pages 61-98

    Due to the capacity of universities and higher education capacities in cultural diplomacy will be very important. This is the same issue that refers to academic diplomacy. Can be said for countries like Iran that significant capacity in the academic and scientific, and this issue needs more attention to it. According to international experience in the capacity of higher education to cultural diplomacy and policy in this regard could contribute to faster along the road. Different countries according to their economic and cultural power, the cultural and educational exchange programs have invested. America's most prominent and most successful countries in this regard the United States. Through cultural diplomacy programs such as student exchanges and scholarships, Education International projects for foreign visitors, lecture programs, arranged for journalists, English language development, etc., the United States is in transition values ​​and ethical principles. In this context, the United States of America has two major functions, one English and the other quality higher education system.

    Keywords: Cultural diplomacy, Higher Education, Academic Diplomacy, United States of America, Soft power
  • Jamil Hassan Pour *, Mohammad Ghanbari Pages 99-123
  • NosratAllh Heydari *, Mohsen Jamshidi Pages 125-152

    The term NGO refers to an organization that is not directly part of the structure of government, but the role  as an important intermediary between the individual and the public (social atoms) and plays a dominant force. In the dialogue-oriented policy-driven development (Volume Khatami), institutional debate and negotiation of key issues, topics and disseminating it in public in the authorities and the people follow out. In the discourse idealizing the core principles (of Ahmadinejad) because of the limited government, civil society that has gradually entered the consolidation phase they are faced with new challenges. Rationality and communicative discourse (religious school) is the eleventh state policy   In all matters insofar as it can be tasks to people, organizations and associations concede that private investment triangle, NGOs and  The government is formed. To prove their hypothesis, the author has used qualitative methods, descriptive and analytical approach. The aim of this study analyzes the role of N G O is raised in political participation three discourses.

    Keywords: NGO (NGOs), political participation, dialogue-oriented policy-driven development discourse core principles of idealism, Rationalism, Communicative Discourse
  • Masomeh Mohamadyari *, Mohammad Tohidfam Pages 153-168
    By saying that ‘in essence, politics is aesthetics’, Rancière seeks the aesthetical aspects of politics and the political aspects of aesthetics at the point in which an action amends or changes the sensible categories. By postulating the concept of ‘equality’ in his thought, Rancière re-examines the relation between politics and aesthetics. ‘Both of these subjects’ he maintains ‘are dealing with the same issues through parallel ways’. Both of them, re-distribute the sensible by their own idiosyncratic ways and by creating different forms of innovations, they emancipate the dialogue and speech from its pre-defined roles. There is an integration and sameness of these two and by eliminating the distributive logic of the sensible and re-distributing it, they open up the boarders of experience. That is done only by postulating equality that brings out the emancipation for the political. That is done only by postulating equality that brings out the emancipation of the political.
    Keywords: Distribution of the sensible, aesthetics, Politics, Police, equality
  • Afshin Zargar, Sina Sayad * Pages 169-196
    This article is seeking to answer this question that why the central Eurasian region is important in geopolitical competition among major powers? Many of scientists believe that with the collapse of the Soviet Union and the end of Cold War, the era of geopolitical theories and competition Great Powers in Eurasia has ended. But in 1990s that weakened Russia improved its peaceful relations with the west, west expanded its borders toward east and central Asia in form of NATO. The beginning of 2000 and September 11 led to west under the excuse of fighting with terrorism increase its presence more than ever in central Asia. Russia was being restored its former power, act of west is regarded as a threat for Russia, and this is the beginning of the confrontation between two rival in the Central Eurasia. On the other hand, power vacuum that arose after the collapse of the Soviet Union in Central Eurasia, draw attention of many powers in to this geopolitics and geostrategic area. This paper explains the competition among regional and extra-regional powers with the aim of geopolitical advantage in Central Eurasia.
    Keywords: Geopolitics, Central Eurasia, Political Crisis, Expansionism, Structure of International System