فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی
سال چهاردهم شماره 3 (پاییز 1399)

هدف پژوهش حاضر، ارایه مدل عوامل موثر بر امنیت شغلی هییت علمی دانشگاه ها با تاکید بر استقلال دانشگاه آزاد اسلامی می باشد. تحقیق ترکیبی از تحقیقات اکتشافی و کمی بوده است که دو گروه به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند: گروه اول شامل 10 نفر از اساتید برتر دانشگاه های آزاد اسلامی و گروه دوم شامل کلیه اساتید دانشگاهای آزاد اسلامی بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت گردآوری اطلاعات از یک پرسشنامه باز و دو پرسشنامه امنیت شغلی و استقلال دانشگاهی استفاده شد که طی مصاحبه ای، خبرگان مورد نظر به سیوالات آن پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی سیوالات پرسشنامه ها از دو ضریب نسبی روایی محتواو شاخص روایی محتوا استفاده شد که نتایج بیانگر مناسب بودن سوالات از دیدگاه خبرگان بود. جهت بررسی پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرونباخ استفاده شد که به ترتیب  مقدار آلفای کرونباخ  پرسشنامه امنیت شغلی و استقلال دانشگاهی (86/0) و (79/0) بدست آمدند. در نهایت جهت تجزیه و تحلیل داده ها از رویکرد تحلیل محتوای کیفی و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS استفاده شد. نتایج نشان داد، کلیه مولفه های شناسایی شده در هفت بعد (فردی، مالی، اجتماعی، ساختاری، سیاسی، مدیریتی و مدیریت منابع انسانی) بر امنیت شغلی اساتید هیات علمی با تاکید بر استقلال دانشگاهی تاثیر مثبتی داشته اند و شاخصهای برازش نیز مناسب بودن مدل ارایه شده را تایید نمودند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که دانشگاه آزاد اسلامی جهت تحقق استقلال دانشگاهی و امنیت شغلی  اساتید باید ابعاد و مولفه های ارایه شده در مدل پژوهش را مد نظر قرار دهد.

هدف از اجرای پژوهش، تحلیل استراتژیک آینده پژوهی آموزش مجازی در توسعه کارآفرینی در نظام آموزش عالی کشور بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه اجرای آن پیمایشی و نوع تحقیق کاربردی بود. نمونه آماری 18 نفر از خبرگان، صاحبان نظران، روسای دانشگاه و نخبگان جامعه علمی و متخصصان دانشگاه  که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. سپس به منظور تحلیل استراتژیک مدل آموزش مجازی در توسعه کارآفرینی داده ها و یافته های موردنیاز از طریق پرسشنامه گردآوری شد که این پرسشنامه ها با استفاده از نظرات استادان و خبرگان آموزش عالی (به صورت کیفی) و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به صورت محقق ساخته به دست آمد. در بخش تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل SWOT استفاده شد. تحلیل SWOT نشان داد که از نظر خبرگان و کارشناسان، جایگاه ویژه ارایه خدمات علمی و تخصصی موردنیاز جامعه با ضریب اهمیت 1008/0 به عنوان مهم ترین نقطه قوت و بودجه کم اختصاص داده شده به پژوهش با ضریب اهمیت 2127/0 از مهم ترین نقاط ضعف به دست آمده است؛ شناسایی و تقویت استعدادها و ظرفیت ها با ضریب اهمیت 1068/0 به عنوان مهم ترین فرصت و دانشگاه های رقیب با ضریب اهمیت 1525/0 به عنوان مهم ترین تهدید به دست آمد. ماتریس مقایسه ای عوامل داخلی و خارجی نیز نشان داد که استراتژی استخراجی، رشد و ساخت می باشد.

هدف از این مطالعه شناسایی ابعاد و مولفه های رهبری اصیل در دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران در سال 1397 بود. این مطالعه به روش کیفی و کمی (آمیخته) انجام شد. به همین منظور 12 نفر از صاحب نظران حوزه مدیریت در آموزش عالی بطور هدفمند انتخاب شده و با آنها مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت گرفت، به طوری که داده های لازم بر اساس اشباع نظری جمع آوری گردید. سپس سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی با بهره گیری از  نرم افزار NVivo 10 انجام شد. سپس پرسشنامه محقق ساخته 43 گویه ای بر مبنای طیف پنج گزینه ای لیکرتی تهیه گردید که روایی صوری و محتوایی آن توسط 10 نفر از اساتید صاحب نظر تایید شد. پایایی آن 85/0 آلفای کرونباخ محاسبه گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی، تاییدی، t تک نمونه ای با استفاده از نرم افزار spss 24 و لیزرل استفاده گردید. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که رهبری اصیل دارای دو بعد «سازمانی» با سه مولفه («قانون مداری»، «بالندگی» و «سازگاری») با 87/0 ضریب تاثیر و بعد «فردی» با 7 مولفه («خودآگاهی»، «پردازش متوازن»، «اخلاق مداری»، «شفافیت رابطه ای»، «مثبت اندیشی»، «انگیزش» و «خودتنظیمی») با 67/0 ضریب تاثیر می باشد. بنابراین، با توجه به ابعاد و مولفه های مطروحه در دانشگاه آزاد اسلامی مدلی برای رهبری اصیل ارایه گردید.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های سنجش کیفیت آموزش مراکز آموزش علمی کاربردی استان کردستان انجام شد. روش پژوهش آمیخته می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی تحقیق مدیران، سیاست گذاران، صاحبنظران و اساتید دانشگاهی بودند که با 18 نفر از این افراد به صورت هدفمند (نمونه گیری زنجیره ای یا گلوله برفی) مصاحبه انجام شد. جامعه آماری بخش کمی نیز کلیه دانشجویان مراکز علمی کاربردی استان کردستان بودند، که 348 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش پژوهش در بخش کیفی، اکتشافی می باشد و در بخش کمی نیز، روش توصیفی ازنوع پیمایشی است. برای گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جهت بررسی مولفه های پرسشنامه از نظر اساتید و برای بررسی پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرانباخ استفاده شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش نیز از آزمون تی و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. بر اساس داده های به دست آمده از مصاحبه ها، شاخص هایکیفیتسنجیدر مراکز آموزش علمی کاربردی استان کردستان در 71 کد باز شناسایی شد که در قالب 11 کدمحوری و 4 کد انتخابی (زمینه، درونداد، فرایند و برونداد) دسته بندی شدند. نتایج به دست آمده در بخش کمی پژوهش نیز نشان داد که مدل شناسایی شده از لحاظ شاخص های برازش، مناسب بود.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل روان شناختی موثر بر رکود اعضای هیت علمی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بوده است. روش تحقیق با توجه به فرآیند انجام تحقیق که شناسایی شاخص ها و رتبه بندی و اعتبارسنجی مدل بود، طرح تحقیق آمیخته محسوب می شود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و اعضای هیات علمی و صاحب نظران حوزه آموزش عالی و سیاست گذاران به عنوان خبرگان آشنا می باشند که از طریق روش نمونه گیری هدفمند 10 نفر انتخاب شدند و در بخش کمی تمام اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به تعداد 226 نفر می‏‏باشند به روش تمام شماری انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته بوده است که نتایج تحلیل مصاحبه ها با گرندد تیوری نشان داد که عوامل روان شناختی موثر بر رکود اعضای هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل عبارتند از احساس عدم موفقیت، روابط اجتماعی نامطلوب، لذت نبردن از کار، استرس شغلی. نتایج آزمون نشان داد که بالاترین میانگین رتبه (86/2) به عامل احساس عدم موفقیت و کمترین میانگین رتبه (52/1) به استرس شغلی مربوط به رکود اعضای هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل اختصاص یافته است. باتوجه به نتایج تحقیق آگاهی اعضای هییت علمی از فلات شغلی و راه های برون رفت از آن ضروری به نظر می رسد.

هدف کلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده در دوره متوسطه دوم بود. روش پژوهش، از نوع تحقیقات کیفی و از نظر هدف، اکتشافی است. راهبرد مورد استفاده، نظریه داده بنیاد است و برای ارایه مدل نهایی، از ساختار مدل پارادیمی اشتراوس و کوربین استفاده شده است در. این راستا با استفاده از رویکرد هدفمند و بهکارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه نیمه هایی ساختاریافته با 20 نفر از اساتید گروه علومتربیتی و اقتصاد دانشگاه های آزاد اسلامی و سرگروه های آموزشی دروس مطالعات اجتماعی استان فارس با حداقل مدرک فوقلیسانس انجام شد. برای به دست آوردن روایی داده ها از راهبردهای بازبینی مشارکت کنندگان و بررسی همکار و برای تعیین پایایی، از روش های توافق بین دوکدگذار و بازآزمون استفاده شده است. نتایج تحلیل داده ها در طی سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و انتخابی به مفاهیم مجزا تفکیک و مفاهیم در 56 مقوله اصلی براساس مدل تایلر در قالب چهار عنصر اهداف (14مقوله)، محتوا (14مقوله)، راهبرهای یاددهی یادگیری (14مقوله) و ارزشیابی (14مقوله) طبقه بندی شدند که در نتیجه ارتباط بین مقولات اصلی و سه بعد (دانش، نگرش و مهارت) مشخص شد و با ترکیب این عناصر و ابعاد، مدل مفهومی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده شکل گرفت. الگوی تهیه شده میتواند در تربیت مدیریت اقتصاد دانشآموزان نقش به سزایی داشته باشد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و تدوین الگوی جذب و بهسازی و نگهداری معلمان در آموزش و پرورش استان خراسان رضوی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها از روش آمیخته استفاده شده است که در آن از روش های کیفی مقتضی از جمله مصاحبه اکتشافی جهت استخراج مولفه ها و همچنین سنجه های پژوهش استفاده شده و از روش های کمی برای اعتبار یابی الگو استفاده شد. در این راستا ابتدا با گردآوری داده های کیفی به شناسایی مولفه های الگوی جذب و بهسازی و نگهداری معلمان در آموزش و پرورش خراسان رضوی از طریق مصاحبه با 15خبره پرداخته شد و در مرحله بعد، از طریق گردآوری داده های کمی سوالات پژوهش، 381 نفر مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده های بخش کیفی نشان داد که مولفه های استخراج شده از بخش کیفی در مرحله جذب شامل: به گزینی، باورها و کارامدی؛ در بخش نگهداری مولفه های اجتماعی، سازمانی و شغلی و در بخش بهسازی شامل شایستگی آموزشی، پژوهشی، اخلاق حرفه ای، بالندگی و فعالیت های اجرایی را شامل می شود. به منظور اعتبار یابی مدل استخراج شده بخش کیفی از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد که نتایج نشان داد شاخص نسبت مجذور کای بر درجه آزادی به معنی برازش مدل با داده هاست. بنابراین کاربست مدل استخراج شده می تواند به عنوان مبنایی برای تعریف و اجرای برنامه های آموزش و توسعه معلمان از جمله نیازسنجی آموزشی افراد، تهیه و ارزشیابی برنامه آموزشی، ارزشیابی کارایی و اثربخشی آموزش و برنامه ریزی برای رشد و پیشرفت در نظر گرفته شود.

هدف پژوهش حاضر، طراحی و تدوین مدل مهارت های مدیریت کوانتومی با رویکرد خودکارآمدی در آموزش و پرورش می باشد. روش پژوهش از نظر ماهیت داده ها، به صورت آمیخته و شامل فراترکیب، پیمایش و نظام خبره فازی و از نظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری در روش فراترکیب 162 مقاله، در روش پیمایش 285 نفر از مدیران ارشد، سیاست گذاران و صاحب نظران وزارت آموزش و پرورش بودند. نمونه گیری در فراترکیب، انتخاب 45 مقاله از میان 162 مقاله از مجله های معتبر داخلی از سال 1390 تا 1398 و خارجی از سال 2010 تا 2019، در بخش پیمایش شامل219 نفر و در روش الگوسازی ریاضی 10 نفر از خبرگان سازمانی بودند. برای تعیین اعتبارمقیاس از تحلیل عاملی تاییدیوبرای اعتبار همگرا ازمحاسبه همبستگی و پرسشنامه 67 گویه ای تاییدشده توسط خبرگان در زمستان 1398 استفاده شد.جامعه هدف،ابعادو مولفه هاو شاخص های استخراجی مدل تحقیق را تاییدنمود. نتایج نشان داداگر توجه مدیران به مقوله مدیریت کوانتومی 5/46 درصد، به مقوله شرایط شغلی 5/24 درصد، به مقوله شرایط فردی 9/17 درصد و به مقوله شرایط سازمانی 1/11 درصد باشد، آن گاه مدل مهارت های مدیریت کوانتومی با رویکرد خودکارآمدی به میزان 7/81 درصد ترکیب مطلوب خواهد بود.