نشریه نخبگان علوم و مهندسی
سال پنجم شماره 6 (بهمن 1399)

یکی از مباحث مهم در اخلاق پزشکی احترام به حقوق بیماران است و یکی از الزاماتی که در حقوق بیمار از ان یاد می شود اتونومی  (احترام به استقلال فردی) می باشد. در این راستا یکی از مولفه های مهم جهت دستیابی به ان داشتن رضایت اگاهانه در بیماران است و این امر محقق نمی شود مگر با ارایه اطلاعات کامل و جامع از بیماری فرد  توسط پزشکان و کادر درمانی به بیمار.  از این حیث، اهمیت مسئله حقیقت گویی نمایان  میگردد. هر چند که در بسیاری از فرهنگها و جوامع و با در نظر گرفتن شرایط روحی و روانی بیماران این امر بسی مشکل و پیچیده به نظر میرسد. در این مقاله مروری، به بررسی جنبه های اجتماعی، حقوقی و فلسفی بر اساس تحقیقات انجام یافته در فرهنگها و ادیان مختلف  پرداخته شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. حقیقت گویی در جوامع و ادیان مختلف به علت دیدگاه های متفاوت، دارای وزن و جایگاه خاصی بوده که پزشکان را در مواجهه  با موانع حقیقت گویی در امر طبابت خود، جهت دستیابی به راهکاری جهت حل دیلماهای اخلاقی پیش روی همیشه دچار صعوبتهای می نماید که به نظر لازم است در سطح آکادمیک مورد مداقه و کنکاش ویژه قرار گیرد. از طرف دیگر، دستیابی به اصول پایه اخلاق پزشکی که همان رعایت اتونومی ، سودمندی، عدم ضرر رسانی و عدالت میباشد بر اساس زمینه های فرهنگی و اجتماعی متفاوت، اجرای آن در عالم واقع، دچار چالش شده و حتی تفوق هر کدام از این اصول بر دیگری در جوامع مختلف، متفاوت می باشد.  هر چند که به نظر می رسد در کشور ما با زمینه های اجتماعی و فرهنگی و اعتقادی متفاوت با غرب،  حصول متوازن به این امر سهل تر باشد ولی ضروری است شرایط و آموزه های آکادمیک به نحوی در کریدور حرفه ای گریی لحاظ و نهادینه شود که تا بر اساس وضعیت سلامت روحی و روانی بیمار، اصول عدم ضرر رسانی  و سودمندی بر اتونومی تفوق یابد.

مدرسه سبز، مدرسه ای است که با اتخاذ رویکردهای مشارکتی، عملی و همکاری برای مشارکت و ایجاد محیط سالم تر برای دانش آموزان و کارکنان و با در اختیار داشتن تمام جامعه برای دست یابی به یک آینده پایدار، دانش آموزان را درگیر تفکر انتقادی و یادگیری می کند. مقاله حاضر که به شیوه کتابخانه ای مروری نگاشته شده، درصدد تبیین رسالت مدارس سبز در پایداری محیط زیستی: ماهیت، ضرورت و مزایا می باشد. در این مقاله، ابتدا به تعریف مدرسه سبز، ضرورت شکل گیری و توسعه مدرسه سبز، و ویژگی های مدرسه سبز پرداخته شده؛ در ادامه، مزایا و فرصت های بهره گیری از مدارس سبز و نهایتا رویکرد کلی مدرسه سبز برای پایداری محیط زیستی به بحث گذارده شده است.

طراحی هر فضایی مهم است ولی طراحی زایر سرا ومکان اقامتی بین راهی شرایط خاص خود را دارد چرا که به پروژه ماهیت دو وجهی (کاروانسرا و هتل) می دهد وطراح را ملزم میکند هم به مسایل بین راهی وهم مسایل اقامتی توجه کند. وچنین به نظر میرسدبا در نظر گرفتن فضای دسته جمعی و عبادی به عنوان اقامتگاه زایرین اربعین حسینی(ع) در ترویج فرهنگ اسلامی حسینی موثر است.زیارت از جمله حقایق معنوی است که از قانون خودش تبعیت می کند قانونی که ثابت و پابرجاست و همیشه عمل می کند . در واقع در این نوع زیارت تقید به مکان وجود دارد و زیارت نامه های مربوط به آن را نیز در هرجایی نمی توان قرایت کرد. اینجاست که مبحث زیارت با مکان و معماری فصل مشترک پیدا می کند .در طراحی زایر سرای بین راهی داشتن اطلاعات کامل وجامعی از یک زایر پیاده و شناخت عوامل مختلف و نیز چگونگی کاهش عوامل صلب اسایش در روند آسایش و آرامش زایر بسیار ضروری است.بارها مشاهده شده که به علت کمبود مشکلاتی برای زایران عزیز شده است.در حقیقت به دنبال راهکارهایی هستیم که این فضاها را علاوه بر مکانی جهت استراحت و آسایش تبدیل به مکانی که تداعی گرحرمین شریفین و غلبه معنویات بر زایر باشد را طراحی کنیم.در نهایت پس از برسی عوامل مختلف نظیر تاثیر گذاری حالات معنوی و روحانی ونشان دادن این موارد در طراحی ساختمان و هچنین استفاده از المان هایی در مجموعه سایت و همچنین استفاده ازفضای استراحت در مکانی امن وآرام در خلوت ترین و کم تردد ترین قسمت مجموعه جهت استراحت کردن زایرین عزیز وآرامش خاطر بهتر به منظور ارتقای کیفیت این فضاها ایجاد آرامش بیشتر راهکار هایی ارایه شده است.

با توجه به اهمیت سیستم ترمز در ایمنی سرنشینان خودرو، تحقیق پیرامون بهبود عملکرد این سیستم بسیار حایز اهمیت می باشد. سیستم ترمز هیدرولیکی خودرو با فشردن پدال ترمز توسط راننده فعال شده و با فشار روغن و حرکت پیستون موجود در سیلندر ترمز، لنتهای ترمز را روی دیسک و یا کاسه می فشارد که این عمل موجبات توقف خودرو را فراهم می کند. اگر به دلیل کمبود روغن و یا نقص فنی در قطعات وابسته، ترمز عمل نکند، ممکن است حادثه آفرین باشد. در این پژوهش نوعی سیستم ترمز اضطراری طراحی شده است که در ترمزگیری و زمانی که سیستم هیدرولیکی به هر دلیلی صحیح عمل نکند، وارد عمل شده و به صورت خودکار عمل ترمز گیری را انجام می دهد. با این کار ایمنی خودرو را افزایش یافته و موجبات رانندگی ایمن تر برای خودرو فراهم می شود.

سال های متمادی است که از پیدایش سیستم های نوین و منظم برنامه‌ریزی و کنترل پروژه می‌گذرد و کار توسعه این روش ها و سیستم ها و تکمیل بسته‌های نرم‌افزاری (software packages) برنامه‌ریزی و کنترل پروژه، همچنان ادامه دارد. در جریان تدوین و تکمیل این سیستم، روش های گوناگونی برای برنامه‌ریزی و نمایش فعالیت ها ابداع شده است. روش نمودار میله‌ای(bar chart) و روش های تحلیل شبکه(Network Analysis methods) که در گفتگوهای روزمره از آنها با عنوان روش سی.پی.ام (CPM) یا روش مسیر بحرانی یاد می‌شود، از مهم ترین این روش ها است. امروزه اهمیت و لزوم استفاده از نظام جامع برنامه‌ریزی وکنترل پروژه، در بسیاری از سازمان ها کاملا آشکار شده است. مدیریت ثمربخش و کارآمد پروژه های غیر کوچک، بدون بهره‌گیری از کامپیوتر و بسته‌های نرم‌افزاری برنامه‌ریزی و کنترل پروژه، کاری تقریبا غیر ممکن است. به دنبال ضرورت این موضوع، این تحقیق همواره در صدد این است که اهمیت و لزوم استقرار نظام جامع برنامه‌ریزی و کنترل پروژه در سازمان های پروژه محور را شرح دهد و به دنبال آن با بررسی نمونه های مطالعه موردی در سه استان مهم کشور، فقدان و عدم استفاده کارا از سیستم برنامه‌ریزی و کنترل پروژه را به منصه ظهور رساند و به محققین آینده توصیه نماید که در پی بهبود این نظام در جهت مدیریت بهتر پروژه ها گام بردارد تا بتواند این نواقص را پوشش دهند. نتایج بخش اول پژوهش نشان می دهد که متاسفانه در بین اکثر پروژه های مهم و مورد مطالعه، نمونه ای که در آن از نظام جامع برنامه ریزی و کنترل پروژه درست و بهینه استفاده شده باشد وجود ندارد. دلایل عدم استقبال مجموعه عوامل ذیربط در پروژه ها به شرح ذیل می باشد: 1- عدم تاکید و اجبار سازمان های متولی پروژه های عمرانی و غیرعمرانی (سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان نظام مهندسی، شهرداری ها، نظام فنی و اجرایی کشور، ادارات و وزارتخانه های ذیربط) کشور به دستگاه های اجرایی جهت استفاده از نظام جامع برنامه ریزی و کنترل پروژه درست و بهینه. 2- فقدان دانش وکمبود شدید نیروی متخصص مربوطه در پروژه های کشور.

تیرهای مرکب پیوسته یکی از شکل های متداول مورد استفاده در سازه های پلی ترکیبی و بلند می‌باشند که در تکیه گاه های میانی آنها ، لنگرهای خمشی بزرگ و نیروهای برشی وجود دارند یکی از مزیت های اصلی در این سیستم ها اندرکنش بین فولاد و بتن است که باعث می گردد که در اثر مقاومت بتن، کمانش موضعی فولاد به تاخیر بیافتد از طرفی به علت محصوریت ناشی از فولاد مقاومت بتن نیز افزایش پیدا کند یک مطالعه جامع پارامتری با استفاده از تجزیه و تحلیل اجزای محدود غیرخطی سه بعدی خواهد شد که شامل طیف گسترده ای از تغییر جزییات هندسی و مکانیکی می باشد. بنابراین در تحقیق حاضر با مدلسازی رفتار تیر عمیق مرکب و نیز صحت‌سنجی آن، با استفاده از مدل اجزای محدود نرم افزاز آباکوس، 3مدل متفاوت با تغییر پارامتر (سطح مقطع میلگردهای تقویتی) مدلسازی شده است که نتایج حاصل از مقایسه آنها نشان داد، تغییر سطح مقطع میلگردهای تقویتی تاثیری بر سختی اولیه، بار نهایی و انرژی مصرفی تیر عمیق مرکب مورد بحث در این تحقیق ندارد. با مقایسه‌ی همه‌ی مشخص گردید که سطح مقطع میلگردهای تقویتی به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را روی بار نهایی و انرژی مصرفی تیر عمیق مرکب دارند.

تخلخل و وجود حفره در بتن تاثیر زیادی بر روی استحکام میکروسکوپیک این محصول دارد و متناسب با میزان و شدت تخلخل، کشش و استحکام تراکمی بتن را تحت تاثیر قرار می دهد. در تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل و نتایج اطلاعاتی دیگران، ضمن ارایه رابطه بین کشش موثر و استحکام تراکمی بتن با تخلخل براساس مدل تخلخل مرکزی، تابعی برای تاثیر تخلخل از روی نتایج بدست آمده پیشنهاد می‌گردد. با استفاده از این تابع فرمول صریح کشش موثر بتن متخلخل و استحکام تراکمی به دست می‌آیند. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که اثر تخلخل بر روی استحکام تراکمی بتن از استحکام کشش بیشتر می‌باشد، همچنین نتایج نشان می دهد که استحکام موثر بتن با کاهش سایز تخلخل بهبود می‌یابد.

با توجه به افزایش روز‌افزون پروژه‌های عمرانی، ضرورت نظارت و کنترل و هدایت صحیح پروژه ها به سوی اهداف از پیش تعیین شده آنها کاملا قابل لمس است. لذا استفاده از تکنیک های مدیریت پروژه می تواند رسیدن به این اهداف را به صورت اصولی تسهیل نماید. توجه به این نکته که هزینه این نوع پروژه‌ها از درآمد و بودجه عمومی کشور تامین‌ می گردد، با هدف حفظ منابع و ذخایر کشور برای آیندگان و کاهش هزینه‌ تمام شده پروژه‌ها، پایین آمدن زمان انجام پروژه‌ها در جهت بهره‌برداری و سودآوری زودتر و سریعتر، نیاز به مدیریت قوی و کارآمد در پروژه‌های ساخت و ساز را دوچندان با ارزش می سازد. از این رو بکارگیری و پیاده‌سازی موفق یک سیستم برنامه‌ریزی و کنترل پروژه که به نوعی بتواند کمک بسیاری در کاهش بار مالی تحمیلی به پروژه‌ها، کاهش زمان انجام پروژه‌ها و حتی افزایش کیفیت پروژه‌ها نماید، بسیار حایض اهمیت می باشد. به همین جهت این تحقیق به دنبال بررسی دلایل ضروری پیاده سازی یک سیستم برنامه ریزی برای کنترل پروژه های عمرانی کشور است که بشود به دنبال آن، به نتایج فوق الذکر دست یافت.

علم اقتصاد برای شناخت و تحلیل رفتار انسان در سطح خرد و کلان ناگزیر به شناخت رفتار خانواده ها می باشد، زیرا هر فردی وابسته به نهادی به نام خانواده است. بنیان یک جامعه را همین خانواده ها تشکیل می دهند و اقتصاددانان برای هر گونه نظریه پردازی و اخذ سیاستی در جهت بهبود اوضاع اقتصادی جامعه نیاز به شناخت رفتارهای درون خانوار و چرخه ی عمر خانواده می باشند. هدف از مقاله حاضر مروری بر مبانی نظری اقتصاد و چرخه عمر خانواده و نظریات محققان در حوزه اقتصاد و رفتار مصرف کننده، دلایل اصلی اقتصادی موثر بر تشکیل خانواده، مفهوم چرخه زندگی و معیارهای مراحل رشد آن ها می باشد. روش تحقیق مقاله حاضر کتابخانه ای و توصیفی است. محققین با توجه به مرور کتب، مقالات و سایت های علمی معتبر در خصوص عمر خانواده به معرفی معیارهای رشد و مراحل چرخه عمر خانواده و وظایف تکاملی ایشان پرداخته اند. نتایج مقاله می تواند دید جامعی را به پژوهشگران و علاقه مندان حوزه رفتار مصرف کننده، حوزه های اقتصاد در شناخت ابعاد مختلف چرخه عمر خانواده در ایران ارایه نماید.