نشریه شهر ایمن
پیاپی 13 (بهار 1400)

یکی از زمینه‌های کاربرد بینایی ماشین ردیابی شیء متحرک می‌باشد. ردیابی شیء متحرک به صورت بلادرنگ فرآیندی است که طی آن موقعیت یک شیء متحرک در هر لحظه از زمان تعیین می‌شود. بدین منظور در این مقاله سعی گردیده با یک رویکرد عملی و منجر به تولید محصول و با استفاده از کتابخانه OpenCV  در محیط برنامه‌نویسی Visual C++ تلاش شود تا یک شی را در فریم‌های متوالی و با استفاده از یک دوربین Pan Tilt Zoom  که دوربینی با یک پلتفرم دو درجه آزادی است، بصورت بلادرنگ ردگیری شود. لذا با توجه به این که هدف از این تحقیق پیاده سازی فرمولهای ریاضی و مطالب ارایه شده به کدهایی است که به راحتی قابل استفاده در محصولات نظارتی و امنیتی باشند به بررسی یک الگوریتم مبتنی بر هیستوگرام به نام Kernel Base Object Tracking ‌پرداخته و عملکرد آن با الگوریتم‌ پرکاربرد Normalized Cross Correlation که مبتنی بر ضریب همبستگی آماری می‌باشد، مقایسه شده است. و مشخص گردید که عملکرد الگوریتم   Kernel Baseبرای نشان دادن شی مورد تعقیب با محیط پس زمینه کاملا متمایز بسیار بهتر از الگوریتم  Normalized شده می باشد.

در سالیان اخیر با ظهور مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) پیشرفت های  قابل ملاحظه ای در تحقق مولفه های اصلی مدیریت ساخت پروژه از قبیل ایمنی، هزینه و زمان بوقوع پیوسته است . از مدل های مبتنی بر BIM به صورت گسترده جهت برنامه ریزی ایمنی پروژه ها و کنترل زمان و هزینه ساخت بهره برداری می شود . استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان تاثیر مثبت خود را در فرایند شناسایی و حل تداخل ها نیز  نشان داده است . در طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ به علت تعدد عوامل درگیر در طراحی ها و همچنین پیچیدگی و حجم بالای المان ها تعداد بسیار زیادی از تداخل ها بین المان های مختلف در فرایند ادغام یکارچه طراحی ها اتفاق می افتد که بدون به کارگیری ابزارهای مدل سازی اطلاعات ساختمان شناسایی و رفع آن ها بسیار وقت گیر و پیچیده می باشد .  تداخل هادر صورتیکه در مرحله طراحی، به دقت شناسایی و حل نشوند ضمن افزایش حجم کاری ، مدیریت ایمنی ، زمان و هزینه پروژه را به خطر می‌اندازند . در میان عناصر ساختاری مختلف ، تداخل های طراحی المان های مکانیکی، تاسیسات الکتریکی و لوله کشی(MEP) به طور مرسوم فرآیند طراحی را تحت تاثیر قرارداده ‌است که شاید به دلیل فضاهای محدود برای سیستم‌های MEP باشد .هدف این تحقیق گروه بندی المان های MEP، جهت تعیین اولویت آن ها از منظر زمان و هزینه در فرآیند رفع تداخل ها می باشد . به همبن منظور این تحقیق با استفاده از روش دلفی نسبت به گروه بندی المان های MEP اقدام و سپس روش فازی – سلسله مراتبی را جهت تعیین وزن المان های MEP به کارگیری می نماید.

مقاله حاضر با هدف مناسب سازی فضای شهری و ایجاد بستر فیزیکی جهت تحقق حقوق معلولین، جانبازان و سالمندان، بررسی و شناخت مشکلات عابر پیاده شهری و در نتیجه مناسب سازی آن به منظور قابل استفاده کردن برای معلولین جسمی- حرکتی و تطابق با نیازهای آنان صورت گرفته است. این پژوهش کاربردی و منطبق بر روش تحقیق توصیفی- پیمایشی بوده است. جهت انجام این پژوهش از پرسشنامه استاندارد ساخته محقق با مقیاس لیکرت استفاده شد جهت تایید پایایی پرسشنامه از شاخص آلفای کرونباخ، بررسی روایی از روایی صوری و محتوا و جهت تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شدبه منظور تجزیه و تحلیل آزمون های توصیفی و استنباطی ورتبه بندی نقاط مورد نظرجهت بهسازی و مناسب سازی محورهای اصلی شهرو تعیین اولویت و اهمیت مناسب سازی هر یک از اماکن عمومی)مراکز خدماتی، درمانی، بهداشتی و...(از نرم افزار SPSS و آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و آزمون آماری فریدمن استفاده شده است . نتایج این پژوهش نشان دادند که مهم ترین معبر جهت مناسب سازی از دید معلولین معبر “سعدی شمالی تا جنوبی” و معبر “بلوار تا چهارراه انقلاب” می باشد همچنین مقایسه میانگین رتبه ها در خصوص مناسب سازی معابر عمومی نشان از اهمیت بالای مناسب سازی “معابر و پیاده روها” و “مراکز درمانی” برای معلولین دارد اولویت کلیه متغیرهای مطرح در پرسشنامه به ترتیب در پژوهش آورده شده است. در کل این پژوهش به رعایت ضوابط و مقررات ویژه معلولین در شهر، تدوین برنامه های اولویت بندی و زمانبندی شده در تهیه طرح های توسعه)جامع، هادی، تفصیلی(و توجه به نظارت دقیق و موثر ناظرین پروژه های مرتبط با ساخت اماکن عمومی جهت اجرای برنامه های مناسب سازی محیط شهری برای معلولین، جانبازان، سالمندان، مصدومین حوادث و سوانح تاکید دارد.

ایران ازجمله کشورهای درحال توسعه است که در دهه های گذشته با افزایش نرخ شهرنشینی و گسترش فقر شهری، نواحی فریر شهری در آن افزایش یافته است؛ به طوری که در حال حاضر برنامه ریزی برای اسکان کم درآمدها و ساماندهی محله های فرودست شهری، به ویژه در کلانشهرها و مناطق پیرامون آنها، از مسایل مهم توسعه شهری در کشور است. هدف این پژوهش بررسی عوامل فضایی و تاثیر آن بر پهنه بندی کاربردی برای پدافند غیر عامل در مناطق کلانشهر تهران است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر رو جزء پژوهشهای توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش، مطلوبیتت – فرر شهری در قالب دو شاخص فرر کالبدی و فرر پدافند غیر عامل، با استفاده از آزمون T تک نمونه ای بررسی شده استت . الویت بندی شاخصهای پژوهش با استفاده از مدل تصمیم گیری شبکه ای ANP انجام شده است. برای نمایش و ارزیابی فضایی فرر شهری در سطح مناطق نیز از نرم افزار ARC GIS استفاده شده است. نتیجه نهایی حاکی از آن است که وضعیت شاخص فرر کالبدی و فرر پدافند غیر عامل در مقایسه با متوسط جامعه از وضعیت نامطلوبی برخوردار هستند و از نظر شاخص فضایی فرر که بیشترین امتیاز را در مقایسات زوجی معیارها نیز بدست آورده بود، منطره 1 شهرداری شهر تهران (بالاترین رتبه) و پس از آن منطره 2 و منطره 3 قرار می گیرند. مناطق ضعیف از نظر فرر پدافندی نیز به ترتیب مناطق 18 (پایین ترین رتبه) ، 17 و 19 میباشد.

اصولا، بحران تاثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی بر جای گذاشته و تلفات جانی و مالی سنگینی بر ساکنان آنها وارد میسازد. در عین حال تاب آوری شهر تاثیر مستقیمی در تلفات انسانی ناشی از بحران دارد. از این رو تاب آوری در برابر بحران و کاهش تبعات ناشی از آن، با توجه به نتایج مثبتی که در بر خواهد داشت ضروری به نظر میرسد. هدف اصلی این پژوهش، سنجش ضریب تاب آوری شهر زاهدان در برابر بحران می- باشد. روش تحقیق با توجه به موضوع پژوهش، توصیفی- تحلیلی و هدف از نوع کاربردی بوده و داده ها به دو در سیستم اطلاعات جغرافیایی Fuzzy و AHP روش اسنادی و پیمایشی گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ترکیب دو مدل و از 9 پارامتر فاصله از مراکز درمانی، فاصله از ایستگاه های آتش نشانی، فاصله از فضاهای باز، فاصله از مراکز آموزشی، فاصله از مراکز (GIS) نظامی و انتظامی، دسترسی به اماکن اسکان ضروری، دسترسی به حمل و نقل عمومی، فاصله از مناطق مخاطرهآمیز انسانی، تراکم جمعیت، سازگاری کاربریها و دسترسی به شبکه ارتباطی استفاده شد. نتایج نشان داد، از میان شاخصهای مورد بررسی در راستایی تاثیر آنها بر تاب آوری شهر زاهدان در برابر بحران، فاصله از مراکز درمانی با امتیاز وزنی (5220)، در اولویت قرار میگیرد و همچنین، مساحتی در حدود 1055 هکتار دارای تاب آوری نامناسب، 760 هکتار تاب آوری نسبتا نامناسب، 1505 هکتار تاب آوری متوسط، 1155 هکتار نسبتا مناسب و 1529 هکتار تاب آوری مناسب میباشد.

رشد توجه به مفهوم تاب آوری اجتماعی در جهت کاهش صدمات و اثرات نامطلوب سوانح و بحرانها امروزه از اهمیت زیادی برخوردار شده است. در حقیقت زمانی یک سیستم اجتماعی تاب آور خواهیم داشت که بتواند مخاطرات موقت یا دایم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر ، بدون از دست دادن کارکرد انطباق دهد. امروزه تاب آوری اجتماعی در کنار تاب آوری کالبدی ، محیطی و اقتصادی به عنوان یکی از مولفه های چهار گانه دستیابی به تاب آوری شهری مطرح شده است. از طرف دیگر مورفولوژی شهری با در بر گرفتن مولفه هایی از قبیل فرم و ساختار شهری ، استخوان بندی فضایی و توزیع فضایی فعالیتها و تنوع آنها ، ریخت شناسی مسکن و سکونتگاه و سیمای طبیعی شهر از ابعاد مهم شناخت و تحلیل شهر محسوب می شود. با توجه به درهم آمیزی مولفه های این مفهوم با ابعاد مختلف شهر ، نقش آن بر جوانب مختلف تاب آوری از جمله تاب آوری اجتماعی انکار ناپذیر می باشد. در این تحقیق محقق به دنبال آن است که ارتباط میان مولفه های مورفولوژی شهری و تاب آوری اجتماعی در هسته مرکزی شهر قم را با استفاده از روش پژوهش آمیخته (درهم تنیده) را تبیین نماید. مدل های کمی تحلیل عاملی و رگرسیون خطی برای تحلیل عوامل کمی و از ابزار پرسشنامه و نرم افزار SPSS برای تحلیل عوامل کیفی استفاده خواهد شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که ارتباط معنا داری میان عوامل اصلی مورفولوژی شهری با عامل ترکیبی شاخص های تاب آوری اجتماعی (دانش و آگاهی مردم و آمادگی اجتماعی ، ارتباطات و تعامل ساکنین با گروه های اجتماعی ، تعلق خاطر و هویت اجتماعی ، مشارکت اجتماعی و امنیت اجتماعی) در هسته مرکزی شهر قم وجود دارد.

شهرها سیستم های اقتصادی، اجتماعی پایدار و پیچیده ای هستند،که اگرعوامل برهم زننده تعادل آنها چون امنیت کنترل نشود، روبه زوال می روند. یکی از جدیدترین رویکردها دربرابر بحران امنیت شهری توجه به رابطه بین محیط و رفتار و فرضیات و فرآیندهای مبتنی بر پیشگیری ازجرم ازطریق طراحی محیطی(CPTED) است. باتوجه به موفقیت آمیزبودنCPTED دردنیا، می توان طبق فرضیه ها دریافت بین خصوصیات محیط کالبدی و ویژگی های رفتاری ساکنین درفضاهای مسکونی رابطه وجود دارد، باتبیین الگوهای محیط های مسکونی امن درشهرساری آن را باشاخصه هایCPTED تطبیق داد و با به کارگیری ویژگی های رفتاری طبقه محروم به الگوهای کالبدی فضای مسکونی امن دست یافت. پژوهش حاضر ازنظر روش شناسی دردسته تحقیقات آمیخته، ترکیب روش های کمی-کیفی ازنوع موردکاوانه(محله راهبند)است، مولفه هایCPTEDرایاسه فرضیه ارزیابی کرده، ابتدا ازروش شناسی اسنادی وکتابخانه ای بارویکرد بازنگری نظام مندمنابع مرتبط،جهت شناسایی معیارهایCPTED بهره گرفته شد، متعاقبا باانجام گونه شناسی کالبدی و اجتماعی محله راهبند ازطریق توزیع پرسشنامه مستخرج ازمولفه های متغیرهای اصلی تحقیق به صورت هدفمند وتحلیل داده های کیفی حاصل باSPSS درجه اهمیت هرمعیار ارزیابی شد، هدف تحقیق بررسی رابطه ی بین محیط کالبدی و رفتارساکنین درجهت ارایه فاکتورهای تعیین کننده درطراحی فضای شهری امن و استفاده ازآمارتوصیفی درتایید یاردGOF به کاربست مدل تحلیل عاملی استفاده ازآمارتوصیفی، استنباطی ازطریق معیارفرضیه های تحقیق و استفاده ازآزمون کولموگروف-اسمرینوف بااستفاده ازتحلیل384پرسشنامه درفاصله سال های98و99است، طبق خروجی ها برای مدل حاضر GOFبرابر0/63محاسبه که نشان ازبرازش کلی قوی مدل دارد، کلیه فرضیه های تحقیق تایید ومولفه ویژگی های رفتاری ساکنین محله مهمترین معیارامنیت محیطی محله راهبندشناخته شده است.